بررسی تناسب آب زیرزمینی برای آبیاری و تغییرات آن در اراضی کشاورزی دشت گرمسار

آب و خاک

مقاله 4، دوره 30، شماره 6 - شماره پیاپی 50، اسفند 1395، صفحه 1773-1786   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v30i6.38581

نویسندگان

لیلا بخشنده مهر^* ؛ محمد رضا یزدانی؛ علی اصغر ذوالفقاری

دانشگاه سمنان

چکیده

در سال‌های اخیر، تغییر اقلیم و کاهش آب‌های سطحی، موجبات بهره‌برداری هر چه بیشتر از آب‌های زیرزمینی را فراهم آورده و آن‌ها را به اصلی‌ترین منابع تأمین کننده نیاز آبیاری تبدیل نموده است. رشد جمعیت و تقاضای بیشتر برای محصولات کشاورزی، اهمیت کیفیت و کمیت منابع آبی را دو چندان نموده است. به منظور بررسی روند کیفی منابع آب زیرزمینی دشت گرمسار، در این تحقیق، پهنه‌بندی دو شاخص هدایت الکتریکی و نسبت جذب سدیم آب زیرزمینی، با تکیه بر روش‌های زمین‌آمار، نرم‌افزارهای آماری و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شد. طبقه‌بندی کیفیت آب با استفاده از طبقه‌بندی ویلکاکس در یک دوره زمانی ده ساله با فواصل زمانی دو سال صورت گرفت. با مقایسه خطای حاصل از میان‌یابی شاخص‌ها، روش کریجینگ با مدل برازش گوسی، بهترین مدل برای میان‌یابی هر دو شاخص تعیین شد. بر طبق نتایج، آب‌های زیرزمینی مورد استفاده برای آبیاری در هیچ نقطه از دشت گرمسار، مناسب آبیاری نبوده و در کلاس نامناسب و غیرقابل ‌استفاده قرار می‌گیرند. سطح تحت تأثیر کلاس‌های نامناسب آب آبیاری و آب‌های غیرقابل ‌استفاده در دوره زمانی 1385 الی 1388 افزایش یافته است.

کلیدواژه‌ها

زمین آمار؛ کریجینگ؛ کیفیت آب زیرزمینی؛ نسبت جذب سدیم؛ هدایت الکتریکی

مراجع

1- Akbarzadeh M., and Ghahreman B. 2013. A combined strategy of entropy and spatio-temporal kriging in determining optimal network for groundwater quality monitoring of Mashhad basin. Journal of Water and Soil, 27(3):613-629. (in Persian with English abstract).

2- Alizadeh A. 1997. Principal of applied hydrology. Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad.

3- Amiraslani F., and Dragovich D. 2011. Combating desertification in Iran over the last 50 years: An overview of changing approaches. Journal of Environmental Management, 92:1-13.

4- Arsalan H. 2012. Spatial and temporal mapping of groundwater salinity using ordinaru kriging and indicator kriging: The case of Bafra plain, Turkey. Agriculture Water Management, 113:57-63.

5- Barikani E., Ahmadian M., and Khalilian S. 2011. Sustainable optimal utilization of grounwater resources in agriculture: A case study in agricultural zone of Qazvin basin Journal of Agricultural Economics and development, 25(2):253-262. (in persian).

6- Bihamta M.R., and Zare Chahouki M.A. 2011. Principles of statistics in natural resources. University of Tehran Press, Tehran, Iran.

7- Cinti D., Poncia P.P., Procesi M., Galli G., and Quattrocchi F. 2013. Geostatiscal techniques application to dissolved radon hazard mapping: An example from the western sector of Sabatini Volcanic District and the Tolfa Mountains ( central Italy). Applied Geochemistry, 35:312-324.

8- Hajihashemi jazi M.R., Atashgahi M., and Hamidian A.H. 2011. Spatial estimation of groundwater quality factors using geostatistical methods (case study: Golpayegan Plain). Journal of Natural Environment, Irainian Journal of Natural resources, 63(4):347-357. (in Persian with English abstract).

9- Heravi S.A., Nazari H., Shahidi A., and Talebian M. 2013. Geometry and Kinematic of the Garmsar fault since Neogene. Scientific Quarterly Journal, Geoscience, 22(88):175-186.

10- Hooshmand A., Delghandi M., Izadi A., and Aali K.A. 2011. Application of kriging an cokriging in spatial estimation of groundwater quality parameters. African Journal of Agricultural Research, 6(14):3402-3408.

11- Khodakarami L., Soffianian A., Mirghafari N., Afyuni M., and Golshani A. 2012. Concentration zoning of chromium, cobalt and nickel in the soils of three sub-sbasin of the Hamadan province using GIS technology and the geostatistics. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, Water and Soil Science, 15(58):243-254. (In Persian).

12- Piper A.M. 1944. A graphic procedure in the geochemical interpretation of water analyses. Transactions. American Geophysical Union, 25:914-923.

13- Rezaei M., Davatgar N., Tajdari K., and Abolpour B. 2010. Investigation the spatial variability of some important groundwater quality factors in Guilan, Iran. Journal of Water and Soil, 24(5):932-941. (in Persian with English abstract).

14- Samson M., Swaminathan G., and Venkat Kumar N. 2010. Assessing groundwater quality for potability using a fuzzy logic and GIS- A case study for Tiruchirappalli City- India. Computer Modeling and New Technologies, 14(2):58-68.

15- Sarukkalige R. 2012. Geostatistical analysis of groundwater quality in western Australia. . Engineering science and technology: An international journal, 2(4):790-794.

16- Schoeller H. 1961. Groundwater. Masson, Paris.

17- Shaabani M. 2008. Determination of most suitable geostatistics approach in mapping the change of the groundwater pH and TDS: Case study: Arsenjan basin. Journal of Water Engineering, 1(1):47-57. (In Persian).

18- Shayan S., Sharifikia M., and Zare G.R. 2011. Spatial analysis and salinity geomorphologic hazard assessment in Garmsar alluvial fan. Journal of Arid Regions Geographics Studies, 2(5):47-58. (In Persian with English abstract).

19- Solaimanisardo M., Vali A.A., Ghazavi R., and Saidi Gorghani H.R. 2013. Trend analysis of Chemical Water quality parameters: Case study Cham Anjir river Irrigation and water engineering, 12:95-106. (In persian with English abstract).

20- Tabatabaei S.H., and Ghazali M. 2011. Accuracy of Interpolation Methods in Estimating the Groundwater Level (Case Study: Farsan- Jooneghan and SefidDasht Aquifers). Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, Water and Soil Science, 15(57):11-22. (In Persian with English abstract).

21- Tabatabaeifar M., Zehtabian G., Rahimi M., Khosravi H., and Nikoo S. 2013. The Analysis of Groundwater Quality and Quantity Changes and Climate Abnormalities Influencing on Desertification Trend in Garmsar Plain. Arid Regions Geographic Studies, 4(13):55-68. (In Persian with English abstract).

22- Taghizadeh Mehrjerdi R., Zareian Jahromi M., Mahmodi S., and Heidari A. 2008. Spatial distribution of groundeaterr quality with geostatistics (Case Study: Yazd-Ardakan Plain). World Applied Sciences Journal, 4(1):9-17.

23- Vaziri S.H., and Majidifard M.R. 2011. Stratigraphic situation of the Salt deposits in Garmsar area. Journal of Salt, 1(1):17-27.

24- Venkateswaran S., and Vediappan S. 2013. Assessment of groundwater quality for irrigation use and evaluate the feasibility zones through geospatial technology in Lower Bhavani subbasin, Cauver river, Tamil Nadu,India. International Journal of Innovative technology and Explorind Engineering, 3(2):180-187.

25- Wanda E.M.M., Gulula L.C., and Phiri A. 2013. Hydrochemical assessment of groundwater used for irrigation in Rumphi and Karonga districts, Northern Malawi. Physics and Chemistry of the Earth, 66:51-59.

26- Wilcox L.V. 1955. Classification and uses of irrigation waters. US Departement of Agriculture Circular, Washington, DC.