Semantic analysis of the mosbet principle( a practical principle that has a shari'ah effect through normal or rational things)

فقه و اصول (Fiqh va uṣūl)

Article 10, Volume 54, Issue 2 - Serial Number 129, August 2022, Pages 211-234   

Document Type: Original Article

DOI: 10.22067/jfiqh.2021.62605.87292

Authors

Alireza Hodee¹; Javad Soltani Fard^{* 2}; Ahmad Mohammadi³; Hossein Soltani Fard⁴

¹Associate Professor, University of Tehran

²Ph.D. Graduate of jurisprudence and private law at Shahid Motahari University (RA)

³Ph.D. Graduate of Fiqh and Fundamentals of Islamic Law at Imam Khomeini Research Institute (RA)

⁴PhD student of jurisprudence and fundamentals of Islamic law, University of Tehran

Abstract

The mosbet principle is an usuli debate with many functions, which most of the late usulists have raised in the considerations of the principle of estes'hab, and they have disagreed about its validity. mostashab can have non-Shari'ah (rational or normal) requirements with it, which proving  each of these external matters depends on the validity of the mosbet principle. The opposing point of view of the validity of mosbet principle ​​is that only direct Shari'ah matters can apply to mostahab.
Usulists do not even agree with each other in defining the mosbet principle; Therefore, before any discussion about the validity of the mosbet principle, it is necessary to define its conceptual limits precisely and after verifying the most important definitions in this field, a comprehensive definition of the said principle should be provided.
 Using the analytical method, this research achieves these findings that firstly, along with rational and normal media, accidental media can also be included among the mosbets of mostashab; Secondly, in the process of the mosbet principle, in addition to the subject, mostas'hab can be a ruling, both taklifi and vaz'iee; Thirdly, the application of the mosbet principle is basically not exclusive to estes'hab, and this principle can apply to other non-verbal principles as well.

Keywords

Mosbet principle; Principles of Mosbet; Mosbets of principls; Mosbets of estshab; Ratiional and normal requirements of esteshab

References

آخوند خراسانى، محمدکاظم‌بن‌حسین، کفایة الأصول، چاپ‌اول، قم: مؤسسۀ آل البیت علیهم السلام، 1409ق.

آشتیانى، محمود، حاشیة على درر الفوائد، چاپ‌اول، قم: بی‌نا، بی‌تا.

آل صفوان، عبدالمعطى جعفر؛ ناصرمحمد مسباع، مذاکرة الأصول فی کتاب الحلقة الاولى و الثانیة، چاپ‌اول، قم: محبین، 1422ق.

ابن‌شهید ثانی، حسن‌بن‌زین‌الدین، معالم الدین و ملاذ المجتهدین، چاپ ‌نهم، قم: دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا.

ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم، لسان العرب، چاپ‌سوم، بیروت: دار صادر، 1414ق.

انصاری، مرتضی‌بن‌محمدامین، مطارح الأنظار، چاپ‌دوم، قم: مجمع الفکر الاسلامی، 1383.

انصاری، مرتضی‌بن‌محمدامین، فرائد الأصول، چاپ‌پنجم، قم: مؤسسهٔ نشر اسلامی، 1416ق.

ایروانى، باقر، کفایة الأصول فی اسلوب‌ها الثانى، چاپ‌اول، نجف: مؤسسۀ احیاء التراث الشیعة، 1429ق.

بجنوردی، حسن، منتهى الأصول، چاپ‌اول، تهران: عروج، 1380.

جزایرى، محمدجعفر، منتهى الدرایة فی توضیح الکفایة، چاپ‌ چهارم، قم: دار الکتب، 1415ق.

جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولو‍‍ژی حقوق، چاپ‌ چهاردهم، تهران: گنج دانش، 1383.

حائری اصفهانی، محمدحسین، الفصول الغرویة فی الأصول الفقهیة، چاپ ‌اول، قم: دار احیاء العلوم الاسلامیة، 1404ق.

حسین، حسن‌محمدفیاض، شرح الحلقة الثالثة، چاپ ‌اول، بیروت: شرکة المصطفی لاحیاء التراث، 1428ق.

حسینى شیرازى، صادق، بیان الأصول، چاپ ‌دوم، قم: دار الانصار، 1427ق.

خمینى، روح‌الله، الاستصحاب، چاپ ‌اول، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره)، 1381.

خوئى، ابوالقاسم، مصباح الأصول، چاپ‌اول، قم: مؤسسۀ احیاء آثار الامام الخوئی، 1422ق.

راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد، مفردات الفاظ قرآن، چاپ‌ دوم، تهران: مرتضوی، 1374.

سبحانی تبریزى، جعفر، ارشاد العقول الى مباحث الأصول، چاپ ‌اول، قم: امام صادق(ع)، 1424ق.

سبحانی تبریزى، جعفر، الموجز فی أصول الفقه، چاپ‌چهاردهم، قم: امام صادق(ع)، 1387.

صدر، محمدباقر، بحوث فی علم الأصول، به‌تقریر سیدمحمود هاشمی شاهرودی، چاپ‌سوم، قم: مؤسسۀ دایرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام، 1417ق.

صدر، محمدباقر، دروس فی علم الأصول، چاپ‌پنجم، قم: مؤسسهٔ نشر اسلامی، 1418ق.

صدر، محمدباقر، مباحث الاصول، چاپ ‌اول، قم: مطبعۀ مرکز النشر مکتب الاعلام الاسلامی، 1408ق.

طباطبائی، محمدحسین، نهایة الحکمه، چاپ ‌پنجم، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی، 1430ق.

طباطبائى یزدى، محمدباقر، وسیلة الوسائل فی شرح الرسائل، چاپ ‌اول، قم: بی‌نا، بی‌تا.

عراقى، ضیاءالدین، منهاج الأصول، به‌تقریر محمدابراهیم کرباسی، چاپ‌اول، بیروت: دارالبلاغه، 1411ق.

فاضل موحدى لنکرانى، محمد، اصول فقه شیعه، چاپ ‌اول، قم: مرکز فقهی ائمۀ اطهار(ع)، 1381.

فقیه، محمدتقى، مبانى الفقیه، چاپ‌اول، بیروت: دار الاضواء، 1418ق.

فیومی، احمدبن‌محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، چاپ‌دوم، قم: دار الهجره، 1414ق.

محمدى، على، شرح رسائل، چاپ‌ هفتم، قم: دار الفکر، 1387.

مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، فرهنگ‌نامۀ اصول فقه، چاپ‌ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1389.

مشکینى، على، اصطلاحات الأصول و معظم ابحاث‌ها، چاپ ‌ششم، قم: هادی، 1374.

مظفر، محمدرضا، اصول الفقه، چاپ‌ پنجم، قم: اسلامى، 1430ق.

مظفر، محمدرضا، المنطق، چاپ ‌سوم، قم: اسماعیلیان، 1388ق.

مکارم شیرازى، ناصر، انوار الأصول، چاپ‌ دوم، قم: مدرسۀ امام علی‌بن‌ابی‌طالب‌(ع)، 1428ق.

ملکی اصفهانی، مجتبی، فرهنگ اصطلاحات اصول، چاپ ‌اول، قم: عالمه، 1379.

ناطقی، محمد، «بررسی مسألۀ حجیت و عدم‌حجیت اصل مثبت»، مطالعات اصول فقه امامیه، س97، ش9، 1397، صص63تا92.

نائینی، محمدحسین، اجود التقریرات، چاپ ‌اول، قم: عرفان، 1352.

نائینی، محمدحسین، فوائد الاصول، چاپ ‌اول، قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، 1376.