هویت متحول سیاست خارجی چین و راهبرد نظم‌سازی نهادی در دورۀ پسامائو

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 فروردین 1401  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/irlip.2022.71829.1132

نویسنده

امیر عباسی خوشکار

دانش آموخته دکترای روابط بین الملل دانشگاه تهران

چکیده

رفتار سیاست خارجی چین ژس از به قدرت رسیدن نخبگان دوره پسامائو از تفاوت محسوسی در جهت گیری های منطقه ای و جهانی برخوردار شده است. ایدئولوژی مائو به کنار گذاشته شد و توسعه اقتصادی و تعامل با نظام سرمایه داری جهت کسب سهم از کیک قدرت در اقتصاد جهانی در دستورکار رهبران حزب کمونیست قرار گرفت. در این بین سازمان ها و نهادهای چندجانبه به عنوان ابزاری جهت نفوذ در ساختار قدرت در سطح منطقه ای و جهانی مورد استفاده قرار گرفته است. یکی از دلایل انتقال پارادایم سیاست خارجی چین از مائوئیسم به توسعه گرایی بازار محور تغییر در هویت سیاست خارجی و ادراک راهبردی نخبگان چینی بوده است. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که چه عاملی سبب تغییر سیاست خارجی چین از سیاست خارجی مقابله جویانه ایدئولوژیک به سیاست خارجی مشارکت جویانه توسعه گرا گردید و جایگاه سازمانها و نهادهای چندجانبه گرا در جریان این تحول چگونه متحول شد؟ فرضیه پژوهش حاضر جهت ارایه پاسخ به سوال فوق این است که تحول در ادراک راهبردی نخبگان سیاست خارجی پسامائو سبب شده است سازمان ها و نهادهای چندجانبه در قالب ایفای نقش دولت توسعه گرای مشارکت جو در کانون سیاست خارجی چین جهت ارتقای موقعیت اقتصادی قرار گیرد و سیاست خارجی چین در ابتدا به سمت مشارکت نهادی و در مراحل بعد به سمت موازنه سازی نهادی حرکت کند.

کلیدواژه‌ها

نخبگان سیاست خارجی پسامائو؛ توسعه گرایی اقتصادی؛ پیچیدگی ادراکی و مفهومی؛ هویت سیاست خارجی؛ نظم سازی چندجانبه

مراجع