تحلیل بازآفرینی پایدار بخش مرکزی شهرها با رویکرد سناریونوبسی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهر همدان)

جغرافیا و توسعه فضای شهری

دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 12، بهار و تابستان 1399  

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2021.48028.0

نویسندگان

لیلی بختیاری¹؛ دکتر فرزانه ساسان پور ²؛ دکترعلی شماعی¹؛ دکتر محمد سلیمانی مهرنجانی¹

¹خوارزمی

²دانشگاه خوارزمی

چکیده

بخش مرکزی شهرها، به دلیل برخورداری از مرکزیت جغرافیایی، مرکزیت ثقل اقتصادی و ویژگی­های تاریخی- فرهنگی دارای توان بالقوه بالایی است. علیرغم ویژگی­های مثبت بخش مرکزی شهرها، محلات مسکونی آن با مشکلات کالبدی، زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی،از جمله فرسودگی،درهم پیچیدگی بافت و ضعف زیرساخت ها مواجهند. یکی از مراکز شهری با چنین مشخصه ای، بخش مرکزی شهر همدان می باشد. یکی از رویکردهای نوینی که توانسته با دید یکپارچه همه ابعاد مطروحه را در حل مسائل بخش مرکزی شهرها داشته باشد، رویکرد «بازآفرینی شهری پایدار» است. هدف از این مقاله بررسی و تحلیل وضعیت شاخص­های بازآفرینی پایدار و دستیابی به سناریوهای پیش رو در بخش مرکزی همدان می باشد. اطلاعات مورد نظربرای مطالعه وضع موجود از طریق اسناد فرادست و پرسشنامه شهروندان به دست امده است. در ابتدا رتبه بندی قطاع های شش گانه بخش مرکزی همدان از منظر شاخص های بازآفرینی شهری پایدار بر اساس مدل الکتر فازی بدست آمد. بطوریکه قطاع اول، پنجم و چهارم به ترتیب با تعداد چیرگی 5، 4 و 3 وضعیت بهتری از نظر شاخص های بازآفرینی پایدار به خود اختصاص داده اند. در ادامه پس از بررسی وضع موجود برای دستیابی به آینده های پیش رو بخش مرکزی همدان با استفاده از نرم افزار سناریو ویزارد، با تشکیل ماتریس اثرات متقابل 30×30، در مجموع 2 سناریو قوی، 12 سناریوی باور کردنی و 242 سناریوی ضعیف به دست آمد. نتایج پژوهش نشان می دهد که 3 سناریو (هگمتانه، دارینه و عراق عجم) با احتمال وقوع بسیار بالا در شرایط پیش روی آینده بخش مرکزی شهر همدان است. در سناریوی اول که هگمتانه نامیده می شود، شرایط مطلوب مبتنی بر تاب آوری شهری، تزریق به موقع بودجه و اعتبارات، تکنولوژی های ساخت سریع، ارزان و تضمین امنیت سکونت در بافت وجود دارد و برای بازآفرینی پایدار بخش مرکزی شهر همدان، مطلوب ترین سناریو، سناریوی هگمتانه است

مراجع