نمودهای هویّت ملّی در متون تألیفی و ترجمه‌ای ادبیّات نوجوان

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 5، دوره 55، شماره 3، مهر 1401، صفحه 121-153   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jlts.2022.73622.1092

نویسندگان

شیرین احمدی^* ؛ فاطمه پرهام

گروه زبان انگلیسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی نمودهای مؤلفه‌های هویّت ملّی در ادبیّات تألیفی و ترجمه‌ای نوجوان و بررسی سهم این متون در هویّت‌سازی نوجوانان ایرانی انجام شد. به منظور دستیابی به این هدف، 16 رمان واقع‌گرای نوجوان، متشکل از 8 رمان ترجمه‌ای و 8 رمان تألیفی، به‌دقّت مورد بررسی قرار گرفت و نمونه‌های هویّت ملّی با استفاده از دسته‌بندی قومی‑مدنی مؤلفه‌های هویّت ملّی که ترکیبی برگرفته از دو دسته‌بندی هویّت ملّی قومی و هویّت ملّی مدنی ارائه‌شده توسط اسمیت (1991) است از این متون استخراج شد. سپس نمونه‌های جمع‌آوری‌شده تحلیل و با یکدیگر مقایسه شد. با توجّه به پیکرۀ پژوهش، نتایج نشان داد میزان مواجهۀ نوجوانان ایرانی با مؤلفه‌های هویّت ملّیِ غیر ایرانی دو برابر بیشتر از میزان مواجهۀ آنها با مؤلفه‌های هویّت ملّی ایرانی است. افزون بر این، تنها بخشی از جنبه‌های هویّت ملّی از طریق رمان به کودکان و نوجوانان منتقل می‌شوند. درواقع، با توجّه به فراوانی بسیار پایین برخی نمونه‌های استخراج‌شدۀ هویّت ملّی شامل ویژگی‌های اقتصادی، ایدئولوژیک، سیاسی و قانونی به نظر می‌رسد جنبه‌های پیچیده‌تر هویّت ملّی در این نوع از ادبیّات به حاشیه رانده شده‌اند؛ بنابراین، بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از پژوهش حاضر، رمان‌های نوجوان سهم قابل‌توجّهی در آگاهی ملّی نوجوانان ایرانی ایفا نمی‌کنند.

کلیدواژه‌ها

ادبیّات نوجوان؛ هویّت؛ هویّت ملّی؛ رمان نوجوان؛ ترجمه رمان نوجوان

مراجع

احمدپور، ا. (1396). سه سوتِ جادویی. چ 4، تهران، ایران: افق.

اسپینلی، ج. (2000). دختر ستاره‌ای. چ 7، ترجمۀ ف. اشرفی (1395)، تهران، ایران: ایرانبان.

استید، ر. (2009). وقتی به من می‌رسی. چ 6، ترجمۀ ک. عبیدی آشتیانی (1395)، تهران، ایران: افق.

امیریان، د. (1394). جام جهانی در جوادیه. چ 13، تهران، ایران: قدیانی.

امیریان، د. (1395). مترسک مزرعه آتشین. چ 8، قم، ایران: کتابستان معرفت.

بایرامی، م. (1395). سایه ملخ. چ 6، تهران، ایران: سوره مهر.

بایرامی، م. (1396). دود پشت تپه. چ 7، تهران، ایران: قدیانی.

بیوکنن، ج. (1997). متشکرم؛ از ته دل!. چ 4، ترجمۀ پ. علی‌پور (1392)، تهران، ایران: افق.

حسن‌زاده، ف. (1396). این وبلاگ واگذار می‌شود. چ 3، تهران، ایران: افق.

خانۀ‌ کتاب ایران. (1395 و 1396): http://khaneheketab.ir/Stats

خرامان، م. (1395). دختران علیه دختران. چ 5، تهران، ایران: افق.

ذاکری، م. و شمشیری، ب. (1394). بررسی مفهوم هویّت در مجموعه داستان‌های قصه‌های شیرین مغزدار و قصه‌بازی‌شادی. مطالعات ادبیّات کودک، 6 (3)، 59-85.

سکر، ل. (1998). آخرین گودال. چ 11، ترجمۀ ح. ابراهیمی (1395)، تهران، ایران: قدیانی.

سوپارک، ل. (2001). سفال شکسته. چ 5، ترجمۀ ح. ابراهیمی (1393)، تهران، ایران: قدیانی.

طلوعی، م. (1395). رئال مادرید. چ 4، تهران، ایران: افق.

کادوهاتا، س. (2005). خانه‌ی خودمان. چ 4، ترجمۀ ش. قندهاری (1394)، تهران، ایران: افق.

وندرپول، ک. (2010). ماه بر فراز مانیفست. چ 4، ترجمۀ ک. عبیدی آشتیانی (1395)، تهران، ایران: افق.

هادون، م. (2003). ماجرای عجیب سگی در شب. چ 10، ترجمۀ ش. ساسانی‌نیا (1395)، تهران، ایران: افق.

 

Cronin, M. (2006). Translation and identity. London, England & New York, USA: Routledge.

Ehteshami, S. (2011). Identity in translation (Unpublished master’s thesis), Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.

İnaç, H., & Ünal, F. (2013). The construction of national identity in modern times: Theoretical perspective. International Journal of Humanities and Social Science, 3(11), 223-232.

Jenkins, R. (2008). Social identity (3^rd ed.). London, England & New York, USA: Routledge.

Kelen, C., & Sundmark, B. (2013). First things: Introduction. In C. Kelen, & B. Sundmark (Eds.), The nation in children's literature: Nations of childhood (pp. 1-8). London, England & New York, USA: Routledge.

Marriott, S. (1998). Culture, identity and children's literature. The Irish Journal of Education, 29, 9-20.

Richter, E., & Song, B. (2005). Translating the concept of identity. In E. Hung (Ed.), Translation and cultural change (pp. 91-110). Amsterdam, The Netherlands & Philadelphia, USA: John Benjamins.

Russell, D. (2013). A new “bend in the road” navigating nationhood through L. M. Montgomery’s Anne of Green Gables. In C. Kelen, & B. Sundmark (Eds.), The nation in children's literature (pp. 11-22). London, England & New York, USA: Routledge.

Smith, A. D. (1991). National identity. London, England: Penguin Books.

Tajeddini, S. (2013). Translation of children’s literature and its effect on their identity formation based on Helen T. Frank’s Theory (Unpublished master’s thesis), Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran.