تحلیل و تبیین طبقاتی ترجیح انتخاباتی

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 10، دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 34، پاییز و زمستان 1398، صفحه 345-311  

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jss.v16i2.80767

نویسنده

ابراهیم صالح آبادی

استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، ایران

چکیده

در بیشتر تحلیل‌ها و تبیین‌ها در ایران به‌صورت نظری ترجیح انتخاباتی بررسی شده است. با توجه به فریبندگی تحلیل طبقاتی و نگرش منفی به تحلیل طبقاتی در ایران به‌دلیل جایابی آن در دیدگاه مارکسیستی، جامعه‌شناسان سیاسی چندان به بررسی ترجیح انتخاباتی طبقات توجه نکرده‌اند و بیشتر، اصحاب رسانه به‌صورت ژورنالیستی آن را مطرح کرده‌اند. با وجود چنین محدودیت‌هایی این مقاله درصدد بررسی ترجیح انتخاباتی طبقات در ایران به‌صورت تجربی است. در این تحقیق با عملیاتی‌کردن مفهوم قشر و استفاده از سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن ایران در سال‌های 1385 و 1390، با ترکیب سه معیار «وضع شغلی»، «گروه‌های عمدة شغلی» و «سطح تحصیلات»، ساختار طبقاتی شهرستان‌های ایران تحلیل می‌شود و ارتباط آن با ترجیح انتخاباتی دوره‌های دهم و یازدهم ریاست جمهوری بیان می‌شود. روش پژوهش این تحقیق، روش تطبیقی درون‌کشوری است. جامعة آماری همة داده‌های اسنادی در حداقل 335 شهرستان در سال 1385 و 1390 است. نتایج تحقیق در سطح شهرستانی نشان می‌دهد که ترجیحات انتخاباتی قشرها در ایران، شاهدی برای شکل‌گیری طبقات در ایران است. از رأس هرم قشربندی به پایین، ساختمندی طبقات و اقشار به‌تدریج ضعیف و ضعیف‌تر می‌شود؛ به‌طوری‌که در حالت عادی نمی‌توان خصلت ساختاری و گروهی برای قشرهای کارگر تصور کرد. درواقع قشر کارگر از جنس طبقات منطقی است؛ درحالی‌که قشرهای بالا و طبقة متوسط مجموعة افرادی هستند که مواضع، مضایق و مواهب نسبتاً مشترکی دارند و به همین دلیل دارای رجحان‌ها و منافع مشترک‌اند.

کلیدواژه‌ها

قشر؛ وضع شغلی؛ گروه‌های عمدۀ شغلی؛ سطح تحصیلات؛ طبقه؛ ترجیح انتخاباتی

سایر فایل های مرتبط با مقاله

10.Extended Abstract.Abrahim Salehabadi.pdf

مراجع

1. اباذری، یوسف؛ چاوشیان، حسن (1381)، از طبقه اجتماعی تا سبک زندگی رویکردهای نوین در تحلیل جامعه‌شناختی هویت اجتماعی، نامه علوم اجتماعی، دوره 20، شماره پیاپی 445

2. امانیان، حسین (1380)، چشم‌اندازی به انقلاب و اصلاحگری در ایران: مروری به وضعیت اصلاح‌طلبان و نیروهای منتقد در ایران امروز، اندیشه انقلاب اسلامی، شماره صفر،

3. امانیان، حسین (1384)، درآمدی بر عقلانیت سیاسی در ایران، تهران: پرسمان

4. بحرانی، محمدحسین (1389)، طبقه متوسط و تحولات سیاسـی در ایـران معاصـر،1320-1380، تهران: نشر آگاه

5. بشیریه، حسین (1387)، دیباچه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران، تهران: نگاه معاصر

6. بهداد، سهراب و فرهاد نعمانی (1387)، طبقه و کار در ایران، ترجمه محمود متحد، تهران: انتشارات نگاه

7. چلبی، مسعود (1375)، جامعه‌شناسی نظم، تهران: نشر نی

8. حاتمی، عباس (1386). دولت و اقتصاد در ایران پس از انقلاب: تأثیر سیاست‌های بازتوزیعی بر جدال‌های هرمنوتیکی، طبقاتی و پیدایش دولت غیر یکپارچه در ایران، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه، دوره 38، شماره 2

9. حاجی یوسفی، امیرمحمد؛ فرازی، مهدی؛ کیوان آرا، راضیه (1391)، انتخابات نهم ریاست جمهوری و پایگاه‌های اجتماعی در ایران، پژوهشنامه علوم سیاسی، دوره هفتم، شماره 2

10. دارابی، علی (1388)، جامعه‌شناسی انتخابات و رفتار انتخاباتی در جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاست خارجی، سال 23، شماره 2

11. دارابی، علی (1394)؛ طبقه متوسط جدید و توسعه سیاسی در ایران پس از انقلاب اسلامی، مطالعات توسعه اجتماعی ایران » زمستان 1394، سال هشتم - شماره 1

12. راش، مایکل (1388)، جامعه و سیاست: مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: انتشارات سمت.

13. رووت، مایکل (1389)، فلسفه علوم اجتماعی: روش‌ها، آرمان‌ها و سیاست‌های پژوهش اجتماعی، ترجمه محمد شجاعیان، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

14. ساعی، علی (1386)، دموکراتیزاسیون در ایران، تهران: نشر آگاه

15. سروش، عبدالکریم (1385)، درس‌هایی در فلسفه علم‌الاجتماع (روش تفسیر در علوم اجتماعی)، تهران: نشر نی

16. سیف زاده، سید حسین؛ گلپایگانی، حسن (1388)، محرومیت نسبی و چرخش رأی در انتخابات دوم خرداد 1376، فصلنامه سیاست، دوره 39 شماره،3

17. صالح‌آبادی، ابراهیم (1396)، منطق جامعه شناسان سیاسی ایران، تهران: انتشارات کویر

18. قادری، طاهره؛ کاوه، سجاد (1394)، بازشناسی طبقه متوسط جهانی (با توجه به طبقه متوسط آسیایی)، فصلنامه علوم اجتماعی علامه طباطبایی، دوره 22، شماره 71، زمستان 1394، صفحه 199-240

19. قوچانی، محمد (1379)، یقه‌سفیدها، جامعه‌شناسی نهادهای مدنی در ایران امروز، تهران، نقش و نگار

20. مرکز آمار ایران (1385)، گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1385، ریاست جمهوری، سازمان برنامه‌وبودجه

21. مرکز آمار ایران (1395)، گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395، ریاست جمهوری، سازمان برنامه‌وبودجه

22. مطلبی، مسعود؛ سرلک، کتایون (1394)، طبقات اجتماعی و توسعه سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال هشتم، شماره 29

23. میرترابی، سعید؛ میرعباسی، سیدمهدی (1393)، نقدی بر تحلیل‌های طبقاتی مبتنی بر رفتار انتخاباتی طبقه متوسط جدید در انتخابات با تأکید بر انتخابات ریاست جمهوری دوره‌های هفتم (1376) و نهم (1384)، پژوهش سیاست نظری، شماره 15