حفظ کیفیت و کاهش قهوه‌ای شدن گلبرگ‌های گل شاخه‌بریده نرگس رقم ’شهلای شیراز‘ با استفاده از سدیم‌نیتروپروساید

علوم باغبانی

مقاله 4، دوره 36، شماره 4 - شماره پیاپی 56، بهمن 1401، صفحه 777-789   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2021.69103.1028

نویسندگان

معظمه شهابی؛ سمیه رستگار^*

گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

چکیده

یکی از عمده­ترین مشکلات در مرحله پس­از­برداشت گل شاخه­بریده نرگس رقم ’شهلای شیراز‘ (Narcissus tazetta L.cv. Shahla-e-Shiraz)، کوتاه بودن عمر پس­از­برداشت آن است که به­طور عمده به­دلیل پژمردگی و قهوه­ای شدن سریع گلبرگ­های آن می­باشد. مطالعه حاضر به‌منظور بررسی تأثیر تیمار سدیم­نیتروپروساید بر حفظ کیفیت و جلوگیری از فرآیند قهوه­ای شدن گلبرگ­های گل شاخه­بریده نرگس انجام شد. آزمایش حاضر به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به­صورت فروبری کوتاه­مدت در سدیم­نیتروپروساید در دو غلظت (25 و 50 میکرومولار) به­مدت 24 ساعت برروی گل­های شاخه­بریده نرگس انجام شد. محلول ساکارز 2 درصد و همچنین آب­مقطر به­عنوان شاهد در نظر گرفته شدند. در این آزمایش شاخص­های مختلف بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به­دست آمده، بیشترین کیفیت ظاهری گل (03/3) و بیشترین محتوی نسبی آب گلبرگ (1/43 درصد) در پایان آزمایش در گل­های تیمار شده با 25 میکرومولار سدیم­نیتروپروساید مشاهده شد. کمترین میزان قهوه­ای شدن (3/22 درصد) و تغییرات رنگ (ΔE) و بیشترین روشنایی رنگ گلبرگ­ها (L^*) (47/35) نیز در تیمار 25 میکرومولار سدیم­نیتروپروساید مشاهده شد. تیمار 25 میکرومولار سدیم­نیتروپروساید به­طور معنی­داری فعالیت آنزیم پلی­فنل اکسیداز را به یک پنجم نسبت به شاهد کاهش داد. این غلظت همچنین تأثیر معنی­داری در کاهش نشت­یونی و حفظ پایداری غشای­سلولی (3/73 درصد) نسبت به شاهد (5/69 درصد) داشت. نتایج نشان داد که غلظت مناسب سدیم­نیتروپروساید با حفظ محتوی نسبی آب گلبرگ، کاهش نشت­یونی وحفظ پایداری غشای­سلولی و کاهش فعالیت آنزیم پلی­فنل اکسیداز (PPO) نقش موثری در مهار فرایند قهوه­ای شدن گلبرگ­های گل شاخه­بریده نرگس داشت.

کلیدواژه‌ها

پایداری غشاء؛ پس‌از‌برداشت؛ پلی‌فنل اکسیداز؛ فعالیت پراکسیداز؛ نیتریک‌اکسید

مراجع

1. Aghdam, M.S., Naderi, R., Sarcheshmeh, M.A.A., & Babalar, M. (2015). Amelioration of postharvest chilling injury in anthurium cut flowers by γ-aminobutyric acid (GABA) treatments. Postharvest Biology and Technology 110: 70–76.
2. Aghdam, M.S., Jannatizadeh, A., Luo, Z., & Paliyath, G. (2018a). Ensuring sufficient intracellular ATP supplying and friendly extra cellular ATP signaling attenuates stresses, delays senescence and maintains quality in horticultural crops during postharvest life. Trends Food Science and Technology 76: 67–81.
3. Aghdam, M.S., Mahmoudi, R., Razavi, F., Rabiei, V., & Soleimani, A. (2018b). Hydrogen sulfide treatment confers chilling tolerance in hawthorn fruit during cold storage by triggering endogenous H₂S accumulation, enhancing antioxidant enzymes activity and promoting phenols accumulation. Science Horticulture 238: 264–271.
4. Aghdam, M.S., Jannatizadeh, A., Sabzi Nojadeh, M., & Ebrahimzadeh, A. (2019). Exogenous melatonin ameliorates chilling injury in cut anthurium flowers during low temperature storage. Postharvest Biology and Technology 148: 184–191.
5. Armitage, M.A., & Laushman, J.M. (2003). Specially Cut Flowers. Timber Press, Portland Cambridge USA, 586 p.
6. Arnon, A. N. (1967). Method of extraction of chlorophyll in the plants. Agronomy Journal 23: 112-121.
7. Ali, A., Muhammad, MTM., Sijam, K., & Siddiqui, Y. (2011). Effect of chitosan coatings on the physicochemical characteristics of Eksotika II papaya (Carica papaya) fruit during cold storage. Food Chemistry 124: 620-626.
8. Alipour, S., Farahmand, H., & Nasibi, F. (2014). Effect of sodium nitro proside concentrations in preservative Solution on Flowering Life of Two Iranian Narcissus Cultivars, First National Congress of Flowers and ornamental plants, Karaj, Iran. (In Persian)
9. Ashouri Vajari, M., & Molaahmad Nalousi, A. (2015). Effect of nitric oxide on postharvest quality and vase life of cut carnation flower. Journal of Ornamental Plants3(3): 183-190.
10. Brown, G., Schimanski, L.J., & Jennings, D. (2004). The effect of seasonality, maturity and color treatments on internal browning in pink lady apples, In V International Postharvest Symposium, Verona, Italy. pp. 1013-1020.
11. Burdurlu, H.S., & Karadeniz, F. (2003). Effect of storage on non-enzymatic browning of apple juice concentrates. Journal of Agricultural and Food Chemistry 80: 91-97.
12. Changli, Z., & Chanyou, C. (2011). Effects of exogenous nitric oxide physiological indexes of cut lily flowers. Food Science 1: 202-213.
13. Chehrazi, M., Naderi, R., Shah Nejat Bushehri, A.A., & Hassani, M. (2007). Investigation of genetic diversity of narcissus (Narcissus) indigenous and non-indigenous flowers using markers RAPD. Iranian Journal of Horticultural Science and Technology 8: 236-225. (In Persian)
14. Clark, E.M., Dole, J.M., Carlson, A.S., Moody, E.P., McCall, I.F., Fanelli, F.L., & Fonteno, W.C. (2010). Vase life of new cut flower cultivars. Horticultural Technology20(6): 1016-1025.
15. Dwivedi, S.K., Arora, A., Singh, V.P., Sairam, R., & Bhattacharya, R.C. (2016). Effect of sodium nitroprusside on differential activity of antioxidants and expression of SAGs in relation to vase life of gladiolus cut flowers. Scientia Horticulture 210: 158-165.
16. Gheysarbigi, S., Mirdehghan, S.H., Ghasemnezhad, M., & Nazoori, F. (2020). The inhibitory effect of nitric oxide on enzymatic browning reactions of in-package fresh pistachios (Pistacia vera). Postharvest Biology and Technology159: 110998.
17. Granato, D., & Masson, M.L. (2010). Instrumental color and sensory acceptance of soy-based emulsions: a response surface approach. Food Science and Technology30(4): 1090-1096.
18. Hanks, G.R. (2002). Narcissus and daffodil: the genus Narcissus. London: Taylor & Francis Inc. pp 419.
19. Jowkar, M.M. (2005). Effects of different compounds on the microbial population of cut Shiraz Narcissus vase solution. Acta Horticulture 682: 1705-1708.
20. Jowkar, M.M., & Sticklen, M. (2008). Biotechnological applications of Narcissus. In Volume 5: Floriculture, Ornamentals and Plant Biotechnology: Advances and Topical Issues. Teixeira da Silva JA (Ed). Global Science Books, Isleworth, UK, pp 510-539.
21. Kar, M., & Mishra, D. (1976). Catalase, Peroxidase, and Polyphenol oxidase activities during rice leaf senescence. Physiologia Plantarum 57: 315-319.
22. Kazemzadeh-Beneh, H., Samsampour, D., & Zarbakhsh, S. (2018). Biochemical, physiological changes and antioxidant responses of cut gladiolus flower ‘White Prosperity’ induced by nitric oxide. Advance in Horticultural Science 32(3): 421-431.
23. Liang, L., Deng, Y., Sun, X., Jia, X., & Su, J. (2018). Exogenous nitric oxide pretreatment enhances chilling tolerance of Anthurium. Journal of the American Society for Horticultural Science143(1): 3-13.
24. Lichanporn, I., & Techavuthiporn, C. (2013). The effects of nitric oxide and nitrous oxide on enzymatic browning in longkong (Aglaia dookkoo). Postharvest Biology and Technology86: 62-65.
25. Liao, W.B., Zhang, M.L., & Yu, J.H. (2013). Role of nitric oxide in delaying senescence of cut rose flowers and its interaction with ethylene. Scientia Horticulture 155: 30-38.
26. Li-Qin, Zh., Zh, J., Shu-Hua, Zh., & Lai-Hui, G. (2006). Inhibition of browning on the surface of peach slices by short-term exposure to nitric oxide and ascorbic acid. Food chemistry 114: 174-179.
27. Luo, Z., Chen, C., & Xie, J. (2011). Effect of salicylic acid treatment on alleviating postharvest chilling injury of ‘Qingnai’ plum fruit. Postharvest Biology and Technology 62: 115-120.
28. MacDougall, D.B. (2002). Colour in food. Improving quality. Colour Food388.
29. Marisa, R., Naphaporn, C., & Walaiporn, S. (2005). Effect of thermal processing on the quality loss of pineappl juice. Journal of Food Engineering 66: 259-265
30. Meena, H. S., and Afjal Ahmad, M. 2016. Effect of sodium nitroprusside (NO Donor) on postharvest. Environment and Ecology 34(2): 502-505.
31. Nazari Deljou, MJ., Khalighi, A., Arab, M., & Karamian, R. (2011). Postharvest evaluation of vase life, stem bending and screening of cultivars of cut gerbera (Gerbera jamesonii Bolus ex. Hook f.) flowers. African Journal of Biotechnology 10(4): 560-6.
32. Salehi-Sardoei, A., & Khalili, H. (2022). Nitric oxide signaling pathway in medicinal plants. Cellular, Molecular and Biomedical Reports2(1): 1-9.
33. Siddiqui, M.H., Al-Whaibi, M.H., & Basalah, M.O. (2011). Role of nitric oxide in tolerance of plants to abiotic stress. Proto Plasma248(3): 447-455.
34. Singh, B., Suri, K., Shevkani, K., Kaur, A., Kaur, A., & Singh, N. (2018). Enzymatic browning of fruit and vegetables: a Review. In Enzymes in Food Technology 63-78.
35. Wills, R. B. H., Pristijono, P., & Golding, J.B. (2008). Browning on the surface of cut lettuce slices inhibited by short term exposure to nitric oxide (NO). Food Chemistry 107(4): 1387-1392.
36. Xu, J., Wang, W., Sun, J., Zhang, Y., Ge, Q., Du, L., Yin, H., & Liu, X. (2011). Involvement of auxin and nitric oxide in plant Cd-stress responses. Plant and Soil346(1-2): 107.
37. Yang, H., Zhou, C., Wu, F., & Cheng, J. (2010). Effect of nitric oxide on browning and lignification of peeled bamboo shoots. Postharvest Biology and Technology57(1): 72-76.
38. Zeng, C.L., Liu, L., & Xu, G.Q. (2011). The physiological responses of carnation cut flowers to exogenous nitric oxide. Scientia Horticulture 127(3): 424-430.
39. Zhou, R., Li, Y., Yan, L., & Xie, J. (2011). Effect of edible coatings on enzymes, cell-membrane integrity, and cell-wall constituents in relation to brittleness and firmness of Huanghua pears (Pyrus pyrifolia Nakai, cv. Huanghua) during storage. Food Chemistry 124(2): 569-575.
40. Zhu, Y., Du, M., Jiang, X., Huang, M., & Zhao, J. (2022). Nitric Oxide Acts as an Inhibitor of Postharvest Senescence in Horticultural Products. International Journal of Molecular Sciences23(19): 11512. https://doi.org/10.3390/ijms231911512.