تبیین جایگاه بخش خصوصی در تحقق پذیری طرح های توسعه شهری

جغرافیا و توسعه فضای شهری

دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 16، خرداد 1401، صفحه 1-16   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2021.47683.0

نویسندگان

آذین مستوفی¹؛ هادی سروری^{* 2}؛ تکتم حنایی²؛ محمدهادی مهدی نیا³

¹دانشجوی دکترای شهرسازی. گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

²دانشگاه ازاد واحد مشهد

³دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد

چکیده

محقق نمودن طرح‌های توسعه فرایندی است که به موضوعات متعددی نظیر ماهیت و روش‌شناسی طرح‌ها، نظام برنامه‌ریزی، فرایند تهیه و تصویب طرح، نظرات ذینفعان و ذی‌نفوذان و عوامل گوناگون از این قبیل وابسته است. در این میان موضوعات مرتبط با گروه‌های ذینفعان و ذی‌نفوذان نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت طرح‌های توسعه شهری ایفا می‌کند. بخش خصوصی یکی از انواع متعدد این گروه‌ها است که نقش بسیار مهمی در اثرگذاری موضوعات اقتصادی مرتبط با تحقق طرح‌های توسعه شهری، برعهده دارد. بررسی پژوهش‌های پیشین نشان می‌دهد که برخلاف تاکید بر حضور بخش خصوصی و انجام تحقیقاتی در این زمینه، تاکنون هیچ پژوهشی به جایگاه این گروه در تحقق‌پذیری طرح‌های توسعه شهری نپرداخته است. روش تحقیق مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی است. این مقاله در تلاش است تا با مرور مطالعات انجام شده بین سال‌های 1998 تا 2019 در پایگاه اطلاعاتیScience Direct  با استفاده از تحلیل محتوا به هدف خود دست یابد. برای این منظور از کدگذاری، استخراج مفاهیم و مقولات از مقالات منتخب و مقایسه دست‌آوردهای این مقاله با سایر پژوهش‌ها بهره برده شد. جامعه آماری 1152 مقاله است. که به کمک حذف مقالات نامرتبط در این زمینه در نهایت تعداد 14 مقاله برای این منظور منتخب گشت. نتایج مقاله حاضر نشان می‌دهد که تامین منافع بخش خصوصی متناسب با توانمندی‌های آن، تعریف ساز و کار تعهدات متقابل دولت و بخش خصوصی و اثرگذاری مناسب بخش خصوصی در فرآیند تهیه، تصویب و اجرا بیشترین تاثیر را بر روی تحقق‌پذیری طرح‌های توسعه شهری دارند.

کلیدواژه‌ها

بخش خصوصی؛ تحقق‌پذیری؛ تحلیل محتوا؛ طرح‌های توسعه شهری

مراجع

1. بهزادفر، م. (1390). طرح ها و برنامه های شهرسازی. تهران: نشر شهر.

2. پاکزاد، ج. (1394). سیراندیشه‌ها در شهرسازی جلد اول. تهران: انتشارات شهیدی.

3. ثقفی اصل، آ.، زبردست، ا.، و ماجدی، ح. (1395). ارزیابی میزان تحقق‌پذیری پروژه‌های طراحی شهری در ایران نمونه موردی: پروژه‌های اجرا شده در تهران. مجله معماری و شهرسازی آرمان شهر،17، 185-197.

4. حاتمی نژاد، ح.، شورچه، م. (1393). شهر و نظریه انتقادی (با تاکید بر آرا و آثار دیوید هاروی). تهران: انتشارات پرهام نقش.

5. رفیعیان، ‌م.، و اجلالی، پ. (1394). نظریه برنامه‌ریزی دیدگاه‌های سنتی و جدید. تهران: انتشارات آگه.
6. سرخیلی، ا.، رفیعیان، م.، و تقوایی، ع ا. (1396). تقابل پایداری ابرپروژه‌های شهری: ارزیابی پایداری پروژه‌های بزرگ مقیاس در شهر مشهد. مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری، 2، 25-41.

7. کاظمیان، غ.، و جلیلی، م. (1394). تحلیل قدرت ذی‌نفعان در فرآیند سیاستگذاری در طرح جامع تهران(1378-1390). نامه معماری وشهرسازی، 15،139-158.

8. کاکرین، آ. (1387). سیاست‌های شهری. مترجم اقوامی مقدم، ع. تهران: انتشارات آذرخش.

9. کرمونا، م.، و تیزدل ا. (1394). خوانش مفاهیم طراحی شهری. مترجم ذکاوت، ک. تهران: انتشارات آذرخش.

10. کرمونا، م.، و دیگران. (1390)، ارزش طراحی شهری-رویکردی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی به طراحی شهری. ترجمه بصیری مژدهی، ر.، و فرهنمدیان، ح. تهران: انتشارات هله/طحان.

11. کرمونا، م.، هیت، ت.، تیزدل، ا.، و تیزدل، ت. (1391). مکان‌های عمومی فضاهای شهری. مترجم قرائی، ف.، شکوهی، م.، اهری، ز.، و صالحی، ا. تهران: انتشارات دانشگاه هنر تهران.

12. وی وارد، ا. (1387). شراکت بخش عمومی-خصوصی.فصل شانزدهم. کالینگورس، بری. برنامه‌ریزی بریتانیایی: پنجاه سال سیاست شهری و منطقه‌ای. مترجم اقوامی مقدم، ع. تهران: انتشارات آذرخش.

 

13. Amado, M., Vitorine, C., Moura, E., & Silva, V. (2009). Public Participation in Sustainable Urban World Academy of Science, Engineering and Technology, 53.

14. Anjum, G.A., & Ahmad, N. (2012). Legal and institutional perplexities hampering the implementation of urban development plans in pakistan. Cities, 29(4), 271-277.

15. Azami, M., Mirzaee, E., & Mohammadi, M. (2015). Recognition of urban unsustainability in Iran (case study: Sanandaj City). Cities, 49.159–168.

16. Bon, B. (2015). A new megaproject model and a new funding model. Travelling concepts and local adaptations around the Delhi metro. Habitat International, 45,223-230.

17. Boxmeer, Bv., & Beckhoven, Ev. (2005). Public–Private Partnership in Urban Regeneration: A Comparison of Dutch and Spanish PPPs, International Journal of Housing Policy, 5(1), 1-16.

18. Chissano, MP H., Minnery, J. (2014). Roads, rates and development Urban roads and growth in Xai-Xai,Mozambique. Habitat International, 42.48-57.

19. Elander, I. (2002). Partnerships and urban governance, International Social Science Journal, 54 (2), 191-204.

20. Eschweiler, PQ. (1993). In Accordance with a Comprehensive Plan, the Need for Planning Consistency in New York State. Pace Environmental law review, 10(2).

21. Farhoodi, R., Gharakhlou, M., & Panahandeh khah, M. (2009). A critique of the prevailing comprehensive urban planning paradigm in Iran: The need for strategic planning. Planning theory, 8(4), 335–361.

22. Freeman, E. (2010). Strategic Management: A Stakeholder Approach. Cambridge: Cambridge University Press.

23. Halla, F. (2002). Preparation and implementation of a general planning scheme in Tanzania Kahama strategic urban development planning framework. Habitat International, 26.281–293.

24. Halla, F. (2007). A SWOT analysis of strategic urban development planning the case of Dar es Salaam city in Tanzania. Habitat International, 31.130–142.

25. Hasimja, D. (2012). Problems during the Implementation of the Urban Regulatory Plans in Kosovo, ICAUD. International Conference on Architecture and Urban Design.

26. Hassan, Gf., Hefnawi, Al., & Refaie, ME. (2011). Efficiency of participation in planning. Alexandria Engineering Journal, 50, 203-212.

27. Heurkens, , Adams, D., & Hobma, F. (2015). Planners as market actors: the role of local planning authorities in UK’s urban regeneration practice. Town Planning Review, 86(6), 625-650.

28. Heurkens, E. (2012). Private Sector-led Urban Development Projects Management, Partnerships & Effects in the Netherlands and the UK. Netherland: A+BE Publisher.

29. Heurkens, E., & Hobma, F. (2014). Private Sector-led Urban Development Projects: Comparative Insights from Planning Practices in the Netherlands and the UK. Planning Practice & Research, 29(4), 350–369.

30. Hsieh, H.-F., & Shannon, S.E., (2005). Three approaches to qualitative content analysis.Qualitative Health Research, 15(9), 1277-1288.

31. Kelly, ED. (2010). Community planning an Introduction to the comprehensive plan. Washington: Islan press.

32. Khalifa, M A. (2012). A critical review on current practices of the monitoring and evaluation in the preparation of strategic urban plans. Habitat International, 36.57-67.

33. Khan, S. (2004). Tools for Pro-Poor Municipal Public-Private Partnerships for the Urban Environment, New York: UNDP.

34. Korkmaz, C., & Balaban, O. (2019). Sustainability of urban regeneration in Turkey: Assessing the performance of the North Ankara Urban Regeneration Project. Habitat International, 1-14.

35. Long, Y., Yizhen Gu., & Haoying H. (2012). Spatiotemporal heterogeneity of urban planning implementation effectiveness: Evidence from five urban master plans of Beijing. Landscape and Urban Planning, 108.103-111.
36. Maghsoodi Tilaki, Mj., Bahauddin, A., Abdullah, A., & Hedayati Marzbali, M. (2014). Improving the Preparation of Iranian Urban Development Plans: Lessons Learned from Other Experiences. Modern Applied Science; 8(4), 144-157.

37. McQuaidR. W., (2000). The Theory of Partnerships-Why have Partnerships, in: S.P. Osborne (ed.), Managing public-private partnerships for public services: an international perspective. London: Routledge.

38. S. (2009). A study on evaluation index system of urban planning implementation. Journal of Shandong Jianzhu University.
39. Miraftab, F. (2004). Public-Private Partnerships the Trojan horse of Neoliberal Development. Journal of Planning Education and research, 24(1), 89-101.
40. Nelson, J., & Prescott, D. (2008). Business and the Millennium development goals: a framework for action. UNDP. United Kingdom.
41. Oliveria, E., Hersperger, A. (2018). Governance arrangements, funding mechanisms and power configurations in current practices of strategic spatial plan implementation. Land Use Policy, 76, 623-633.
42. Orueta, F., & Fainstein, S. (2009). The new Mega-Projects: Genesis and impacts. International Journal of Urban and Regional Research, 45, 223-230.
43. Pamuk, A., & Cavallieri, P F A. (1998). Alleviating Urban Poverty in a Global City New Trends in Upgrading Rio-de-Janeiro Favelas. Habitatintl, 22(4), 449-462.
44. Phuc Ma, V., & Vinh Tran, T. (2018). Integrating strategic planning values into urban master planning process in Vietnam. MATEC Web of Conferences, 193.
45. Rachelle, A., & Morris, H. (1978). Implementation of Urban Land Use Plans, Journal of the American Institute of Planners, 44(3), 274-285.
46. Rasoolimanesh, M., Jaafar, M., & Badarulzaman, N. (2013). Urban Planning and Management System in Iran: A Review and Assessment. Middle-East Journal of Scientific Research, 18 (2), 220-229.
47. Rasoolimanesh, M., Jaafar, M., & Badarulzaman, N. (2014). Examining the contributing factors for the successful implementation of city development strategy in Qazvin City, Iran. Cities, 41.10–19.
48. k. (2011). Creating Australia's best planning system? Private sector responses to NSW planning changes. Australian Planner, 48(4), 257-269.
49. Sager, T. (2011). Neo-liberal urban planning policies: A literature survey 1990–2010. Progress in Planning, 76, 147–199.
50. Seng, T. (2019). The Role of Urban Planners in Relation to Stakeholder Involvement in Planning Process.
51. Shatkin, G. (2019). Financial sector actors, the state, and the rescaling of Jakarta’s extended urban region. Land Use Policy, 104159.
52. Smørdal, O., Ebbing Wensaas, K., Lopez-Aparicio, S., Nilstad Pettersen, I., & Hoelscher, k. (2016). Key issues for enhancing citizen participation in co-constructing city futures. of Fourth International Workshop on Cultures of Participation in the Digital Age, Sweden: Gothenburg.
53. Steinberg, F., & Miranda, L. (2005). Local agenda 21, capacity building and the cities of Peru. Habitat International, 29,163-182.
54. Streeten, P. (1996). Good governance History and development of the concept in current issues in economic development: an Asian perspective, oxford: Oxford University press.
55. Sturm, H.M. .(2014) Investor-led urban development. Lessons from community-oriented investment strategies applied by developing investors in the United States. Master thesis. Architecture and the Built Environment. Real Estate & Housing.
56. Tang, L., Shen, Q., & Cheng, E. (2010). A review of studies on Public–Private Partnership projects in the construction industry. International Journal of Project Management, 28,683-694.
57. Tasan-Kok, T., & Baeten, G. (2012). Contradictions of Neoliberal Planning. Netherlands: Springer.

58. Tian, Li., & Shen, T. (2011). Evaluation of plan implementation in the transitional china: A case of Guangzhou city master plan. Cities, 28, 11-27.

59. Todes, A., NeilKlug, A., & Malaza, N. (2010). Beyond master planning New approaches to spatial planning in Ekurhuleni, South Africa. Habitat International, 34,414-420.

60. Tong, Zh., & Zhang, Q. (2016). Urban Planning Implementation Evaluation: A Multilevel Fuzzy Comprehensive Evaluation Approach. The Open Civil Engineering Journal, 10, 200-211.

61. UN Development Group. (2000). the Global Campaign for Good Urban Governance.

62. UN HABITAT. (2007). Volume-1: An introduction to urban strategic planning. United Nations Human Settlements Programme.

63. Yanhua, Ya o., Xiang, S., Zhaohui, W., & Chong., P. (2008). Implementation evaluation of regulatory planning guideline in Guangzhou. City Planning Review, 02.

64. Zhang, Ji. (2015). A preliminary exploration of the space syntax application in the spatial evaluation of urban planning implementation: a case study of Qianjiang new CBD in Hangzhou. City Planning Review, 01.

65. Zhou, Ta o., Zhou, Y., & Liu, G. (2017). Comparison of critical success paths for historic renovation and redevelopment projects in China. Habitat International, 67.54-68.

66. Zhuang, T., Qian, Qk., Visscher., Hj., Elsinga., Mg., & Wu., W. (2019). The role of stakeholders and their participation network in decision-making of urban renewal in China: The case of Chongqing. Cities, 92, 47–58.