Identity and Difference of Unity and Multiplicity in Ṣadra’s Monotheistic Order According to the Rule of Simple Truth

جستارهایی در فلسفه و کلام

Article 4, Volume 52, Issue 2 - Serial Number 105, November 2020, Pages 75-94   

Document Type: Original Article

DOI: 10.22067/epk.2021.43333.0

Authors

Azam Mardiha¹; Seyyed Morteza Hosseini Shahrudi^{* 2}; Alireza Kohansal³

¹PhD in Islamic philosophy, Ferdowsi University of Mashhad

²Professor of Ferdowsi University of Mashhad

³Associate Professor, Ferdowsi University of Mashhad

Abstract

In his discussion of God’s oneness, Mullā Ṣadrā, by presenting an argument based on the rule of Simple Truth (baṣīṭ al-ḥaqīqa), attributes the true simplicity to God. This argument seems to be in line with the argument of negating the combination of Essence and besides other arguments for God’s oneness, but in fact its purpose is to present a monotheistic system distinct from all philosophical schools in terms of the relation between the unity and multiplicity at the level of Essence and levels lower than Essence. The purpose of this article is to explain the co-existence of God’s unity with the multiplicity of creatures and to explain how it can be reconciled with His transcendence based on this rule. For this purpose, the position of the argument of Simple Truth in the arguments of God’s unity is explained because it is one of the necessary premises of the explanation of God’s oneness. The study of the simplicity of God or the reconciliation of infinite multiplicity with unity at the level of Essence and also the unity of the Divine attributes in Mullā Ṣadrā's philosophy, which completes the meaning of simplicity, is among the issues discussed in this research. Finally, the special co-existence resulted by the simplicity of God is explained. This co-existence can seemingly lead to multiplicity in Essence as well as the violation of His transcendence. However, the result of the research is that Ṣadrā, on the basis of true simplicity of God or the fact that He is the totality of all things, establishes such a relationship between God and creatures that does entail His transcendence.

Keywords

the rule of Simple Truth (baṣīṭ al-ḥaqīqa); unity and multiplicity; individual unity of existence; self-Subsisting co-existence; difference of attribute; difference of complete separation; reconciliation between tanzīh (transcendence) and tashbīh (anthropomorphism)

References

قرآن کریم

ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، الأمالی، تهران: کتابچی، 1376.

ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، التوحید، به‌تصحیح سیدهاشم حسینی تهرانی، قم: جامعۀ مدرسین، 1398ق.

اصفهانی، ملااسماعیل، شرح الحکمة العرشیه (همراه با رسالۀ الحکمة العرشیة ملاصدرا)، به‌تحقیق محمدمسعود خداوردی، چ1، تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران، 1391.

جوادی آملی، عبدالله، تحریر تمهید القواعد، چ1، تهران: الزهرا، 1372.

جوادی آملی، عبدالله، شرح حکمت متعالیه اسفار اربعه (بخش دوم از جلد ششم)، چ1، تهران: الزهرا(س)، 1368.

سبزواری، هادی‌بن‌مهدی، اسرار الحکم (الف)، به‌تصحیح سیدابراهیم میانجی، چ4، تهران: انتشارات اسلامی، 1388.

سبزواری، هادی‌بن‌مهدی، رسائل (ب)، به‌تعلیق و تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی، چ3، تهران: اسوه، 1388.

سبزواری، هادی‌بن‌مهدی، شرح المنظومه (غررالفرائد)، به‌تصحیح و تعلیق حسن حسن‌زاده آملی، تهران: ناب، 1379.

شریف الرضی، نهج البلاغه، محقق و مصحح صالح صبحی، قم: هجرت، ۱۴۱۴ ق.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، التعلیقات علی الإلهیات الشفاء (الف)، به‌تصحیح نجفقلی حبیبی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1382.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة (ب)، به‌تصحیح و تعلیق سیدجلال‌الدین آشتیانی، چ1، قم: بوستان کتاب، 1382.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، المبدأ و المعاد، چ1، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران، 1354.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، ایقاظ النائمین، به‌تصحیح محمد خوانساری، چ1، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1386.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، تفسیر القرآن الکریم؛ تفسیر سورۀ بقره، به‌تصحیح محمد خواجوی، چ1، قم: بیدار، 1364.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، تفسیر القرآن الکریم (الف)؛ تفسیر سورۀ یس، به‌تصحیح محمد خواجوی، چ1، قم: بیدار، 1361.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، تفسیر القرآن الکریم (ب)؛ تفسیر آیة الکرسی و آیۀ نور، به‌تصحیح محمد خواجوی، چ1، قم: بیدار، 1361.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، تفسیر القرآن الکریم (الف)؛ تفسیر سورۀ سجده و حدید، به‌تصحیح محمد خواجوی، چ2، قم: بیدار، 1366.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، تفسیر القرآن الکریم (ب)؛ تفسیر سورۀ واقعه، جمعه، طارق، اعلی، زلزال، به‌انضمام تعلیقات حکیم نوری، چ2، قم: بیدار، 1366.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، تفسیر القرآن الکریم (ج)؛ تفسیر سورۀ حمد، به‌تصحیح محمد خواجوی، چ2، قم: بیدار، 1366.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، تفسیر القرآن الکریم؛ تفسیر سورۀ بقره، به‌تصحیح محمد خواجوی، چ1، قم: بیدار، 1364.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، مجموعه رسائل فلسفی (الف)، به‌تصحیح گروه مصححین، به‌اشراف سیدمحمد خامنه‌ای، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1389.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، مجموعه رسائل فلسفی (ب)؛ شامل رسالۀ اتحاد عاقل و معقول، خلق الأعمال، به‌تحقیق و تصحیح حامد ناجی اصفهانی، تهران: حکمت، 1375.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، مفاتیح الغیب، به‌انضمام تعلیقات ملاعلی نوری، به‌تصحیح و مقدمه محمد خواجوی، چ1، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1363.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، المظاهرالإلهیة، به‌تحقیق سیدجلال‌الدین آشتیانی، چ2، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1377.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، اسرارالآیات، به‌تحقیق سیدمحمد موسوی، چ1، تهران: حکمت، 1385.

صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، چ5، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1419ق.

طبرسی، احمد‌بن‌علی، الإحتجاج علی أهل اللجاج، به‌تحقیق و تصحیح محمدباقر خرسان، مشهد: نشر مرتضی، 1403ق.

کلینی، محمد‌بن‌یعقوب، الکافی، قم: دارالحدیث، 1429ق.

لاهیجی، ملامحمدجعفر، شرح رسالة المشاعر ملاصدرا، به‌تصحیح و تحقیق سیدجلال‌الدین آشتیانی، چ1، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب، 1386.

مجلسی، محمدباقربن‌محمدتقی، بحارالأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1403ق.

نوری، ملاعلی، رسالۀ بسیط ‌الحقیقه و وحدت وجود (به‌ضمیمۀ رسالۀ تحفه اثر ملانظرعلی گیلانی)، به‌تعلیق و تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه، 1357.