A Review on Science Clasification Studies in Iran

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

Article 1, Volume 10, Issue 2 - Serial Number 20, March 2021, Pages 5-29   

Document Type: Review Article

DOI: 10.22067/infosci.2021.23234.0

Authors

Farzaneh Afifian^{* 1}; Gholamreza Haidari²

¹Head of central library and documentation center \Shiraz University/Shiraz/Iran

²Asosiate \Department of knowledge and information sciences\Razi University, Kermanshah

Abstract

Introduction: Classification of science has been emerged with development and extension of knowledge simultaneously and multiple researches are done in this subject.
Methodology: This research intends to provide a clear image based on truth of the researches which are done in Iran. These researches are investigated in Persian language. The research method of this article is a documental-analytical review. The researches which were done in this subject including books, articles and thesis studied and compilation of websites, databases and libraries.  
Findings: Finding shows the beginning of the publication of the references related to this field referred to the 60s. Done researches in this field in terms of quantitatively and somewhat qualitatively are seemed to grow. The vector of study of previous researches in the field of classification of science reveals that the research moved towards critical, comparative studies and also lately towards the interdisciplinary approach. Mostly the maximum issued works in this field are published in papers form which have scientific credibility. Also there is some books which are written down in this field and few theses regarding this issues are done. Some articles in this issue also are compiled by librarians and experts of information published by knowledge and information science journals.

Keywords

Science classification; Knowledge; Literature review; Publishers; Science

References

آرضایی، احمد (1390). طبقه­بندی علوم، مبانی و ملاک­های آن از دیدگاه ابن­سینا. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق (ع)، دانشکده الهیات معارف اسلامی.

آملی، حیدربن علی و کریمی­زنجانی­اصل، محمد (1380). تقسیم­بندی علوم در جامع­الاسرار آملی. میراث شهاب، 23، 124-135. بازیابی شده در 2 شهریور 1395 از http://www.noormags.ir/view/fa/1236573.pdf

اسلام­پور، حسن (1388). نگاهی به جایگاه علوم عقلی در میان علوم (با تأکید بر دیدگاه فارابی، غزالی و قطب­الدین شیرازی). معارف عقلی، (2)، 87-128. بازیابی شده در 4 تیرماه 1395 از http://ensani.ir/fa/article/91184.Pdf

اکرمی، ایوب (1389). بررسی تطبیقی طبقه­بندی­های علوم در تمدن اسلامی. معرفت، 19 (4)، 71-87. بازیابی شده در 3 شهریور 1395 از224062. Pdf http://ensani.ir/fa/article/

امیری، مهدی (1393). بررسی مقایسه­ای تقسیم­بندی علوم از منظر ارسطو، فارابی، اخوان­الصفا و ابن­سینا. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشکده الهیات.

اندرسون، جک (1391). سازماندهی دانش: نقد و تحلیل اجتماعی-تاریخی؛ بررسی نسبت طبقه­بندی علوم و سازماندهی دانش با سازماندهی اجتماعی. ترجمه رحمان شریف­زاده، سوره اندیشه، (62 و 63)، 92-99. بازیابی شده در 7 شهریور 1395 از www.sooremag.ir

اوجبی، علی (1390). طبقه­بندی دانش­های عقلی یا گونه­های فلسفه. کتاب ماه (فلسفه)، 43، 60-61. بازیابی شده در 5 مرداد  1395 از http://www.noormags.ir/view/fa/792227. Pdf

بابایی، حبیب­الله (1393). مقوله تمدن در طبقه­بندی علوم اسلامی. فصلنامه فلسفه و الهیات، (3)، 19-38. بازیابی شده در 6 تیرماه 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 412067.Pdf

بحرانی، مرتضی (1392). رشته، میان­رشته و تقسیم­بندی علوم. مطالعات میان­رشته­ای در علوم انسانی، 5 (2)، 37-59. بازیابی شده در 6 مهرماه 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 328397.Pdf

بوذری­نژاد، یحیی، خسروی، قاسم (1393). جایگاه دانش­های شرعی در طبقه­بندی علوم از دیدگاه فارابی، غزالی و خواجه­نصیرالدین طوسی. دو فصلنامه نظریه­های اجتماعی متفکران مسلمان، (1)، 169-191. بازیابی شده در 3 آبان 1395 از https://magiran.com/paper1521747. pdf

ثقفی، محمد (1381). تقسیم­بندی علوم 2. درس‌هایی از مکتب اسلام، (42)5، 169-191. بازیابی شده در 6 مهرماه 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 44495.Pdf

جلالی، غلامرضا (1391). طبقه­بندی علوم با رویکرد اسلامی ایرانی (ضرورت شناسایی الزامات و مختصات پارادایم جدید). مشکوات، 31 (115)، 76-95. بازیابی شده در 1 بهمن 1395 از sccsr.ac.ir/Journal/368. Pdf 

جمال­پور، بهرام (1361). فلسفه و تقسیم­بندی علوم در حکمت کندی. ضمیمه مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، (6)، 59-76. بازیابی شده در 5 مرداد  1395 از http://www.noormags.ir/view/fa/807342. Pdf

جوکار، حامد (1394). دو گونه طبقه­بندی علوم در نگاه اخوان­الصفا و خلان­الوفا. فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، (1)، 123-138.  بازیابی شده در 6 آذر 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 359134. Pdf

جهانگیری، محسن (1367). فرانسیس بیکن: طبقه­بندی علوم. مجله دانشکده ادبیان و علوم انسانی دانشگاه تهران،(33 و 34)، 108-105. .  بازیابی شده در 6 آذر 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 313726. Pdf

حبیبی، نجفقلی (1374). مبانی تقسیمات علوم به انضمام رساله تقاسیم العلوم شهرزوری. مقالات و بررسی­ها،(57 و 58)، 131-166. .  بازیابی شده در 6 تیر 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 152982. Pdf

حسینی، محمد (1389). تاریخ تحولات طبقه­بندی و رده­بندی در فرهنگ اسلامی. آینه پژوهش، (125)، 15-20. بازیابی شده در 5 مهر  1395 از.752854 pdf http://www.noormags.ir/view/fa/

حسینی، عقیل (1390). علم اجتماعی در تقسیم­بندی علوم حکمای مسلمان: جایگاه علم اجتماعی در طبقه­بندی علوم از دیدگاه حکمای مسلمان. سوره اندیشه،54 و 55، 179-183. بازیابی شده در 18 تیر 1395 ازpdf . http://ensani.ir/fa/article/ 327964

حقیقت، صادق (1383). طبقه­بندی دانش (سیاسی) در جهان اسلام با تأکید بر دوره میانه. مجله علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، (28)، 101-121.  بازیابی شده در 15 مرداد  1395 از http://www.noormags.ir/view/fa/105622. Pdf

حقیقی، محمود (1366). مروری بر رده­بندی نظری و رده­بندی عملی. مجله روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، (390)، 45-58.    بازیابی شده در 11 بهمن 95 از jpsyedu.ut.ac.ir. Pdf 

خزائیلی­نجف­آبادی، محمدباقر (1391). جابربن حیان و طبقه­بندی علوم. تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، 3 (8)، 82-73. بازیابی شده در 2 فروردین 96 از Pdf. jpsyedu.ut.ac.ir

خزائیلی­، محمدباقر؛ منتظرالقائم، اصغر؛ میرجعفری، حسین. (1391). کتاب جوامع­العلوم و طبقه­بندی علم. مطالعات تاریخ اسلام، (13)،  37-65. بازیابی شده در 5 فروردین 96 از   https://magiran.com/paper. pdf

داودی، مهدی (1370). مقدمه­ای بر جنبه­های نظری رده­بندی. مجله مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، (1-4)، 271-302. بازیابی شده در 18 اسفند 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 185849. Pdf

ذاکر، محمدابراهیم. (1389). واکاوی جایگاه دانش پزشکی در رده­بندی علوم اسلامی. فصلنامه تاریخ پزشکی،2(3)، 99-118. بازیابی شده در 16 اسفند 1395 از sid.ir/fa/journal/viewpaper-aspx ID=136309

رزمجو، حسین (1376). امکان دستیابی به نظام اسلامی و مستقل در طبقه­بندی کتاب. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌ر‌­سانی دانشگاهی، (26 و 27)، 53-58. . بازیابی شده در 28 اسفند 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 191286.Pdf

رستم­پور ملکی، رقیه و روحی­دل، الهه (1375). رساله در تقسیم­بندی علوم و احوال دانشمندان نامدار مولانا سلطان محمودبن غلامعلی طبسی. تحقیقات کتابداری و اطلاع­رسانی دانشگاهی، (24 و 25)، 97-138.بازیابی شده در 15دیماه  1395 از http://www.noormags.ir/view/fa/857215. Pdf

رشاد، علی­اکبر (1395). منطق طبقه­بندی علوم. فصلنامه ذهن، (65)، 5-28. بازیابی شده در 18 اسفند 1395 از.Pdf http://ensani.ir/fa/article/ 370217

رضایی، محمدجواد (1383). بررسی، تحلیل و نقد دیدگاه ابن‌سینا درباره طبقه­بندی علوم. انجمن معارف اسلامی،1 (1)، 141-165. بازیابی شده در 26 اسفند 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 188590. Pdf

رفیعی­علامه، علی (1373). طبقه­بندی علوم در جهان اسلام. نامه فرهنگ، (13)، 110-127. بازیابی شده در 13دیماه  1395 از. Pdf 936178 http://www.noormags.ir/view/fa/

زکی، محمدعلی (1380). علم و دانش در اندیشه ابن خلدون. کیهان فرهنگی، (176)، 44-47. بازیابی شده در 3 بهمن 1395 از https://magiran.com/paper1150. pdf

زوستاک، ریک (1395). طبقه‌بندی علم: پدیده­ها، داده­ها، نظریه­ها، روش­ها، رویه­ها. ترجمه رضا مختارپور و علی­اکبر خاصه، تهران: نشر کتابدار.

سالاری، حسن (1386). از رده­بندی ارسطویی تا رده­بندی ایرانی. فردوسی، (62 و 63)، 126-128. بازیابی شده در 3 فروردین 1396 از  Vista.ir/w/a/2i9qb 

سجادی، مهدی؛ نورآبادی، سولماز (1389). تبیین و تحلیل ماهیت و کارکرد میان رشته­ای، فلسفه تعلیم و تربیت. فصلنامه مطالعات میان­رشته­ای در علوم انسانی، 2 (2)، 19-41. بازیابی شده در 9 اسفند 1395 از. Pdf  http://ensani.ir/fa/article/ 278079

سیاری، سعیده؛ فرامرزقراملکی، احد (1389). مطالعات میا­ن­رشته­ای: مبانی و رهیافت­ها. مجله فلسفه و کلام اسلامی، (2)، 59-82.  بازیابی شده در 28 اسفند 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 278476. Pdf

شریعت­پناهی، ماهیار (1393). دانش طب و طبقه­بندی علوم در تمدن اسلامی، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی 5 (14)، 23-50. بازیابی شده در 28 مهر 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 331256. Pdf

شهریاری، پرویز (1360). طبقه­بندی دانش­ها (مفهوم تکامل در تاریخ دانش). هدهد، (3 و 4)، 362-368.  بازیابی شده در 13دیماه  1395 از 448561. Pdf  http://www.noormags.ir/view/fa/

صبوریان، محسن (1392). ابن خلدون و تقسیم­بندی ارسطویی علوم. فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، (17)، 5- 22 . بازیابی شده در11 دیماه 1395 از https://magiran.com/paper1320745. Pdf

صدقی، ناصر (1395). جایگاه علم تاریخ در طبقه­بندی علوم توسط اندیشمندان مسلمان از خوارزمی تا ابن­خلدون. فصلنامه­ی پژوهش­های تاریخی، (2)، 21-34. بازیابی شده در 5 مهر 1395 از  Sid .ir/fa/  Journal/Viewpaper.aspx Id= 321872. Pdf

طالعی، عبدالحسین; کریمی، رضا و عباداله­عموقین، جعفر (1392). مروری بر طبقه­بندی علوم از صدرالافضل تبریزی. دوماهنامه آینه پژوهش، (141)، 16-22. بازیابی شده در11 دیماه 1395 از https://magiran.com/paper 1221769. Pdf

طاهری، مسعود (1394). طبقه­بندی علوم در تمدن اسلامی تا پایان قرن هشتم هجری. فصلنامه نامه فرهنگستان، (56)، 62-80.  بازیابی شده در13 دیماه 1395 از https://magiran.com/paper1494966. Pdf

طاهری­عراقی، احمد (1363). تقسیم­بندی علوم از نظر غزالی. معارف، (3)، 81-90. بازیابی شده در 13دیماه  1395 از224388. Pdf http://www.noormags.ir/view/fa/

عالمی، محمدرضا و صفری­فروشانی، نعمت­الله (1391). علم انساب­نگاری و جایگاه آن در طبقه­بندی علوم. تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، 3 (7)، 85-108. بازیابی شده در23بهمن 1395 از https://magiran.com/paper1145007. Pdf

عطائی­آشتیانی، زهره (1382). دانش و ارزش در طبقه­بندی علوم، جستارهای تاریخی، 16 (4)، 163-208. بازیابی شده در 13دیماه  1395 از43942 http://www.noormags.ir/view/fa/

علیزاده، بیوک (1379). جایگاه عرفان در طبقه­بندی علوم.پژوهشنامه متین، 7، 113-142. . بازیابی شده در 13دیماه  1395 از101672. Pdf http://www.noormags.ir/view/fa/

فدایی­، غلامرضا (1380). طرحی نو در طبقه­بندی علوم. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 46 و 47 (158 و 159)، 287-308. بازیابی شده در 5 فروردین 1396 Journals.Ut.ac.ir/artuicle/13655. Pdf

فدایی، غلامرضا (1384). طرحی نو برای رده­بندی در کتابخانه­ها و مراکز اطلاع­رسانی. فصلنامه علوم و فناوری اطلاعات، 21 (2)، ص 105-132. بازیابی شده در 28 مهر 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 126952. Pdf

فدایی­، غلامرضا (1387). طرحی نو در طبقه­بندی علوم و رده­بندی کتابخانه­ها و مراکز اطلاع­رسانی. تهران، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، 232ص.

فدایی، غلامرضا (1390). چگونه طبقه­بندی شکل می­گیرد/تأثیر جهان­بینی بر طبقه­بندی علوم و تأثیر متقابل طبقه­بندی علوم بر معرفت­شناسی انسان. دوماهنامه سوره اندیشه، (55)، 154-161. بازیابی شده در21 دیماه 1395 از https://magiran.com/paper 48863. Pdf

فدایی، غلامرضا (1395). طبقه­بندی و توسعه علوم. فصلنامه نقد کتاب، اطلاع­رسانی و ارتباطات، 10،7-20

فرشاد، مهدی (1365). تاریخ علم در ایران. تهران، انتشارات امیرکبیر. بازیابی شده در 5 مهر 1395 از elmnet.ir/Article/1519822-28144.Pdf

مفتونی، نادیا؛ فرامرزقراملی، احد (1383). رهیافت­های دانشمندان مسلمان در علم­شناسی. مقالات و بررسی­ها، (75)، 39-60. بازیابی شده در 28 اسفند 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 159090. Pdf

قاسمی، جواد (1381). طبقه­بندی علوم از نظر حکمای مسلمان. تألیف عثمان بکار، مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی.

قوام­صفری، مهدی (1372). جایگاه الهیات در طبقه­بندی ارسطو از علم. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، (148 و 149)، 125-148. بازیابی شده در 22 اسفند 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 163461. Pdf

کاکایی، قاسم (1384). عرض ذاتی به‌عنوان معیار وحدت و تمایز مسائل علوم. مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان، 4 (10)، 71-96. بازیابی شده در 28 دیماه 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 65904. Pdf

کدیور، محسن (1387). ابن‌سینا و طبقه­بندی حکمت تحلیل، تحقیق و تصحیح رساله اقسام الحکمه. دو فصلنامه جاویدان خرد، 5(1)، 35-102. بازیابی شده در 16 دیماه 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 278496. Pdf

کرامتی، یونس (1387). تأثیر دیدگاه­های فارابی بر طبقه­بندی علوم در اروپای سده­های میانه. ماهنامه کتاب ماه (فلسفه)، (17)، ص 3. بازیابی شده در 29 دیماه 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 2085525. Pdf

کیانی­فرید، مریم (1390). نظریه اجتماعی، اسلام: طبقه­بندی در تاریخ، بحثی در باب تقسیمات علوم از منظر اندیشمندان متقدم. سوره اندیشه، (54 و 55)، 170-178. بازیابی شده در 19 دیماه 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 327963. Pdf

لاریجانی، صادق (1391). تمایز علوم. پژوهش­های اصولی، (15)، 7-34. بازیابی شده در 4 فروردین 1396 از http://www.juosul.ir/article110696. Pdf

لک­زایی، نجف (1387). طبقه­بندی علوم از دیدگاه صدرالمتألهین و امام خمینی. فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، (39)، 12(3)، 1-20. . بازیابی شده در 19 اسفند 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 182205. Pdf

ماحوزی، رضا (1392). رویکرد فارابی و ابن‌سینا بر علوم و تقسیم آن: رویکردی پیشا رشته­ای و یا میان­رشته­ای، فصلنامه مطالعات میان­رشته­ای در علوم انسانی، (19)، 37-51. بازیابی شده در 11 دیماه 1395 از. Pdf http://ensani.ir/fa/article/ 328403

مبلغ، محمداسماعیل (1339). طبقه­بندی علوم فلسفی. آریانا، (214)، 13-17. بازیابی شده در 10 اسفند 1395 از. Pdf http://ensani.ir/fa/article/ 133418

مبلغ، محمداسماعیل (1339). طبقه­بندی علوم فلسفی آریانا، (215)، 9-16. بازیابی شده در 10 اسفند 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 133418 . Pdf

مبلغ، محمداسماعیل (1339). طبقه­بندی علوم فلسفی-3. آریانا، (216)، 9- 13. بازیابی شده در 10 اسفند 1395 از. Pdf http://ensani.ir/fa/article/ 133418

محقق، مهدی (1370). تقسیم­بندی علوم از نظر دانشمندان اسلامی. فصلنامه سیاست، (1)، 28-37. بازیابی شده در 13 اسفند 1395 از qudsonline.ir/news/404306. Pdf

محمدنیا، مرتضی (1384). تأثیر رده­بندی ارسطو بر رده­بندی­های اسلامی. آینه پژوهش، (96)، 56-61. بازیابی شده در 13دیماه  1395 از32272. Pdf http://www.noormags.ir/view/fa/

مستقیمی، مهدیه­السادات (1387). بررسی تطبیقی نظریه ابن‌سینا در باب طبقه­بندی علوم. پژوهش­های فلسفی-کلامی، 10 (1)، 175-198. بازیابی شده در 16 اسفند 1395 از http://ensani.ir/fa/article/ 223011. Pdf

مصطفوی­فرد، حامد (1393). طبقه­بندی علوم، چیستی، چرایی و چگونگی. فصلنامه­ی رهیافت، (56)، 83-100. بازیابی شده در 13دیماه 1395 ازhttp://www.noormags.ir/view/fa/1084454. Pdf

مصطفوی­فرد، حامد (1395). سیر تطور در الگوهای تمایز علوم در اندیشه متفکران مسلمان. پژوهش­های فلسفی، (18)، 125-152. بازیابی شده در 16 آبان 1395 از361060. Pdf  http://ensani.ir/fa/article/

موحد ابطحی، محمدتقی (1390). نظریه اجتماعی، ایران: از تقسیم علوم تا تدبیر امور، جایگاه علوم انسانی در طبقه­بندی علوم و سیاست­گذاری. سوره اندیشه، (54 و 55)، 166-169. بازیابی شده در 16 آبان 1395 از327962. Pdf http://ensani.ir/fa/article/

مؤمنی، مرجان (1394). نقش جهان­بینی در طبقه­بندی علوم.  در مجموعه مقالات همایش  بین­المللی مدیریت و علوم اجتماعی.  مؤسسه مدیران ایده­پرداز پایتخت ویرا، تهران، اسفند 1394، CoI: ICMSCONF01-241

میرباقری، محمدمهدی (1392). مبانی نظری روش طبقه­بندی علوم. قم:  فرهنگستان علوم اسلامی.

میرجعفری، حسین؛ منتظرالقائم، اصغر و خزائیلی، محمدباقر (1390). کتاب جوامع­العلوم و طبقه­بندی علم. پژوهش­نامه­ تاریخ، (22)، 175-192. بازیابی شده در21 دیماه 1395 از https://magiran.com/paper 1049480. Pdf

میرعلی، محمدعلی (1389). تقسیم­بندی علوم در اندیشه غزالی. معرفت، 19 (10)، 39-1. بازیابی شده در 16 آبان 1395 از306694. Pdf http://ensani.ir/fa/article/

ناظمی­ قره­باغ، مهدی (1390). تأمل: عالم علوم/ تأملی در امکان طبقه­بندی علوم. دوماهنامه سوره اندیشه، (55)، ص 149-152. بازیابی شده در 18 شهریور 1395 از327959. Pdf http://ensani.ir/fa/article/

نوذری، حسین­علی (1383). ماهیت بین­رشته­ای علوم در ضرورت همکاری و تعامل تاریخ و علوم اجتماعی. تاریخ معاصر ایران، (30)، 171-230. بازیابی شده در 11 آبان 1395 از http://ensani.ir/fa/article/83149. Pdf

نوروزی، رضاعلی؛ عابدی، منیره (1391). انواع علم از منظر علامه طباطبایی و پیامدهای آن در قلمرو اهداف و محتوای برنامه درسی. دو فصلنامه تربیت اسلامی، 7(14)، 165-188.  بازیابی شده در 16 مهر 1395 از320723. Pdf  http://ensani.ir/fa/article/

نوری، محمد. (1375) جایگاه مباحث سیاسی در طبقه­بندی علوم اسلامی. حکومت اسلامی، (1)، 222-245. بازیابی شده در 20 اسفند 1395 از hawzeh.net/fa/Article/view/81767. Pdf

یعقوب­نژاد، محمدهادی. (1390) طبقه­بندی علوم و چالش­های فرارو. نقد و نظر، 16 (4)، 135-152. بازیابی شده در 28 آبان 1395 از. Pdf http://ensani.ir/fa/article/411993