کارکردهای مجرمانه ارزهای مجازی: تحلیل جرم‌شناختی و راهکارهای پیشگیرانه

دانشنامه حقوق اقتصادی

دوره 27، شماره 18، پاییز و زمستان 1399، صفحه 223-250  

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lowecon.2020.48879.0

نویسندگان

علی صفاری¹؛ راضیه صابری ²؛ عارف خلیلی پاجی ³

¹دانشیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

²دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشگر موسسه پژوهشی حقوقی شهر دانش

³دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

پول در معنای ابزاری جهت مبادله قدمتی به‌اندازه تاریخ بشر دارد. استفاده از پول­های کالایی تا ضرب سکه­های فلزی و چاپ اسکناس­های با پشتوانه طلا و درنهایت شکل­گیری اسکناس­های بدون پشتوانه را می­توان خلاصه­ای از سیر تکوین پول در نظام­های پولی ملی و فراملی دانست. نظام موجود پولی، پس از گذر از نظام «برتون وودز» و شکل­گیری «پول بدون پشتوانه» در تمامی کشورها استقرار یافت. با وجود توسعه ظرفیت­های تجاری و اقتصادی در پهنه نظم نوین برآمده از اقتصاد جهانی­شده، این نظم همواره کانون انتقاداتی بنیادین از سوی منتقدان وضع موجود به سبب آسیب­رسان بودن آن بوده است. ویژگی تورمی آن و تبدیل شدن پول به عنوان ابزاری در دست حکومت­ها در راستای تحمیل سیاست­هایی که نتایج زیان­بار برای قشر متوسط و ضعیف در پی دارد و سوء­مدیریت ناظمان نظم موجود و درنتیجه ایجاد بحران­های اقتصادی که پیامدهای منفی آن نیز بر دوش قشر مذکور است محور انتقادات به نظم نوین پولی است. ازاین‌رو، ارائه مدل­های تعدیل­کننده وضع موجود یا جایگزینی برای آن، حداقل در سطح دانشگاهی، مباحثی را به خود اختصاص داده است. امری که با وقوع بحران اقتصادی 2008 و معرفی فن­آوریِ نوینِ «بیت­کوین» به عنوان یک ارز یا پول مجازی، با کارکرد پول یا سامانه پرداخت وارد ابعاد نوینی شد که یک سال بعد با آغاز فعالیت، بیش از پیش نظرها را در ضرورت تغییر وضعیت فعلی به خود جلب کرد. در این چارچوب، ارزهای مجازی به دلیل برخورداری از ویژگی­های منحصربه‌فرد همواره از ابعاد گوناگون مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته­اند. ویژگی­هایی که افزون بر تسهیل مبادلات و کاربست­های متعارف، می­تواند قابلیت­های احتمالی و واقعی مجرمانه­ای را نیز در پی داشته باشد و بدین­سان مطالعه ابعاد جرم­شناختی این ابزار فن­آورانه را اجتناب­ناپذیر نماید. ازاین‌رو، در پژوهش پیش­رو، با روشی توصیفی-تحلیلی و استفاده از منابع معتبر، علل تمایل­­بزهکاران به جایگزینی ارزهای­مجازی به­جای ارزهای رایج در ارتکاب فعالیت‌های مجرمانه در پرتو برخی نظریه­های جرم­شناسی و راه‌های پیشگیری از آن­ها بررسی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

ارز مجازی؛ بیت‌کوین؛ بررسی جرم‌شناختی؛ قانون‌گذاری؛ پیشگیری

مراجع

 

[1]: Albrecht, Chad; Duffin, Kristopher; Hawkins, Steven & Rocha, Victor. (2019). The use of cryptocurrencies in the money laundering process, Journal of Money Laundering Control, Vol. 22, No.2, pp. 210-216.

 [2]: Apriliani, Muttaqim1. (2019). Analysis of The Probability of Money Laundering Crimes toward the Development of Crypto-currency Regulations in Indonesia, Indonesian journal of criminal law studies, 4(1). pp. 29-40.

[3]: Boehm, Franziska & Pesch, Paulina. (2014). Conference Paper, International Conference on Financial Cryptography and Data Security, pp. 43-56. Available in: https://www.tib.eu/en/search/id/BLSE%3ARN363392476/.

 [4]: Brenig, C., Rafael, A., & Muller, G. (2015). Economic analysis of cryptocurrency backed money laundering. ECIS 2015 Completed Research Papers. Paper 20. Retrieved October 25, 2018, from http://aisel.aisnet.org/ ecis2015_cr/20-

[5]: Brown, David. (2016). Cryptocurrency and criminality: The Bitcoin opportunity, The Police Journal: Theory, Practice and Principles, Vol. 89(4). PP. 327–339.

[6]: Doguet, Joshua. (2013). The Nature of the Form: Legal and Regulatory Issues Surrounding the Bitcoin Digital Currency System, Louisiana Law Review,  vol. 73, pp. 1119-1153.

 [7]: Dyson, Simon; Buchanan, William & Bell, Liam. (2019). The Challenges of Investigating Cryptocurrencies and Blockchain Related Crime, pp.1-6. Available in: https://arxiv.org/pdf/1907.12221.pdf

[8]: FATF (2019). VIRTUAL ASSETS AND VIRTUAL ASSET SERVICE PROVIDERS,  GUIDANCE FOR A RISK-BASED APPROACH.

[9]: Goldman, Zachary; Maruyama, Ellie; Rosenberg, Elizabeth; Saravalle, Edoardo & Solomon-Strauss, Julia. (2017). Terrorist use of virtual currencies, CNAS Publication, Washington.

[10]: Higgins, S. (2016, February 22). California bankruptcy judge says bitcoin is property, not currency. Coindesk. Retrieved April 2, 2018, from https://www.coindesk.com/bankruptcy-judge-bitcoin-property-currency/

[11]: Hutchings, Alice. (2016). Cybercrime trajectories: An integrated theory of initiation, maintenance and desistance. In T. Holt (Ed.). Crime online: Correlates, causes, and context (3rd ed., pp. 117–140). Durham: Carolina Academic Press. Available in: https://www.cl.cam.ac.uk/~ah793/papers/2016trajectories.pdf

[12]: Ivantsov, Sergey; Sidorenko, Elina; Spasennikov, Boris; Berezkin, Yuri &  Sukhodolov, Yakov. (2019). Cryptocurrency-related crimes: key criminological trends, Russian Journal of Criminology, vol. 13, no. 1, pp. 85–93.

[13]: Jaishankar, Karuppannan. (2007). Establishing a Theory of Cyber Crimes, International Journal of Cyber Criminology, Vol 1, Issue 2, pp. 7-9.

[14]: Jaishankar, Karuppannan. (2008). Space Transition Theory of Cyber Crimes, In book: Crimes of the Internet, Publisher: Pearson, Editors: Frank Schmalleger, Michael Pittaro, pp.283-301. Available in: https://www.researchgate.net/publication/321716315.

[15]: Jaishankar, Karuppannan. (2019). Cyber Criminology and Space Transition Theory: Contribution and Impact, pp. 101-110. In: Chapter 3. Cybercrimes, cybercriminals and cybervictims. Available in: https://www.researchgate.net/publication/332550803.

[16]: Kheradmand, Mohsen. (2019). Jurisprudential study of extraction and exchange of cryptocurrencies with focus on bitcoin network, Journal of Islamic Economic Knowledge, 10th year, No. 2, pp. 109-124. ) In Persian(

[17]: Kethineni, S., Cao, Y., & Dodge, C. (2018). Use of bitcoin in darknet markets: Examining facilitative factors on bitcoin-related crimes. American Journal of Criminal Justice, 43, pp. 141–157.

[18]: Kethineni, Sesha & Cao, Ying. (2019). The Rise in Popularity of Cryptocurrency and Associated Criminal Activity, International Criminal Justice Review,pp.1-20. Available in: https://doi.org/10.1177/1057567719827051.

[19]: Kfir, Isaac. (2020). Cryptocurrencies, national security, crime and terrorism, Comparative strategy, vol. 39, NO. 2,  pp.113–127.

[20]: Khalili Paji, Aref. (2019). Feasibility Study of Terrorist Financing in the Light of Virtual Currencies, Collections of the International Conference on the Legal Dimensions of the Terrorism Criminological, First Edition, Tehran, Allameh Tabatabai University Press, pp. 113-134. ) In Persian(

[21]: Kirkpatrick, Katherine; Savage, Christine; Johnston, Russell & Hanson, Matthew (2019). Virtual currency in sanctioned jurisdictions: stepping outside of SWIFT, Journal of Investment compliance, vol. 20, no. 2, pp.39-44.

[22]: Korennaya, Anna & Tydykova, Nadezhda. (2019). Crypto currency as an object and insrrument  of committing crime, Russian Journal of Criminology, vol. 13, no. 3, pp. 408–415.

 [23]: Lester, C. (2017, January 9). Terrorists use bitcoin and PayPal in Indonesia, AML official claims. CCN.com. Retrieved September 30, 2018, from https://www.ccn.com/terrorists-use-bitcoin-and-paypal-in-indonesiaagency-official-claims/

 [24]: Liu, Weiyi; Liang, Xuan & Cui, Guowei. (2020). Common risk factors in the returns on cryptocurrencies, Economic Modelling Journal, vol. 86, pp. 299-305.    

[25]: Lockett, Nick(1999). Legal perspectives on digital money in Europe, European Business Review, Volume 99, Number 4, pp. 235-241.

[26]: Mahmoudi, Asghar. (2019). Analysis of Virtual Currencies in the Light of Jurisprudence, Law and Comparative Studies, Quarterly Journal of Private Law Studies, Volume 49, Number 3, pp. 503-522. ) In Persian(

[27]: Miri Lavasani, Somaieh Sadat؛ Heidary, Bahareh؛ Razmjoo, Ali Akbar & Razmjoo, Mohadeseh. (2019). A Study of the Legal Status of the National Digital Currency, Journal of New Achievements in Humanities Studies, Second Year, No. 13, pp. 72-81. (In Persian(

[28]: Naderi, Ebrahim & Shahir, Leili. (2018). Market and Capital Analysis from the Conversion of Digital Currencies: Digital Currencies Are the End to the Sovereignty of the Dollar, No. 96, pp. 88-90. ) In Persian(

 [29]: Naheem, Mohammed Ahmad. (2018). Regulating virtual currencies–the challenges of applying fiat currency laws to digital technology services, Journal of Financial Crime, Vol. 25, No. 2, pp. 562-575.

 [30]: O’Keeffe, D. (2018, July 19). The pointlessness of state-backed cryptocurrencies. Crypto disrupt. Retrieved October 15, 2018, from https://cryptodisrupt.com/the-pointlessness-of-state-backed-cryptocurrencies/

[31]: Panda, A. (2018, February 28). Cryptocurrencies and national security. Council on Foreign Affairs. Retrieved September 30, 2018, from https://www.cfr.org/backgrounder/cryptocurrencies-and-national-security.

[32]:  Pouyan Mokhtari arrested / Interpol will extradite Pouyan Mokhtar to Iran after his arrest ?, News ID: 78885, dated 10/5/2020. In: www.saednews.com) In Persian(

[33]: Raskin, Max. (2013). Meet the Bitcoin Millionaires, Bloomberg Businessweek, Available in: https://www.realclearpolitics.com/2013/04/15.

[34]: Redo, Slawomir. (2012). Blue criminology (The power of the United Nations ideas to counter crime globally). HEUNI Publication.

[35]:   Roshan, Mohammad؛ Mozafari, Mostafa & Mirzaie, Hanieh. (2019). A Study of the Jurisprudential and Legal Status of Bitcoin, Journal of Legal Research, Volume 22, Number 87, pp. 49-78. ) In Persian(

[36]: Sabooripour, Mehdi. (2019). Rationality in committing a crime, Tehran, Mizan, first edition. ) In Persian(

[37]: Sereda A.V. (2017). Settlements using virtual currencies in the Russian Federation: analysis of the first law enforcement experience, Modern Lawyer, No. 2, pp. 57–64.

[38]:  Seyed Hosseini, Mir Meysam & Doaei, Meysam. (2014). Bitcoin, the first virtual money, Tehran, published by the Stock Exchange Organization. ) In Persian)

[39]: Shamloo, Baqir & Khalili Paji, Aref. (1399). Virtualization of white-collar delinquency in the light of virtual currencies, Legal Journal of Justice, Volume 84, Number 110, pp. 41-73. ) In Persian(

[40]:  Siegel, Lari. (2006). Criminology, translated by Yashar Seif Elahi, first edition, Law Enforcement Publications of the Islamic Republic of Iran. ) In Persian(

[41]:  Soleimanipoor, Mohammad Mehdi; Soltaninejad, Hamed & Pourmotahar, Mehdi (2017). Jurisprudential study of virtual money, Islamic Financial Research Quarterly, Year 6, Number 2, pp. 167-192. ) In Persian(

 [42]: Turpin, J. B. (2014). Bitcoin: The economic case for a global, virtual currency operating in an unexplored legal framework. Indiana Journal of Global Legal Studies, 21, pp. 335–368.

[43]: Vandezande, Niels. (2017). Virtual currencies under EU anti-money laundering law, computer law & security review, vol. 33, pp. 341-353.

[44]:   Wald, George; Bernard, Thomas & Snipes, Jeffrey. (2009). Theoretical Criminology, translated by Ali Shojaei, third edition, Samat Publications. )In Persian(

[45]: Wood, G., & Buchanan, A. (2015). Advancing egalitarianism. In D. L. K. Chuen (Ed.). Handbook of digital currency: Bitcoin, innovation, financial instruments, and big data (pp. 385–402). New York, NY: Elsevier.

[46]: www.group-ib.ru/media/gib-cryptosummary            مراجعه در 17/1/ 1399

[47]: www.inhope.org/tns/resources/statistics                   مراجعه در 5/2/1399  

[48]: www.iranhoshdar.ir     مراجعه در 28/2/1399                                                              

[49]: www.cbi.ir/showitem/                                      مراجعه در 21/1/1399  

[50]: www.alef.ir/news                                                 1399 مراجعه در 15/2/

[51]: www. extremism.gwu.edu                                           مراجعه در 7/3/1399