اثر آرایش کاشت و سطوح مختلف نیتروژن بر کارآیی مصرف نیتروژن، عملکرد و اجزای عملکرد گوجه‎فرنگی رقم کارون (Solanum lycopersicum L. Var. Karoon)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 5، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 43، فروردین 1399، صفحه 71-85   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v12i1.79832

نویسندگان

بهرام بهزادی¹؛ عباس بیابانی^{* 2}؛ مختار زلفی باوریانی³؛ علی راحمی کاریزکی²؛ حسین حسینی مقدم²

¹گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشـاورزی، دانشـگاه گنبد کاووس و محقق بخش تحقیقات علـوم زراعی و بـاغی، مرکـز تحقیقـات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر، ایران

²گـروه تولیـدات گیـاهی، دانشـکده کشـاورزی، دانشگاه گنبد کاووس، ایران.

³بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر

چکیده

به‌منظور تعیین مناسب‎ترین آرایش کاشت و مقدار مصرف کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گوجه‎فرنگی رقم کارون (Solanum lycopersicum L.)، دو آزمایش جداگانه در دو مکان در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بنداروز و ایستگاه تحقیقات سعدآباد استان بوشهر در سال زراعی 97- 1396 به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. دو آرایش کاشت (یک‎طرفه و دو‎طرفه نوار آبیاری) به‌عنوان عامل کرت اصلی و چهار سطح نیتروژن (بدون کود، 90، 180 و 270 کیلوگرم در هکتار) به‌عنوان عامل کرت فرعی مد ‎نظر قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل عملکرد کل میوه تازه، عملکرد قابل فروش میوه، تعداد میوه کل و قابل فروش در بوته، وزن میوه، شاخص شکل میوه، سفتی میوه، عدد کلروفیل‎متر و کارآیی مصرف نیتروژن بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل آرایش کاشت در سطوح نیتروژن بر صفات عملکرد‎های کل، عملکرد قابل فروش میوه، تعداد کل میوه در بوته، عدد کلروفیل‎متر و سفتی میوه اثر معنی‎دار داشت. بیشترین و کمترین مقدار عملکرد کل و عملکرد قابل فروش میوه به‌ترتیب از تیمارهای روش کاشت یک‎طرفه×کاربرد 180 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار (08/54 و 50/46 تن در هکتار) و روش کاشت دو‎طرفه×عدم کاربرد کود نیتروژن (10/26 و 72/21 تن در هکتار) به‌دست آمد. با افزایش مصرف نیتروژن، کارآیی مصرف نیتروژن کاهش یافت. به‌طورکلی، حداکثر عملکرد در اثر کاربرد 180 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در روش کاشت یک‎طرفه به‌دست آمد.

کلیدواژه‌ها

تعداد میوه کل؛ عدد کلروفیل‎متر؛ کاشت یک‎طرفه؛ کاشت دو‎طرفه

مراجع

Adel, M., Amiri, M.E., and Nejatian, A., 2016. Effect of salicylic acid and chelated magnesium sulfate on fruit quality improvement (physical characteristics) in Pear cv. Louise Bonne, Journal of Horticultural Science 30(1): 133-140.

Adigun, J.A., Daramola, O.S., Adeyemi, O.R., Olorunmaiye, P.M., and Osipitan, O.A., 2018. Nitrogen and weed management in transplanted tomato in the Nigerian forest-savanna transition zone. Annals of Agrarian Science 16(3): 281-285.

ASCY (Agricultural Statistics of the Crop Year)., 2018. Ministry of Agriculture. Press, 116p. (In Persian)

Asgedom, S., Struik P.C., Heuvelink, E., and Araia, W., 2011. Opportunities and constraints of tomato production in Eritrea. African Journal of Agricultural Research 6(4): 956-967.

Aujla, M.S., Thind, H.S., and Buttar, G.S., 2007. Fruit yield and water use efficiency of eggplant (Solanum melongema L.) as influenced by different quantities of nitrogen and water applied through drip and furrow irrigation. Scientia Horticulturae 112(2): 142-148.

Azevedo, V.F., Abboud, A.C.S., and Carmo, M.G.F., 2010. Row spacing and pruning regimes on organically grown cherry tomato. Horticultura Brasileira 28: 389-394.

Badr, M.A., El-Tohamy, W.A., and Zaghloul, A.M., 2012. Yield and water use efficiency of potato grown under different irrigation and nitrogen levels in an arid region. Agricultural Water Management 110: 9-15.

Badr, M.A., Abou-Hussein, S.D., and El-Tohamy, W.A., 2016. Tomato yield, nitrogen uptake and water use efficiency as affected by planting geometry and level of nitrogen in an arid region. Agricultural Water Management 169: 90-97.

Behzadi, B., and Rakhshanderoo, M., 2014. Determination of the best planting pattern of drip-tape irrigated tomatoes. Seed and Plant Production Journal 30(4): 389-400. (In Persian with English Summary)

Cetin, O., and Uygan, D., 2008. The effect of drip line spacing, irrigation regimes and planting geometries of tomato on yield, irrigation water use efficiency and net return. Agricultural Water Management 95: 949- 958.

Chernet, S., Belay, F., Tekle, G., Kahsay, Y., Weldu, N., and Zerabruk, G., 2017. Response of yield and yield components of tomato (Solanum lycopersicon L.) to different inter and intra-row spacing at Merebleke, Northern Ethiopia. African Journal of Agricultural Research 12(33): 2614-2619.

Food and Agriculture Organization (FAO)., 2017. Statistics: FAOSTAT agriculture. Available at Web site http://fao.org/crop/statistics.

Food and Agriculture Organization (FAO)., 2019. Statistics: FAOSTAT agriculture. Available at Web site http://fao.org/crop/statistics.

Faraji, F., Esfahani, M., Kavoosi, M., Nahvi, M., and Rabiei, B., 2011. Effect of nitrogen fertilizer application on grain yield and milling recovery of rice (Oryza sativa cv. Khazar). Iranian Journal of Crop Sciences 13(1): 61-77. (In Persian with English Summary)

Freitas, D.C.D., Bonfim-Silva, E.M., Schlichting, A.F., and Guimaraes, S.L., 2018. Nitrogen and potassium fertilization on the development and chlorophyll index of irrigated wheat in the Cerrado, central Brazil. Australian Journal of Crop Science 12 (1): 44-50.

Gardner, F.P., Pearce, R.B., and Mitchell, R.L., 1985. Mineral nutrition. Physiology of Crop Plants. Iowa State Univ. Press, Ames., USA.

Ghasemi, A., Ghanbari, A., Fakheri, B.A., and Fanaie, H.R., 2016. Effect of different fertilizer resources on yield and yield components of grain maize (Zea mays L.) influenced by tillage managements. Journal of Agroecology 7(4): 499-512. (In Persian with English Summary)

Hartz, T.K., and Bottoms, T.G., 2009. Nitrogen requirements of drip-irrigated processing tomatoes. HortScience 44(7): 1988-1993.

Jaynes, D.B., Kaspar, T.C., and Colvin, T.S., 2011. Economically optimal nitrogen rates of corn. Management zones delineated from soil and terrain attributes. Agronomy Journal 103: 1026–1035.

Kanwar, H.S., 2016. Effect of plant geometry and training on seed quality and benefit: cost ratio in tomato (Solanum lycopersicum L.) seed production. International Journal of Agriculture Sciences 8(44): 1881-1884.

Liang, L., Ridoutt, B.G., Lal, R., Wang, D., Wu, W., Peng, P., Hang, S., Wang, L., and Zhao, G., 2019. Nitrogen footprint and nitrogen use efficiency of greenhouse tomato production in North China. Journal of Cleaner Production 208: 285-296.

Maerere, A.P., Sibuga, K.P., Mwajombe, K.K., Kovach, J., and Erbaugh, M., 2006. Baseline survey report of tomato production in Mvomero district-Morogoro region, Tanzania. Faculty of Agriculture, Sokoine University of Agriculture, Morogoro: 1-31.

Malakouti, M.J., and. Homaee, M., 2003. Soil fertility in arid and semiarid regions “Problems and Solutions. Tarbiat Modares University Publications. Tehran, Iran. 488pp. (In Persian)

Mamnoie, E., and Dolatkhahi, A., 2013. Plant spacing and cultivar affects yield components, qualitative traits and early ripening of tomato (Lycopersicon esculentum). Notulae Scientia Biologicae 5(4): 494-498.

Muhammad, A., and Singh, A., 2007. Intra-row spacing and pruning effects on fresh tomato yield in Sudan Savanna of Nigeria. Journal of Plant Science 2(2): 153-161.

Mueller, N.D., Gerber, J.S., Johnston, M., Ray, D.K., Ramankutty, N., and Foley, J.A., 2012. Closing yield gaps through nutrient and water management. Nature 490(7419): 254-257.

Rasool, I.A., and Habeeb, S.T., 2016. The role of spraying nitrogen on growth and nutritional value of fruits in different tomato genotypes. The Iraqi Journal of Agricultural Science 47(7): 82-90.

Sharma, S., 2007. Effect of different nitrogen levels and plant spacing on growth yield and quality of tomato (Lycopersicon esculentum) variety- Kanchan. Department of Horticulture, Jawaharlal Nehru Krishi Vishwa Vidyalaya, Jabalpur College of Agriculture Gwalior.

Sharratt, B.S., and McWilliams, D.A., 2005. Microclimatic and rooting characteristics of narrow row versus conventional row corn. Agronomy Journal 97(4): 1129-1135.

Shokrallah, F.S., Hajiloo, J., and Zare, N.F., 2016. Effect of polyamines on storage life of plum fruit cv. Shablon. Iranian Journal of Horticultural Sciences 46(4): 649-658. (In Persian with English Summary)

Souza, I.A., Ribeiro, K.G., Rocha, W.W., Araújo, S.A.C., Pereira, O.G., and Cecon, P.R., 2016. Forage mass, chemical composition and leaf chlorophyll index of signal grass and organic matter in soil under increasing levels of nitrogen. Semina: Ciências Agrarias, Londrina 37(3): 1505-1514.

Seyyedi, M., and Rezvani Moghaddam, P., 2011. Study yield, its components and nitrogen use efficiency using of compost mushroom, biological and urea fertilizer in wheat. Journal of Agroecology 3(3): 313-323. (In Persian with English Summary)

Tavakkoli Kakhki, H.R., Nassiri Mahallati, M., Koocheki, A., and Beheshti, A., 2018. Evaluation of nitrogen use efficiency in wheat (Triticum aestivum L.) cropping systems of Iran. Journal of Agroecology 10(3): 699-718. (In Persian with English Summary)

Van Dam, B., Goffau, M.D., van Lidt de Jeude, J., and Naika, S., 2005. Cultivation of tomato: production, processing and marketing. Agromisa Foundation and CTA Publications, Agricultural University of Wageningen, Netherlands.

Wang, H., Li, J., Cheng, M., Zhang, F., Wang, X., Fan, J., Wu, L., Fang, D., Zou, H., and Xiang, Y., 2019. Optimal drip fertigation management improves yield, quality, water and nitrogen use efficiency of greenhouse cucumber. Scientia Horticulturae 243: 357-366.

Xing, Y., Zhang, F., Wu, L., Fan, J., Zhang, Y., and Li, J., 2015. Determination of optimal amount of irrigation and fertilizer under drip fertigated system based on tomato yield, quality, water and fertilizer use efficiency. Transactions of the Chinese Society of Agricultural Engineering 31: 110-121.

Yan, F., Zou, Z., Dong, J., Li, J., Zhang, Z., Wang, Y., and Yang, J., 2009. Effects of different fertilization treatment on yield and quality of cucumber in plastics greenhouse. Acta Agriculturae Boreali-Occidentalis Sinica 5: 272-275.

Yue, W., Zhang, F., Li, Z., Zou, H., and Gao, Y., 2015. Effects of water and nitrogen coupling on nitrogen uptake of muskmelon and nitrate accumulation in soil. Transactions of the Chinese Society for Agricultural Machinery 46(2): 88-119.

Zotarelli, L., Dukes, M.D., Scholberg, J.M.S., Munoz-Carpena, R., and Icerman, J., 2009. Tomato nitrogen accumulation and fertilizer use efficiency on a sandy soil, as affected by nitrogen rate and irrigation scheduling. Agricultural Water Management 96(8): 1247-1258.