بررسی نمایشنامۀ بهترین بابای دنیا نوشتۀ غلامحسین ساعدی و در انتظار گودو نوشتۀ ساموئل بکت بر اساس فلسفۀ پوچی آلبر کامو

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 5، دوره 54، شماره 4، بهمن 1400، صفحه 131-155   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v54i4.85850

نویسندگان

رجبعلی عسکرزاده طرقبه^* ؛ فاطمه بیگلری

گروه زبان انگلیسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

این مقاله به بررسی دو نمایشنامۀ در انتظار گودو (1953) نوشتۀ ساموئل بکت (1989-1906) و بهترین بابای دنیا (1349) اثر غلامحسین ساعدی (1364-1314) پرداخته است. با توجّه به پایۀ نظری این مقاله که دیدگاهِ پوچی آلبر کامو و مؤلفه‌های مربوط به آن است، شخصیت‌های این دو اثر مورد واکاوی و بررسی قرار گرفته‌اند. در این دو نمایشنامه مفاهیمی همچون انتظار، نیاز، درد و رنج و مرگ با توجّه به نظرات کامو واکاوی شده‌اند. نویسندگان در ادامه به تحلیل مفهوم «انسان پوچ» آلبر کامو پرداخته‌اند و در پایان، مسألۀ مرگ و بازتاب آن را در نگرش انسان پوچ کامو، در این دو اثر نشان داده‌اند. بر این اساس، یافته‌ها این تحقیق نشان می‌دهد که مفهوم نیاز انسان برای داشتن امید در زندگی، بی‌فایده است و درد و رنج ناشی از به سرانجام نرسیدن انتظار در سرتاسر این دو نمایشنامه دیده می‌شود. شخصیت‌های این دو اثر، پوچی زندگی را آنچنان که انسان پوچ کامو درمی‌یابد، درک نکرده‌اند و در پوستۀ جهل و نادانی دنیای پوچ خود باقی‌مانده‌اند. این شخصیت‌ها از انتظاری پوچ و امیدی واهی رنج می‌برند.

کلیدواژه‌ها

انسان پوچ؛ امید واهی؛ انتظار؛ مرگ؛ نیاز؛ درد و رنج؛ اگزیستانسیالیسم

مراجع

کتاب‌نامه

اسلین، م. (1388). تئاتر آبسورد (م. کلانتری، و م. وفایی، مترجم). تهران، ایران: انتشارات کتاب آمه.

اشرفی، ف. (1383). رمآن‌های فلسفی آلبرکامو. رشد آموزش زبان و ادب فارسی، 72، 25-23.

براهنی، ر. (1347). سه یادداشت درباره چشم براه گودو. آرش فروردین، 3(3). 16-5

بکت، س. (1356). در انتظار گودو (ن. دریابندری، مترجم). تهران، ایران: انتشارات فرانکلین.

پولیتزر، ه. (1357). فرانتس کافکا و آلبرکامو (ص. حسینی، مترجم). نگین. 162، 26-24.

پیک، ژ. (1382). تحلیلی بر نمایشنامه ی در انتظار گودو (م. عابدینی ‌فرد، مترجم). کارنامه، 36، 71-66

جهاندیده، م. (1388). نقد کتاب نقش امپریالیسم و فلسفۀ پوچی در نمایشنامه در انتظارگودو. گلستانه. 102، 91-90

رحیمیان شیرمرد، م. (1392). معمای تفسیر در آثار ساموئل بکت بر اساس رهیافت های تئودور آدورنو مبنی بر تفسیر هنری. کیمیای هنر، 6، 50-35.

رضایی، ق. و صافیان، م. ج. (1392). مطالعه و تاملی بر رویکرد آلبرکامو به معنای زندگی. پژوهش ادبیات معاصر جهان، 69، 78-63

ساعدی، غ. ح. (1344). بهترین بابای دنیا. تهران، ایران: انتشارات نیل.

صالحی مازندرانی، م. ر. و گپانچی، ن. (1397). پژوهشی در تطبیق گفتاشنود نمایشی «صندلی»های اوژن یونسکو، «زاویه» غلامحسین ساعدی و «یا طالع الشجره» توفیق الحکیم. کاوش نامۀ ادبیات تطبیقی، 29، 147-125

صالحی مازندرانی، م. ر، و گپانچی، ن. (1390). واکاوی مفهوم تئاتر پوچی اروپا در نمایشنامه‌های غلامحسین ساعدی. نقد ادبی،  16، 126- 105

عباسی، ع. (1393). پژوهشی بر چگونگی زایش معنا از خلال ساختار روایی در بیگانه. مطالعات زبان و ترجمه، 18، 39-25.

علی آبادی، ه. (1368). تئاتر، سیری در زندگی و آثار آلبر کامو، درام‌نویس معاصر فرانسوی. هنر، 17، 263-242.

کامو، آ. (1349).  فلسفۀ پوچی (م. ح. غیاثی، مترجم). تهران،‌ ایران: انتشارات پیام.

کامو، آ. (1382). افسانۀ سیزیف (ع. صدوقی، م. ع. سپانلو و ا. افسری، مترجم). تهران،‌ ایران: نشر دنیای نو.

کوثری. م. (1377). جامعه‌شناسی گونه های ادبی. علوم اجتماعی، 10، 138-109.

محمدی فشارکی، م. و هاشمی زاده، ر. (1393). تحلیل داستان گدای ساعدی بر اساس اصول و ویژگی های مکتب اگزیستانسیالیسم. متن پژوهی ادبی، 60، 124-105

میرمحمدی، ک. (1390). زمان‌شناسی نمایشنامۀ در انتظارگودو. تئاتر، 46، 122-105.

ورقائیان، ن. (1388). کتاب: پانتومیم‌های سامویل بکت و غلامحسین ساعدی. گلستانه، 90, 88-103 .

Beckett, S. (1954). Waiting for Godot: Tragicomedy in 2 acts. New York, NY: Grove Press.

Camus. A, (1955). The myth of Sisyphus and other essays. London, England: H. Hamilton

Payne. M. (1992). Discussion of the absurd in Albert Camus’s novels essays and journals. (Unpublished master’ thesis), University of Tennessee, Tennessee, TN.