ارزیابی تراکم جمعیت و پارازیتیسم، (Hubner) Helicoverpa armigera و Spodoptera exigua (Hubner)، روی دوازده رقم گوجه‌فرنگی در شرایط مزرعه

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 11، دوره 31، شماره 3 - شماره پیاپی 37، مهر 1396، صفحه 527-539   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v31i3.63473

نویسندگان

هدی صالحی پور¹؛ حسنعلی واحدی^{* 2}؛ ناصر معینی نقده¹؛ عباسعلی زمانی¹

¹دانشگاه رازی

²رازی کرمانشاه

چکیده

کرم میوه‌ی گوجه‌فرنگی Helicoverpa armigera و کرم برگ‌خوار چغندرقند Spodoptera exigua از آفات مهم گوجه فرنگی هستند. تراکم جمعیت این آفات و میزان پارازیتیسم آن‌ها توسط زنبور پارازیتوئید Habrobracon hebetor رهاسازی شده، روی ارقام گوجه‌فرنگی، در شرایط مزرعه، طی سال زراعی 93-1392 بررسی شد. شروع نمونه‌برداری از هفته‌ی پنجم پس از کشت نشا آغاز و تراکم جمعیت آفات مورد بررسی و میزان پارازیتیسم لارو آن‌ها محاسبه شد. ارقام مورد آزمایش شامل، اطمینان، ارس، AB2، Rio fojiu، Mariana، Gempride، King ston، Super queen، 9704، 9706، 9553 و 6515 PS بودند. نتایج این مطالعه نشان داد، با وجود اختلاف معنی‌دار تراکم جمعیت این دو آفت، در تاریخ‌های مختلف نمونه‌برداری، میانگین تراکم آفات در ارقام مختلف، معنی‌دار نبود. بیش‌ترین تراکم لارو کرم‌ میوه‌ی گوجه‌فرنگی در اواخر تیرماه، مصادف با هفته‌ی نهم و دهم کشت گوجه فرنگی و بیش‌ترین میزان پارازیتیسم لارو آن در اواخر تیر و اوایل مرداد ماه در مزرعه مشاهده شد. بالاترین تراکم جمعیت کرم برگ‌خوار چغندرقند در دهه‌ی اول تیرماه هم‌زمان با هفته‌ی ششم و هفتم رشد گوجه‌فرنگی و بیش‌ترین میزان پارازیتیسم لاروهای آن در اواخر تیرماه در هفته‌ی سوم پس از رهاسازی اتفاق افتاد. نتایج کلی این مطالعه نشان داد، استفاده از زنبور پارازیتوئید H. hebetor به منظور کنترل لارو آفات مورد بررسی در برنامه مدیریت تلفیقی حایز اهمیت می‌باشد. ارقام AB2 و Kingstone به ترتیب بیش‌ترین میانگین تراکم لارو کرم میوه‌ی گوجه‌فرنگی و کرم برگ‌خوار چغندرقند را داشته و کم‌ترین میانگین تراکم لارو آفات به ترتیب روی رقم Kingstone و 6515 مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

پارازیتوئید Habrobracon hebetor؛ کرم برگ‌خوار چغندرقند؛ کرم میوه‌ی گوجه‌فرنگی؛ کرمانشاه

مراجع

1- Afshari A., Yazdanian M., Shabanipour M., and Ghadiri-Rad S. 2014 (a). Density and spatial distribution of egg and larvae population of tomato fruitworm (Helicoverpa armigera Hübner) in tomato fields of Gorgan county. 3rd Integrated Pest Management Conference (IPMC) , 108-114. Kerman, Iran. (in Persian with English abstract).

2- Afshari A., Yazdanian M., Shabanipour M., and Ghadiri-Rad S. 2014 (b). Natural parasitism of tomato fruitworm (Helicoverpa armigera Hübner) in tomato fields of Golestan province, northern Iran. 3rd Integrated Pest Management Conference (IPMC), P 503. (in Persian with English abstract).

3- Ahmadi K., Gholi Zadeh H. A., Ebad Zadeh H. R., Hatami F., Fazli Estabragh M., Hoseinpour R., Kazemian A., and Rafiee M. 2016. Agricultural Statistics, agricultural crops. Ministry of Agriculture, Department of Economic Planning, Information and Communication Technology Center. 163pp. (in Persian).

4- Azidah A. A., and Sofian- Azirum M. 2006. Life history of Spodoptera exigua‌(Lepidoptera: Noctuidae) on various host plants. Bulletin of Entomological Research, 96, 613-618.

5- Azimi A., Avalin Charsoqi K., Mohamadkhan Mozafari M., Latifian M., and Hassani M. 2010. Assesment combined using of bacteria Bacillus thuringiensis and wasp Bracon hebetor aginst tomato worm, Helicoverpa armigera in the tomato fields of winter-spring in Khouzestan province. Proceeding of the 19th Iranian Plant Protection Congress, P. 59. Tehran, Iran. . (in Persian with English abstract).

6- Behdad E. 1983. Important pests of Iran, Neshat Press. 825pp.

7- Bonet A. 2009. Parasitoid wasp, natural enemy of insects. Tropical Biology and Conservation Management, vol 7, Phytopathology and Entomology , 185.pp.

8- Capinera J. L. 1999. Beet Armyworm, Spodoptera exigua (Hübner) (Insecta:Lepidoptera: Noctuidae). EENY-105, one of a series of Featured Creatures from the Entomology and Nematology Department. Available at URL http://creatures.ifas.ufl.edu.

9- Cherry A., Cock M., Van den Berg H., and Kfir R. 2003. Biological control of Helicoverpa armigera in Africa. Biological Control in IPM systems in Africa. Wallingford, UK: CAB International, 329-346.

10- Ghimire M. 2008. Reproductive performance of the parasitoid Bracon hebetor Say (Hymenoptera:Braconidae) on various host species of Lepidoptera.Ph.D. Dissertation, Faculty of the Graduate College of the Oklahama State University: 117pp.

11- Ghimire M. N., and Phillips T. W. 2010. Suitability of different lepidopteran host species for development of Bracon hebetor (Hymenoptera: Braconidae). Journal of Enviromental Entomology , 39 (2): 449-458.

12- Hoang L. K., and Takasu K. 2005. Helicoverpa armigera as an alternative host of the larval parasitoid Microplitis croceipes (Hymenoptera: Braconidae).Applied entomology and zoology, 40(4), 679-686.

13- Johns C.V., and Whitehouse M.E. 2004. Mass rearing of two larval parasitoids of Helicoverpa spp.(Lepidoptera: Noctuidae): Netelia producta (Brulle) and Heteropelma scaposum (Morley) (Hymenoptera: Ichneumonidae) for field release.Australian Journal of Entomology,43(1), 83-87.

14- Jones J. S. 1999. Tomato plant culture in field greenhouse and home garden. CRC Press.199 pp.

15- Kennedy G. G. 2003. Tomato, pest, parasitoids, and predators: tritrophic intractions involving the genus lycopersicon. Annual Review of Entomology, 48: 51–72.

16- Kim J. 2013. Oviposition- mediated intractions of tomato friutworm moth Helicoverpa zea (Lepidoptera: noctuidae) with its host plant tomato Solanum lycopersicum and egg parasitoid Trichograma pretiosom (Hymenoptera: Trichogrammatidae). Ph.D. Dissertation in Entomology of Pennsylvania State University. 164pp.

17- Mazid M., Khan T. A., and Mohmmd F. 2011. Role of secondary metabolites in deffense mechanisms of plants. Biology and Medicine, 3(2): 232-249.

18- Munakata K. 1977. Insect antifeedants of Spodoptera litura in plants. Host Plant Resistance to Pest, 185-196.

19- Nazarpour L., Yarahmadi F., and Rajabpour A. 2015. Efficacy of augmentative release of Habrobracon hebetor Say (Hym. Braconidae) for biological control of Helicoverpa armygera (Lepidoptera: Noctuidae). Tropentage Berlin . International reaserch on food security, Natural Resource Management and Rural Development.

20- Rude P. A. 1998. Integrated pest management for tomatoes forth edition .The Regents of the University of California, Division of Agriculture and National Resources . 118pp.

21- Ruberson J. R., and Whitfield J. B. 1996. Facultative egg-larval parasitism of the beet armyworm Spodoptera exigua (Hubner) by Cotesia marginiventris (Hymenoptera: Braconidae). Florida Entomologist , 79 (3), 296-302.

22- Saeidi Z. 2006. Nature of resistance to two-spotted spider mite Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) in Lycopersicon species. Ph.D. thesis, Department of Agriculture Entomology, University of Agriculture Sciences, Bangalore, 159 pp.

23- Saxena H., and Ponnusamy D. 2009. Record of Bracon hebetor say (Hymenoptera: Braconidae) on Helicoverpa armigera (Hübner) in chickpea. Journal of Biological control, 23 (2): 191-192.

24- Saxena H., Ponnusamya D., and Iquebal M. A. 2012. Seasonal parasitism and biological characteristics of Habrobracon hebetor (Hymenoptera: Braconidae) a potential larval ectoparasitoid of Helicoverpa armigera (Lepidoptera: Noctuidae) in a chickpea ecosystem. Biocontrol Science and Technology, 22 (3): 305-318.

25- Sertkaya E., Bayram A., and Kornosor S. 2004. Egg and larval parasitoids of the beet armyworm Spodoptera exigua on maize in Turkey. Phytoparasitica, 32(3):305-312.

26- Singh K. 2013. Seasonal abundance of friut borer Helicoverpa armigera (Hubner) and its impact on marketable friut production in tomato Lycopersicon esculentum (Mill). Agriculture Science Digest, 33(4):247-252.

27- SPSS. 2010. Introduction to SPSS (version 18) for Windows. Retrieved from University of Bristol

28- Selvanarayanan V., and Narayanasamy P. 2004. Antixenosis resistance in tomato to the fruit borer Helicoverpa armigera (Hubner). International journal of Tropical Insect Science. 24 (3): 201-206.

29- Shelomi M.,E. Perkins L, Cribb B. W., and Zaluki M. P. 2010. Effects of leaf surfaces on first-instar Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae) behaviour. Australian Journal of Entomology, 49, 289–295.

30- Simmons A. T., and Gurr G. M. 2005. Trichomes of Lycopersicon species and their hybrids: effects on pests and natural enemies. Agricultural and Forest Entomology , 7, 265–276.

31- Srinivasan R., Uthamasamy S., and Talekar N. S. 2005. Characterization of oviposition attractants of Helicoverpa armigera in two solanaceous plants, Solanum viarum and Lycopersicon esculentum. Current Science , 90 (6): 864-850.

32- Sullivan M., and Molet T. 2007. Helicoverpa armigera - APHIS - USDA. Retrieved from https://www.aphis.usda.gov/plant_health/plant_pest_info/owb/downloads/owb-factsheet.pdf.

33- Talekar N. S., Opena R. T., and Hanson P. 2006. Helicoverpa armigera management: A review of AVRDCs research on host plant resistance in tomato . Crop Protection, 25, 461-467.

34- Walker G. P., Herman T. J. B., Qureshi M. S., Winkler S., and Wallace A. R. 2005. Parasitism of tomato friut worm larvae in process tomatoes at Pukekohe. New Zealand Plant Protection, 58: 224-228.