ارزیابی برخی ویژگی‌های فیزیکی شانزده ژنوتیپ زرشک بومی ایران

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 فروردین 1400  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2021.58409.0

نویسندگان

مهسا خدابنده ؛ مجید عزیزی؛ احمد بالندری؛ حسین آروئی

فردوسی مشهد

چکیده

زرشک‌ها (Berberis Spp.) گروه بزرگی از درختچه‌های خاردار همیشه‌سبز یا خزان‌دار متعلق به خانواده (Berberidaceae) هستند که به دلیل کاربردهای متعدد از قبیل مصارف خوراکی، خواص دارویی اندام‌های مختلف آن‌ها در پزشکی و به همچنین عنوان گیاهان زینتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. گونه‌های زرشک با توجه به تنوع زیادی که دارند، یکی از ذخایر توارثی گیاهی ارزشمند کشورمان محسوب می‌شوند. یکی از اقدامات اولیه در رابطه با به‌نژادی و بهبود کیفی محصول زرشک بی‌دانه، شناسایی و گردآوری انواع زرشک‌های دانه‌دار می‌باشد. ‌در پژوهش حاضر شانزده ژنوتیپ زرشک بومی ایران (زرشک بی‌دانه و پانزده ژنوتیپ دانه‌دار) از لحاظ برخی خصوصیات فیزیکی شامل طول خوشه، تعداد حبه در خوشه، ابعاد حبه، تعداد بذور سالم و سقط شده موجود در حبه، وزن صد حبه تر و خشک، درصد گوشت و بذور، درصد آّب‌میوه، درصد رطوبت و شاخص‌های رنگ مورد ارزیابی قرار گرفتند. درصد آّب‌میوه در ژنوتیپ‌های مورد بررسی بین 51.22 تا 71.87درصد متغیر بود. از نظر رنگ میوه نیز ژنوتیپ‌های مورد بررسی در گروه‌های کاملا مجزا قرار گرفته و از رنگ قرمز روشن تا آبی و قهوه‌ای تیره متغیر بودند. در مجموع می‌توان اظهار نمود که ژنوتیپ‌های مورد بررسی از نظر خصوصیات میوه (رنگ، ابعادحبه، درصد گوشت و بذر و ... ) تنوع قابل توجهی داشته و مواد ژنتیکی ارزشمندی جهت پژوهش‌های اصلاحی آینده در زمینه بهبود خصوصیات کمی و کیفی زرشک می‌باشند.