بازآفرینی رویدادمدار در بازپیوند استخوانبندی شهرهای تاریخی (موردپژوهی: ساختار هم‌پیوند شیراز تاریخی)

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1400  

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2022.47725.0

نویسندگان

سهند لطفی ¹؛ مهسا شعله¹؛ خلیل حاجی پور¹؛ سینا جنگجو¹؛ افروز فلاح منشادی²

¹دانشگاه شیراز

²دانشگاه شیراز- دانشکده هنر و معماری

چکیده

رابطه میان شهر و آئین‌ها، پیشینه ای به قدمت تاریخ مدنیّت دارد. در سازمان فضایی شهرها بستر برگزاری آئین‌ها، جایگاهی مشخّص در ساختار شهر داشته است تا جایی که آئین‌ها و رویدادهای وابسته به آن، به مثابه عامل هم‌پیوندی، از بستر قلمروهمگانی بهره برده اند. بازآفرینی شهری، در پی یابش و بازتبلور بُن‌مایه تکوین ساحت کارکردی و کالبدی شهر است. بازآفرینی مبتنی بر رویداد، با کاوش، فهرست‌نگاری، تثبیت، احیاء و روزآمد نمودن رویدادهای مبتنی بر فرهنگ و پیشینه آئینی، رهیافتی همه‌شمول را بنیان می نهد که به تداوم حیات محتوایی و ارتقاء کیفیت کالبدی می‌انجامد. روند تاریخی تکوین ساختار فضایی شهر شیراز، همواره بر نوعی قلمروگرایی آئینی-مذهبی استوار بوده، که در آن بستر کالبدی به عنوان متغیر مستقل، میزبان متغیر وابسته طیف رویدادها با ماهیت های گوناگون بوده است. بازشناسی ساختار فضایی و استخوان‌بندی آئینی شهر، به همراه بازخوانی پیشینه آئین‌مبنایی که در شرایط امروز با فهرستی از رویدادهای فرهنگی مکمّل همراهی خواهند نمود، بازآفرینی استخوان‌بندی آئینی شهر و ترمیم گُسست‌های کالبدی-فضایی به واسطه تداوم و تحکیم غنای تاریخی-محتوایی را هدف قرار می‌دهد. تدوین و ارائه راهکارهای مرتبط با این فرایند، هدفی است که در پژوهش حاضر مورد توجه قرارگرفته است. تدوین چارچوب مفهومی پژوهش از طریق جمع‌بست مطالعات پیشین به انجام رسیده و نقش تاریخی قلمروهمگانی و پیوستار مکان‌های آئینی در استخوانبندی رویدادمبنای شهر، بازخوانی شده است. سپس با کاربست مدل راهبرد استراتژیک SOAR و ماتریس ANSOFF فهرستی از راهبردهای مرتبط با رویدادمداری استوار بر زمینه تاریخی-فرهنگی تدوین شده است. دستاورد تحلیل و ارزیابی شرایط دوگانه بستر و محتوا، شامل پس‌نگشتی بر ساختار هم‌پیوند شیراز تاریخی و رویدادهای آئینی-مذهبی جاری در ساختار، منتج به مجموعه‌ای از راهبردها گردیده، و متعاقباً سیاست‌های متناسب برای دستیابی به اهداف بازآفرینی رویدادمدار را پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها

بازآفرینی شهری؛ رویدادمداری؛ رویدادهای آیینی؛ استخوانبندی آئینی-مذهبی؛ شیراز

مراجع