Interaction of Textual Subjects in Sonnets of Divan Shams

جستارهای نوین ادبی

Volume 54, Issue 3 - Serial Number 214, December 2021, Pages 101-121   

Document Type: Research Article

DOI: 10.22067/jls.2021.71432.1119

Authors

Ferasat Piruzi Nejad¹; Parsa Yaghoobi Janbehsaraei^{* 2}

¹PhD Candidate in Persian Language and Literature, Kurdistan University, Kurdistan, Iran

²Professor in Persian Language and Literature, Kurdistan University, Kurdistan, Iran

Abstract

Romantic mysticism in the general sense is based on the concept of love and in the specific perceptual-communicative sense is based on the “I and you” interaction. Due to this kind of interaction in the construction of the identity-status of the subjects, their placement in the interaction of the in-text agents of romantic mysticism is different from other classical literary genres; this has led to the formation of a distinct aspect of perceptual-aesthetic ambiguity. Sonnets of Shams (غزلیات شمس) is one of the texts in which the interaction of intra-textual subjects and consequently the epistemological-artistic ambiguity of the text is based on the interaction between me and you. Ignoring or not paying enough attention to the reasons and structure of the mentioned interaction will lead to a purely tasteful interpretation of that text. Accordingly, the construction of the “I and you” interaction of the agents within the text, that is, the narrator-lover with the beloved and vice versa, in Shams's sonnets with the intention of reading in accordance with the epistemology governing the text was identified and explained. To identify this interaction, some concepts and terms of thinkers such as Martin Buber, Levinas, Bakhtin, Sartre, Gabriel Marcel, Landowski and others were cited. The results show that the logic of “I and you” interaction in the sonnets of Shams can be divided into four categories: a) Expressing silence and not codifying precisely; b) Neglecting the hierarchy and refusing opposition; c) incompleteness and unpredictability; and d) delaying the “self”.

Keywords

Rumi; Shams Lyric Poems; In-text Agents; I and you interaction; Co-presence

References

آلموند، یان. (1390). تصوف و ساختارشکنی: بررسی تطبیقی آراء دریدا و ابن عربی. ترجمۀ فریدالدین رادمهر. تهران: پارسه.

باختین، میخائیل. (1387). تخیل مکالمه‌‌ای: جستارهایی دربارۀ رمان. ترجمۀ رؤیا پورآذر. تهران: نی.

بالو، فرزاد و حبیب‌‌الله عباسی. (1394). «تحلیل رابطۀ انسان و خدا در میراث عرفانی ابوالحسن خرقانی با الهام از نظریۀ «من» و «تو» ی مارتین بوبر. ادبیات عرفانی. سال 7. شماره 12. صص 71-43.

بالو، فرزاد؛ نیک‌‌فر، مرجان. (1397). «بررسی رابطۀ حافظ و خدا در ساحت هم‌‌سخنی و گفت‌وگویی». سالنامه حافظ‌‌پژوهی. دفتر 21. صص 57-37.

بوبر، مارتین. (الف) (1380). من و تو. مترجم ابوتراب سهراب، الهام عطاردی. تهران: مجموعه سپهر اندیشه.

بوبر، مارتین. (ب) (1380). کسوف خداوند: مطالعاتی در باب رابطۀ دین و فلسفه. مقدمۀ رابرت ام.سلترز. ترجمۀ عباس کاشف، ابوتراب سهراب. تهران: نشر و پژوهش فروزان روز.

پژوهنده، لیلا. (1384). «فلسفه و شرایط گفت‌‌وگو از چشم‌انداز مولوی با نگاهی به آرای باختین و بوبر». مقالات و بررسی‌ها. دفتر 77. صص 11-34.

زینلی، راضیه؛ علی‌‌زمانی، امیرعباس. ( 1389). جایگاه دیگری و اخلاق از منظر کیرکگور. جستارهای فلسفۀ دین. انجمن علمی فلسفۀ دین ایران. سال هشتم. شمارۀ اول. (صص 62-37).

سارتر، ژان پل. (1389). هستی و نیستی. ترجمۀ عنایت‌‌الله شکیباپور. مؤسسۀ انتشارات شهریار.

سروش، عبدالکریم. (1384). قمار عاشقانه شمس و مولانا. چاپ هفتم. تهران: مؤسسۀ فرهنگی صراط.

شریف‌‌زاده، رحمان. (1397). مذاکره با اشیاء: برونولاتور و نظریۀ کنشگر- شبکه. تهران: نی.

شوپنهاور، آرتور. (1388). جهان همچون اراده و تصور. ترجمۀ ای جی پین و رضاولی یاری. تهران: مرکز.

ضیمران، محمد. (1392). ژاک دریدا و متافیزیک حضور. تهران: هرمس.

علیا، مسعود. (1388). کشف دیگری همراه با لویناس. تهران: نشر نی.

فری، لوک. (1383). انسان و خدا یا معنای زندگی. ترجمۀ عرفان ثابتی. تهران: ققنوس.

فعالی، محمدتقی. (1387). تجربۀ دینی و مکاشفۀ عرفانی. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.

کاکاوند، رشید؛ یعقوبی‌‌جنبه‌‌سرایی، پارسا. (1399). «پایان‌‌بندی در غزلیات شمس: کنش‌‌های گفتاری و وجوه وانمایی حضور». فصلنامه علمی-پژوهشی نقد ادبی. س 13. ش 50. (صص 133-107).

کوزنزهوی، دیوید. (1385). حلقۀ انتقادی. مترجم مراد فرهادپور. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.

کین، سم. (1397). گابریل مارسل. ترجمۀ مصطفی ملکیان. تهران: هرمس.

گرماس، آلژیردا ژولین. (1389). نقصان معنا. ترجمه و شرح حمیدرضا شعیری. تهران: علم.

لویناس، امانوئل. (1392). از وجود به موجود. ترجمۀ مسعود علیا. تهران: ققنوس.

. (1391). زمان و دیگری. مترجم مریم محیط شاهی. تهران: شرکت نشر نقد افکار.

معین، مرتضی‌‌بابک. (1396). ابعاد گمشدۀ معنا در نظام روایی کلاسیک؛ «نظام معنایی تطبیق یا رقص در تعامل». تهران: انتشارات علمی فرهنگی.

مولوی، جلال‌‌الدین محمدبن محمد. (1391). کلیات شمس یا دیوان کبیر. تصحیح بدیع‌‌الزمان فروزانفر. تهران: بهنود.

لچت، جان. (1383). پنجاه متفکر بزرگ معاصر از ساختارگرایی تا پسامدرنیته. ترجمۀ محسن حکیمی. تهران: خجسته.

وُمک، پیتر. (1396). دیالوگ. مترجم مژده ثامتی. تهران: نشرحکمت سینا.

هان، بیونگ چول. (1397). تقلای اروس. ترجمۀ آزار باسقیان. تهران: نشر اسم.

هگل، گ؛ و. ف. (1387). خدایگان و بنده. ترجمۀ حمید عنایت. تهران: خوارزمی.

هولکوئیست، مایکل. (1395). مکالمه‌‌گرایی میخاییل باختین و جهانش. ترجمۀ مهدی امیرخانلو. تهران: نیلوفر.

یعقوبی جنبه‌‌سرایی، پارسا. (1398). «حاشیه در عرفان: از فراخوانی حاشیه‌‌ها تا گذر از بازی متن و حاشیه». فصلنامۀ علمی‑پژوهشی نقد ادبی. س 11.ش 44. (صص 203-169).

. (1396). «منطق حاشیه در مثنوی: سبک ایضاحی و اقتدار مؤلف–راوی». دو فصلنامۀ علمی‑پژوهشی. ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا. سال نهم. ش 17. (صص 165-141).