ارزیابی عکس‌العمل تعدادی از ارقام سویا نسبت به نماتد ریشه گرهی Meloidogyne javanica

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 1، دوره 32، شماره 2 - شماره پیاپی 40، تیر 1397، صفحه 173-183   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v32i2.60969

نویسندگان

طیبه سلیمانی¹؛ مجید اولیا^{* 2}؛ فریبا حیدری¹؛ محمودرضا تدین¹

¹دانشگاه شهرکرد

²دانشگاه دولتی شهرکرد

چکیده

شناسایی و استفاده از ارقام مقاوم به عنوان یکی از اقتصادی‌ترین و بی‌خطر‌ترین روش‌های مدیریتی در اولویت می‌باشد. در این تحقیق به منظور ارزیابی عکس‌العمل تعدادی از ارقام سویا نسبت به نماتد ریشه گرهی (Meloidogyne javanica)، نمونه‌های ریشه آلوده به نماتد ریشه گرهی از یک گلخانه گوجه فرنگی در استان اصفهان جمع‌آوری شده و به آزمایشگاه منتقل شدند. توده تخم منفرد جدا شده از گال‌ها، برای تکثیر در مجاورت ریشه‌های سالم نشاء گوجه فرنگی رقم ps در گلدان‌های حاوی خاک سترون قرار داده شدند. جهت تشخیص و شناسایی گونه نماتد از خصوصیات ریخت‌شناسی و نشانگرهای مولکولی استفاده گردید و با توجه به الگوی خطوط شبکه کوتیکولی انتهای بدن ماده‌های بالغ، تکثیر باند 670 جفت بازی از DNA استخراجی از تخم، گونه نماتد M. javanica شناسایی گردید. عکس‌العمل ارقام مختلف سویا شامل سحر، الیت، ویلیامز، 033، L-17، DPX و JK به این گونه در آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تکرار مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور در مرحله 5-4 برگی ارقام سویا، تعداد 8000 تخم در 5/2 کیلوگرم خاک اطراف ریشه این گیاهان تلقیح شد. 80 روز پس از تلقیح صفات رشدی و فیزیولوژیک گیاهان شامل وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی به همراه طول ریشه و اندام هوایی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن دانه، نسبت سطح برگ (LIR)، شاخص سطح برگ (LIA) اندازه‌گیری شد. سپس برای ارزیابی میزان مقاومت ارقام، از سیستم مبتنی بر دو فاکتور تولیدمثل نماتد و میزان آلودگی ریشه استفاده شد. نتایج نشان داد که رقم JK حساس و ارقام الیت و ویلیامز متحمل می‌باشند و چهار رقم 033، L-17، DPX و سحر مقاوم شناخته شدند.

کلیدواژه‌ها

سویا؛ مقاومت؛ نماتد ریشه‌گرهی

مراجع

1- Ago C.M. 2002. Effect of Urea Fertilizer on Root-Gall Disease of Meloidogyne javanica in Soybean (Glycine max (L.) Merril). Sustainable Agriculture, 20:95-100.

2- Ago C.M. 2008. Effects of intercropping on Root-Gall Nematode Disease on Soybean (Glycine max (L) Merril). Vol. I. New York Science Journal.

3- Alan Walter S., Wehner T.C., and Barker K.R. 1999. Green house and field resistance in cucumber to root-knot nematode. Nematology, 1:279-284.

4- Amani F. 2006. Effects of sulfur on the gland packing, biological nitrogen fixation and absorption of some nutrients in two soybean cultivars. Thesis of Soil Sciences. Faculty of Agriculture. Shahrekord. (In Persian).

5- Amarjit S., and Basra R. 1958. Mechanisms of environmental stress resistance in plants. Thenetherlands by Harwood Academic Publishers.

6- Arthur Geoffrey N. 1950. Soybean Physiology agronomy and utilization. New York: Academic Press.

7- Asgarian H., Sharifnabi B., Olia M., Mehdikhani-moghadam A., and Akhavan A. 2009. Identified Meloidogyne javanica by using f morphological and morphmeterical and speces specific primers in Kerman. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 47: 279-289. (In Persian).

8- Berg R.H., and Tylor C.G. 2008. Cell biology of plant nematode Parasitism. Heidelberg. Germany.

9- Canto-Saenz M. 1985. The nature of resistance to M. incognita. In: J.N. Sasser and C.C. Carter (Eds.), an advanced treaties on Meloidogyne. Vol. I. North Carolina State University Graphics, Raleigh, USA, pp: 225-231.

10- Carneiro R.G., Mazzafera P., Ferraz L.C.C.B., Muraoka T., and Trevelin P.C.O. 2002. Uptake and translocation of nitrogen, phosphorus and calcium in soybean infected with Meloidogyne incognita and M. javanica. Fitopatologia Brasileira, 27:141-150.

11- Chen P., and Robert P.A. 2003. Virulence in Meloidogyne hapla differtiat by resistance in root-knot nematode. International Nematology Network Newsletter, 7:13-14.

12- Coronel N.B., Devani M.R., Ledesma F., and Sanchez J.R. 1998. Evaluation for resistance in soybean breeding lines and cultivars to Meloidogyne javanica in Northwest Argentine.

13- Egli D.B. 1975. Rate of accumulation of dry weight in seed of soybeans and its relationship to yield. Can. J. Plant, 55: 215-219.

14- Heydari R., Pourjam A., tanha-maafi Z., and Safai N. 2008. Evaluation of some common soybean cultivars to the major type of the soybean cyst nematode of Iran, Heterodera glycines HG Type 0. Iranian Journal of Plant Pathology, 44: 319-329. (In Persian).

15- Hirshmann H. 1985. The genus Meloidogyne and morphological characters differentiating its species. In: Sasser J.N. and Carter C.C. (eds), An University Graphics, pp: 79-93.

16- Hussey R.S., and Jenssen G.J.W. 2002. Root-knot nematodes: Meloidogyne species. In: Starr J.L. Cook R. and Brige j. (eds), Plant resistance to parasitic nematodes, CAB International, pp. 69-76.

17- Jenkins W.R. 1964. A rapid centrifugal-floatation technique for separating nematode from soil. Planta disease, 48:692-700.

18- Jepson S.B. 1987. Identification of root-knot nematode (Meloidogyne species). C.A.B. International, Wallingford, Oxon, United Kingdom, pp: 265.

19- Kaplan D. 1982. Plant resistance to nematode symposium introduction. Nematology 14:1-2.

20- Khalequzzaman K.M. 2003. Effect of Inocula Levels of Meloidogyne javanica and Sclerotium rolfsii on the Growth, Yield and Galling Incidence of Soybean. Plant Pathology Journal, 2:56-64.

21- Kinloch R.A., Hiebsch C.K., and Peacock H.A. 1987. Evaluation of soybean cultivars for production in Meloidogyne incognita-infested soil. Annals of applied Nematology, 1: 32-34.

22- Kirkpatrick T.L., and May M.L. 1989. Host suitability of soybean cultivars for Meloidogyne incognita and M. arenaria. Supplement to Journal of Nematology, 21: 666-670.

23- Koening S.R., and Barker K.R. 1992. Field evaluation of selected soybean cultivars for resistance to two races of Meloidogyne arenaria. Supplement to journal of Nematology, 24: 735-737.

24- Kutywayo V., Kutywayo D., and Gwata E. 2006. Reaction of cotton and soybean cultivars to populations of Meloidogyne javanica and M. incognita in Zimbabwe. Journal of Food, Agriculture & Environment, 4:223-227.

25- Lafond G.P. 1994. Effects of row spacing, seeding rate and nitrogen on yield of barley and wheat under zero-tillmanagement. Can. Plant Sci., 74:703-711.

26- Maleki Ziarati H., Roostai A., Sahebai N., Etebarian H., and Aminian H. 2010. Study of Biological Control of Root-Knot Nematode, Meloidogyne javanica (Trube) Chitwood, in Tomato by Trichoderma harzianum Rifai in Greenhouse and Quantitative Changes of Phenolic Compounds in Plant. Seed and Plant Production Journal, 2:1-25. (In Persian with English abstract)

27- Melakeberhan H., Webster J.M., Brooke R.C., Dauria J.M., and Cackette M. 1987. Effect of Meloidogyne incognita on plant nutrient concentration and its influence on the physiology of beans. Journal of Nematology, 19:324-330.

28- Mendes M., and Rodriguez P.B.N. 2000. Remove from marked records reaction of soybean cultivars to Meloidogyne javanica and M. incognita races 1, 2, 3 and 4. Nematologia Brasileira, 24: 211-217.

29- Niblack T.L., Hussey R.S., and Boerma H.R. 1986. Effects of Environments, Meloidogyne incognita Inoculum Levels, and Glycine max Genotype on Root-knot Nematode-Soybean Interactions in Field Microplots. J Nematol, 18:338-346.

30- Ogbuji R.O., and Awolola T.A. 2001. Studies on the reactions of soybean cultivars to the root-knot nematode, Meloidogyne javanica infections and their nodulation ability in the soil. Agro-Science, 1: 63-66.

31- Penleit C.G., Egli D.B., Cornelius P.L., and Reikosky D.A. 1980. Variation and association of kernel growth characteristics in maize populations. Crop Sci., 20:766-770.

32- Robert K. M., Hay J., and Porter R. 2006. The Physiology of Crop Yield. New York.

33- Sadegh-moosavi Sh., Karegar A., and Deljo A. 2006. Responses of some common cucumber cultivars in Iran to root-knot nematode, Meloidogyne incognita, under greenhouse conditions. Iranian Journal of Plant Pathology, 42: 241-252. (In Persian).

34- Silva A.T., Penna J.C.V., Goulart L.R., Santos M.A., and Arantes N.E. 2000. Genetic variability among and within races of Heterodera glycines ichinohe assessed by RAPD markers. Genet. Mol. Biol., 23: 323-329.

35- Stirling G.R., Berthelsen J.E., Garside A.L., and James A.T. 2006. The reaction of soybean and other legume crops to root-knot nematodes (Meloidogyne spp.), and implications for growing these crops in rotation with sugarcane. Australasian plant pathology, 30:707-714.

36- Tadayon M.R. 2009. Physiological responses of plants to environmental stresses. Publishers of shahrekord university, Iran.

37- Walters S.A., Wehner T.C., and Barker K.R. 1999. Greenhouse and field resistance in cucumber to root-knot nematode. Nematology, 1: 279-284.

38- Weaver D.B., Akridge R.L., and Thomas C.A. 1991. Growth habit, planting date and row spacing effects on late planted soybean. Crop Sci., 31: 805-810.

39- Zijlstra C., Donkers-Venne T.M., and Fargette M. 2000. Identification of Meloidogyne incognita, M. javanica and M. arenaria using sequence characterized amplified region (SCAR) based PCR assays. Nematology, 2: 847-853.