تعداد نشریات | 49 |
تعداد شمارهها | 1,846 |
تعداد مقالات | 19,518 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,309,831 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,542,503 |
اصول اساسی ارزیابی ردپای آب و چالشهای موجود در ایران | ||
آب و توسعه پایدار | ||
مقاله 2، دوره 7، شماره 3 - شماره پیاپی 17، آذر 1399، صفحه 1-12 اصل مقاله (375.09 K) | ||
نوع مقاله: مفهومی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jwsd.v7i3.85710 | ||
نویسنده | ||
سید سجاد رضوی کهنمویی* | ||
کارشناس ارشد علوم و مهندسی آب، شرکت دانشبنیان مهندسین مشاور هیدروتک توس. | ||
چکیده | ||
< p>< p>زنجیره عرضه یک محصول به یک کاربر، یک فرایند زمانی و مکانی است. این زنجیره گسترهای محلی تا جهانی دارد و در آن، آب مصرف و در نهایت آلوده میشود. ردپای آب یک شاخص چند بعدی است. ردپای آب مصرف مستقیم و غیرمستقیم آب توسط یک مصرفکننده یا یک فرایند تولید را بیان و آب آلودهشده در زنجیره تولید را توصیف میکند. ارزیابی کامل ردپای آب در چهار مرحله تعیین اهداف، مرحله محاسبات، ارزیابی پایداری ردپای آب و تدوین قواعد سیاستگذاری، انجام میشود. در چارچوب «ارزیابی ردپای آب» ابتدا باید اهداف جامع و نهایی مطالعه (ایجاد آگاهی، اصلاح الگوی مصرف، تحقق پایداری یا تصمیمگیریهای سیاستی) مشخص شود. همچنین باید مقیاس مکانی/زمانی و جامعه هدف مورد مطالعه (فرد، محصول یا محدوده جغرافیایی) تعیین شود. در گام بعد رویکرد مطالعه (محاسبه مصرف مستقیم یا غیرمستقیم، ردپای آبی، سبز یا خاکستری) مشخص میشود. این مقاله اصول اساسی این چارچوب و امکان پیادهسازی آن را در ایران بیان میکند. ازآنجاییکه بدون رعایت این ساختارها در مطالعات ردپای آب و محاسبات آب مجازی، نتایج بهدست آمده برای تصمیمگیریهای سیاستی قابل اتکا نمیباشد، در نتیجه امکان برآورد دقیق ردپای آب یک منطقه بهمنظور برنامهریزی برای کاهش مصرف آب، وجود نخواهد داشت. بنابراین ضرورت آشنایی با چنین چارچوبی، اهمیت پیدا میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
تبادل آب مجازی؛ زنجیره عرضه؛ درونمرزی؛ مصرف مستقیم و غیرمستقیم | ||
مراجع | ||
احسانی، م.، خالدی، ه. و برقی، ی. 1387. مقدمهای بر آب مجازی. کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. مشهد. ایران. اویسی، ف.، فتاحی، ا. و فهرستی، م. 1398. بررسی آب مجازی و ردپای اکولوژیک آب در محصول گندم آبی استان اصفهان. مجله علوم آب و خاک، ۲۳(۱): ۸۷-۹۹. باغستانی، ع.، مهرابی، ح.، زارع، م. و شرافتمند، ح. 1389. کاربرد مفهوم آب مجازی در مدیریت منابع آب ایران. نشریه تحقیقات منابع آب ایران، 6(1): 8-38. تهامیپور، م. و قربانی، م. 1395. اندازه گیری و تحلیل جایگاه تجارت آب مجازی در بخش صنعت و معدن ایران. آب و توسعه پایدار،3(1): 59-72. حکمتنیا، م.، حسینی، م. و صفدری، م. 1398. ارزیابی وضعیت مصرف آب کشت خرما در استان سیستان و بلوچستان با تکیه بر مفهوم آب مجازی، تحقیقات آب و خاک ایران، 51(2): 513-524. دهقان، ح.، نیکسخن، م. و اردستانی، م. 1392. برآورد آب مجازی حوضه آبخیز و نقش آن در سامانههای انتقال آب بین حوضهای. مجله مهندسی منابع آب، 6: 101-114. رضوی، س. و داوری، ک. 1392. نقش آب مجازی در مدیریت منابع آب. آب و توسعه پایدار، 1(1): 9-18. روحانی، ن.، یانگ، ه.، امین، س.، افیونی، م.، موسوی، ف. و کامگار، ع. 1387. ارزیابی مبادله محصولات غذایی و آب مجازی با توجه به منابع آب موجود در ایران. نشریه علوم آب و خاک-علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 12(46): 417-432. ساداتحسینی، آ.، مهرگان، ن. و ابراهیمی، م. 1395. تعیین الگوی کشت بهینه محصولات زراعی با تأکید بر بیشینه کردن منافع اجتماعی و واردات خالص آب مجازی. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 8(31):123-144. شرزهای، غ. و برقعی، م.ظ. 1392. تأثیر تولید ناخالص داخلی سرانه بر رد پای آب ملی. فصلنامه علوم محیطی،11(2):1-8. عربی، ا، علیزاده، ا. و نیریزی، س. 1388. بررسی تأمین امنیت غذایی براساس مفاهیم مبادله آب مجازی و رد پای بوم شناختی آب (مطالعه موردی استان خراسان رضوی). نشریه بوم شناسی کشاورزی، 1(1): 1-12. محمدی، ح. 1391. آثار آزادسازی تجارت بر رفاه مصرف کنندگان و تولیدکنندگان محصولات کشاورزی، مبادله آب مجازی و پایداری منابع: مطالعه موردی در استان فارس، اقتصاد کشاورزی، 6(3): 145-176. موحدنژاد، ا.، رمضانی، ه. و شکوهی، ع. 1398. استفاده از مفهوم ردپای آب مجازی در تولیدات دامی برای حفاظت منابع آب، نشریه حفاظت منابع آب و خاک، 8(3): 133-143. Aldaya M.M., Garrido A., Llamas M.R., Varela-Ortega C., Novo P. and Casado R.R. 2009. Water footprint and virtual water trade in Spain. In A. Garrido and M.R. Llamas (eds.) Water policy in Spain. London, UK. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 797 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 613 |