بررسی اثر باقی‏مانده مصرف چند علف‏کش‏‏ سولفونیل اوره گندم (Triticum aestivum L.) در کشت حفاظتی پنبه (Gossypium hirsutum L.)

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 10، دوره 33، شماره 1 - شماره پیاپی 43، فروردین 1398، صفحه 85-97   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v33i1.70176

نویسندگان

محمدحسن هادیزاده^{* 1}؛ سید حسین حسینی کیا²؛ سید حسین ترابی¹؛ کمال حاج محمدنیا قالی باف³

¹مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

²دانشگاه آزاد اسلامی

³دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات

چکیده

به منظور بررسی تأثیر باقی‏مانده­ی چند علف‏کش سولفونیل اوره مورد استفاده در کشت گندم (Triticum aestivum L.) بر پنبه (Gossypium hirsutum L.)، آزمایشی در دو بخش مزرعه و گلخانه در قالب طرح پایه بلوک‏های کامل تصادفی با شش تیمار و چهار تکرار در شهرستان سرخس طی سال زراعی 93-1392 اجرا شد. تیمارها شامل پنج علف‏کش سولفوسولفورون (6/26 گرم در هکتارآپیروس 75%)، مزوسولفورون+یدوسولفورون+مفن پایر (5/1 لیتر در هکتار آتلانتیس 1/2%)، تریاسولفورون+دایکمبا (165 گرم در هکتار لینتور 70%)، تریاسولفورون+تربوترین (250 گرم در هکتار لوگران اکسترا 64%) و متسولفورون+سولفوسولفورون (40 گرم در هکتار توتال 80%) بودند که در مرحله رشد پنج­برگی گندم  به میزان توصیه­شده مصرف شدند. یک تیمار شاهد بدون علف‏کش (وجین دستی علف­های هرز)  نیز در نظر گرفته شد. آزمون زیست­سنجی باقی­مانده علف­کش در گلخانه با تهیه نمونه خاک از تیمارهای مذکور بلافاصله پس از برداشت گندم و کشت گلدانی گیاهان پنبه، ذرت، جو و کلزا اجرا شد. نتایج آزمایش مزرعه­ای نشان داد که بقایای علف‏کش‏های توتال، آپیروس و آتلانتیس به علت وجود علف‏کش‏های پایدار مت­سولفورون­متیل، سولفوسولفورون و مزوسولفورون در ترکیب خود، باعث مسمومیت پنبه در ابتدای رویش به صورت توقف در رشد بوته‏ها و کاهش وزن خشک اندام هوایی شدند. ریشه پنبه در مزرعه فقط تحت تأثیر باقی‏مانده علف­کش توتال قرار گرفت. علایم ظاهری خسارت از جانب هیچ  تیماری در پنبه پایدار نبود، به طوری­که توقف در رشد پنبه به مرور جبران شد و در نهایت تعداد غوزه و عملکرد محصول تحت تأثیر معنی دار باقی‏مانده علف‏کش‏ها قرار نگرفت. بر اساس نتایج آزمایش گلخانه­ای، باقی‏مانده علف­کش­های توتال، آتلانتیس و آپیروس وزن خشک اندام هوایی پنبه و علف­کش­های توتال و آپیروس موجب کاهش معنی­دار وزن خشک ریشه نسبت به شاهد شدند. میزان مسمویت گیاهان در آزمایش گلخانه برای کلزا بیشترین و برای ذرت کمترین مقدار بود. میزان اثر باقی‏مانده علف‏کش‏ها بر اساس میانگین صفات گیاهان آزمون برای علف­کش لینتور کمترین و برای علف­کش توتال بیشترین بود.

کلیدواژه‌ها

زیست سنجی؛ جو؛ ذرت؛ علایم خسارت چشمی؛ کشت دوم؛ کلزا

مراجع

1- Alazmani M. 2012. Remainder effect of several species Amaranthus on germination of cotton. The First International Conference of Science, Industry and Trade of Cotton. October 2-4, Gorgan, IRAN. (In Persian with English abstract)

2- Alonso-Prados J.L., Hernandez-Sevillano E., Llanos S., Villarroya M., and Garcia-Baudin J.M. 2002. Effects of sulfosulfuron soil residues on barley (Hordeum vulgare), sunflower (Helianthus annuus) and common vetch (Vicia sativa). Crop Protection 21(10): 1061-1066.

3- Blair A.M., and Martin T.D. 1988. A review of the activity, fate and mode of action of sulfonylurea herbicides. Pesticide Science 22(3): 195-219.

4- Brown H.M. 1990. Mode of action, crop selectivity, and soil relations of the sulfonylurea herbicides. Pesticide Science 29(3): 263-281.

5- Dehghan M.A., Izadi E., Rashed M.H., and Mahmoodi G. 2011. Evaluation of iodosulfuron+mesosulfuron soil residue damage on crops. Iranian Journal of Weed Science 6: 53-64. The 5th Regional Congress on Advances in Agricultural Research (West of Iran), 18-19 May, Sanandaj, University of Kurdistan, Iran. (In Persian)

6- Dunmall T.A., Walker S.R., Barnes J.E., and Churchett J.C. 1996. Cropping options following winter applied residual herbicides in southern Queensland. Paper presented at the Eleventh Australian Weeds Conference Proceedings.

7- Fairbanks D.E., Reynolds D.B., Griffin J.L., Jordan D.L., Corkern C.B., Vidrine P.R., and Crawford S.H. 2001. Cotton tolerance and weed control with preplant applications of thifensulfuron plus tribenuron. Journal of Cotton Science 5: 259-267.

8- Faircloth W.H., Patterson M.G. and Monks C.D. 2001. Evaluation of CGA 362622 for weed control in Alabama cotton. Beltwide Cotton Conf., Anaheim, CA. Jan. 9-13.

9- Grey T.L., Braxton L.B., and Richburg J.S. 2012. Effect of wheat herbicide carryover on double-crop cotton and soybean. Weed Technology 26(2): 207-212.

10- Hadizadeh M.H. 2009. Investigation of the Effects of Organic Matter Amendments and Sulfosulfuron Application Rates on the Herbicide Persistence and Biological Traits of Soil in Wheat. Ph.D. Thesis in weed science. Ferdowsi University of Mashhad. 137 pp. (In Persian with English abstract)

11- Hanson B.D., Rauch T.A., and Thill D.C. 2004. Plant back restrictions for herbicides used in the dry land wheat production areas of the Pacific Northwest. 2006, 1-8.

12- Hicks S.K., Wendt C.W., Gannaway J.R., and Baker R.B. 1989. Allelopathic effects of wheat straw on cotton germination, emergence, and yield. Journal of Crop Science Society of America 29(4): 1057-1061.

13- Hurle K., and Walker A. 1980. Persistence and its prediction, pp. 83-122. In. Hance, R. J. (ed.), Interactions between Herbicides and the Soil, New York: Academic Press.

14- I.R. of Iran Meteorological Organization, 2013. Online accessibility of climatically and historically data. Available at: http://www.irimo.ir/far/wd/2703.html.

15- Izadi E., Rashed M.H., Mahmoodi G., and Dehghan M. 2011. Assessing of crop susceptibility to herbicide residues mesosulfuron+idosulfuron in the soil. Journal of Plant Protection 25(2): 194-201.

16- Kelly J.P., and Peeper T.F. 2003. MON 37500 application timing affects cheat (Bromus secalinus) control and winter wheat. Weed Science 51: 231-236.

17- Kotoula-Syka E., Eleftherohorinos I.G. Gagianas A.A., and Sficas A.G. 1993. Phytotoxicity and persistence of chlorsulfuron, metsulfuron-methyl, triasulfuron and tribenuron-methyl in three soils. Weed Research 33(5): 355–367.

18- Mansoori H., Zand E., Tavakoli M., and Baghestani M.A. 2012. A study of the effect of residue of some sulfonylurea herbicides on sunflower (Helianthus annuus) and cotton (Gossypium hirsutum). Environmental Sciences 9(3): 59-70. (In Persian with English abstract)

19- Menne H.J., and Berger B.M. 2001. Influence of straw management, nitrogen fertilization and dosage rates on the dissipation of five sulfonylureas in soil. Weed Research 41: 229-453.

20- Miller P.A., Westra P., and Nissen S.J. 1999. The influence of surfactant and nitrogen on foliar absorption of MON 37500. Weed Science 47: 270-274.

21- Moyer J.R. 1995. Sulfonylurea Herbicide Effects on following Crops. Weed Technology 9(2): 373-379.

22- Nourbakhsh S., and Sahraian H. 2015. List of important pests, diseases and weeds of major agricultural products, chemicals and recommended ways for their control. Plant Protection organization, Ministry of Jihad-e Agriculture, 208 pp. (In Persian)

23- Oaladi M., Izadi H., Baniani A., Bahodori F., Hassanpour F, Hakimi M., Hamidi I., Salimi H., Rezayan R., Arabsalmani M., Alaee M., Ghalebi S., Kavian M.A., Golmohamadi G., Naraghi L., Noorgholipour F., and Vafaee F. 2014. Criteria and indicators of cotton production. Cotton, Oilseed and Industrial Crops Management Office, Deputy of Plant Production, Ministry of Jihad-e Agriculture, 109 pp. (In Persian)

24- Peterson D.E., and Regehr D.L. 2005. Rotational crop response to flucarbazone, flucarbazone plus chlor-sulfuron, sulfosulfuron, propoxycarbazone, and propoxycarbazone plus mesosulfuron. Paper presented at the North Central Weed Science Proceedings. 60. P. 7.

25- Poorazar R., Zand E., Baghestani M.A., Mansoori H., and Deihimfard R. 2009. Response of some crops grown in rotation with wheat to the residues of sulfonylurea herbicides in Khuzestan province. Journal of Agroecoloy 1(2): 29-35. (In Persian with English summery)

26- Saini M.K., Walia U.S., and Randhawa S.K. 2010. Residues of sulfosulfuron, mesosulfuron +iodosulfuron and pinoxaden in soil, wheat and successive crops. Indian Journal of Weed Science 42(1 & 2): 1-8.

27- Shinn S.L., Thill D.C., Price W.J., and Ball D.A. 1998. Response of downy brome (Bromus tectorum) and rotational crops to MON 37500. Weed Technology 12(4): 690-698.

28- Tomlin C.D.S. (ed.) 2009. The Pesticide Manual (Fifteenth Edition). BCPC (British Crop Protection Council), Hampshire, UK. 1457pp.

29- Villaverde J., Kah M., and Brown C.D. 2008. Adsorption and degradation of four acidic herbicides in soils from southern Spain. Pest Management Science 64: 703-710.

30- Walia U.S., Singh M., and Singh B. 2007. Residual effect of sulfosulfuron on Kharif crops. J. Res. Punjab Agric. Univ. 44(1): 12-14.

31- Wiese A.F., Bovey R.W., and Eastin E.F. 1992. Effect of herbicides on growth of cotton and associated crops. pp. 515-544. In: McWhorter, C. G. and Abernathy, J. R. (eds.), Weeds of Cotton: Characterization and Control. The Cotton Foundation of America, Tennessee, USA.

32- Zand E., Mousavi S.K., and Heidari A. 2008. Herbicides and methods of their application with approach of optimization and usage decrease. Publication of Jehade Daneshgahi Mashhad Press, Mashad Iran. 572 p. (In Persian)

33- Zand E., Rahimian H., Koocheki A.R., Khalaghani J., Mousavi S.K., and Ramezani K. 2004. Weed ecology: management vegetation for implications. Publication of Jehade Daneshgahi Mashhad Press, Mashad Iran. 558 p. (In Persian)