نقش جهت شیب بر پراکنش مکانی برخی از ویژگی‌های خاک و ویژگی‌های کمی، کیفی و رویشی هلو در منطقه سامان شهرکرد

آب و خاک

مقاله 5، دوره 31، شماره 1 - شماره پیاپی 51، فروردین 1396، صفحه 202-215   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v31i1.50485

نویسندگان

نرگس کیوانی^{* 1}؛ محمد حسن صالحی²؛ جهانگرد محمدی¹؛ عبدالرحمان محمدخانی¹

¹دانشگاه شهرکرد

²شهر کرد

چکیده

به منظور ارزیابی اثر جهت شیب بر پراکنش مکانی برخی از ویژگی های خاک و ویژگی های هلو در منطقه سامان شهرکرد، در دو جهت شیب شرقی و غربی، از عمق های 30-0 و 60-30 سانتی متری، در مجموع، 136 نمونه خاک برداشت گردید. نمونه برداری از درختان هلو بصورت ترکیبی از دو درختی که فاصله کمتری با نمونه های خاک داشتند، انجام شد. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که خاک شیب شرقی، درصد رس، سیلت، کربن آلی، پتاسیم، فسفر و آهن قابل جذب بیشتری نسبت به شیب غربی دارد و کیفیت بهتر خاک باعث افزایش معنی دار عملکرد (کمیت) درختان شیب شرقی نسبت به شیب غربی شده است، در حالی که کیفیت هلو در شیب غربی بهتر بود که می تواند ناشی از سایر عوامل، بویژه عوامل اقلیمی باشد. براساس نتایج حاصل از برازش مدل های استاندارد بر تغییرنماهای تجربی، تمامی متغیرها بجز pH افق عمقی دارای ساختار مکانی بودند. توزیع مکانی میزان عمـلکرد و تعداد میوه الگوی تقـریبا مشابهی با درصد ذرات رس و کربن آلی، پتاسیم، فسفر و آهن قابل جذب در هر دو عمق مورد مطالعه نشان داد و همچنین پراکنش مکانی طول و قطر شاخه ی سال جاری با پراکنش مکانی درصد ذرات رس و پتاسیم قابل جذب خاک مشابهت داشت. نتایج فوق نشان دهنده ی تاثـیر قابل توجه ویژگی های خاکی بویژه درصد ذرات رس و پتاسیم قابل جذب بر ویژگی های عمـلکردی و رویشی هـلو می باشد. مطالعه-ی تاثیر مصرف کودهای NPK و آهن بر ویژگی های کمی، کیفی و رویشی هلو در باغات منطقه به منظور روشن شدن تاثـیر این عنـاصر و همچنین مطـالعه ای در رابطه با تاثیر عوامل اقلیمی بر ویژگی های کیفی هـلو پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه‌ها

شیب شرقی؛ شیب غربی؛ کمیت و کیفیت هلو؛ ساختار مکانی

مراجع

1- Afshar H., Salehi M.H., Mohammadi J., and Mehnatkesh A. 2009. Spatial variability of soil properties and irrigated wheat yield in a quantitative suitability map, A case study: Shahr-e-Kian area, Chaharmahal-va-Bakhtiariprovince. Journal of Water and Soil, 23(1):161-172. (in Persian with English abstract)

2- Almaliotis D.,Velemis D., Spyropoulos S., Blandenopoulou S., and Karapetsas N. 2002. Yield of clings tone peach orchards in relation to soil fertility parameters in northern Greece. p. 219-226. In P.Zdruli et al. (eds.) International meeting on Soils with Mediterranean Type of Climate (selected papers). Bari: CIHEAM.

3- Bale C.L., Williams B.J., and Charley J.L. 1998. The impact of aspect on forest structure and floristics in some Eastern Australian Sites. Forest Ecology and Management, 110: 363-377.

4- Bosun S.Z., and Qiguo Z. 2003. Evaluation of spatial and temporal changes of soil quality based on geostatistical analysis in the hill region of subtropical, China. Geoderma, 115:85-99.

5- Cambardella C.A., Moorman T.B., Novak J.M., Parkin T.B., Karlen D.L., Turco R.F., and Konopka A.E. 1994. Field-scale variability of soil properties in central Iowa soils. Soil Science Society of America Journal, 58:1501- 1511.

6- Dahlgren A.R., Bottinger L.T., Huntington L.G., and Amundson A.R. 1997. Soil development along an elevation transect in the western Sierra Nevada, California. Geoderma 78:207–236.

7- Gee G.W., and Bauder J.W. 1986. Particle size analysis.p. 383-411. In A. Klute (ed.) Methods of Soil Analysis. Part1. Physical properties.ASA. Madison. WI.

8- Hajilou J., and Fakhimrezaei S. 2011. Evaluation of fruit physicochemical properties in some peach cultivars. Research in Plant Biology, 1:16-21.

9- Lindsay W.L., and Norvell W.A. 1978. Development of a DTPA soil test for zinc, iron, manganese and copper. Soil Science Society of America Journal, 42:421-428.

10- Mahmoodi Sh., and Hakimian M. 2006. Fundamentals of soil science.University of Tehran press.

11- McLean E.O. 1982. Soil pH and lime requirement. p.199-224. In: A.L. Page et al. (eds.) Methods of Soil Analysis. Part 2.2nd ed. Chemical and Microbiological Properties.ASA. Madison.WI.

12- Mohammadi J. 2006. Pedometer (Spatial Statistics).Volume II.Pelk Publishing.(in Persian).

13- Nelson R.E. 1982. Carbonate and gypsum. p. 181-197. In A. L. Page et al. (eds.) Methods of Soil Analysis.Part 2.Chemical and microbiological properties. ASA. Madison. WI.

14- Olsen S.R. and Sommers L.E. 1982. Phosphorous.p. 403- 430.In A.L. Page and A. Klute. (eds.) Methods of Soil Analysis.Part 2.Chemical and microbiological properties.ASA. Madison. WI.

15- Salehi M.H., Esfandiarpour I. and Sarshogh M. 2011. The Effect of Aspect on Soil Spatial Variability in Central Zagros. Iran. Procedia Environmental Sciences,7:293–298.

16- Sanntra P., Chopra U.K. and Chakraborty D. 2008. Spatial variability of soil properties and its application in predicting surface map of hydraulic parameters in an agricultural farm. Current Science, 95:937-945.

17- Sharma C.M., Gairola S., Baduni N.P., Ghildiyal S.K. and Suyal S. 2011. Variation in carbon stocks on different slope aspects in seven major forest types of temperate region of Garhwal Himalaya. India. Journal Bioscience, 36:701-708.

18- Thomas G.W. 1982. Exchangeable cations. p. 159-165. In A.L. Page et al. (eds.) Methods of soil analysis. Part2. Chemical and microbiological properties. ASA.Madison. WI.

19- Vieira S.R. and Paz-Gonzalez A. 2003. Analysis of spatial variability of crop yield and soil properties in small agricultural plots. Bragantia Campinas, 62: 127-138.

20- Walkley A., and Black I.A. 1934. An examination of degtjareff method for determining soil organic matter and a proposed modification of chromic acid in soil analysis. Soil Science, 79:459-465.

21- Yemefack M., Rossiter D.G., and Njomana R. 2005. Multi - scale characterization of soil variability within in agricultural landscape mosaic system in southern Cameroon. Geotherma, 125: 117-143.

22- Yimer F., ledin S. and Abdelkadir A. 2006. Soil property variations in relation to topographic aspect and vegetation community in the south-eastern highlands of Ethiopia. Forest Ecology and Management, 232:90–99.