بایسته‌های تفسیرِ متنِ «تجهیز» شده

فقه و اصول

دوره 38، پیوست 71، فروردین 1385، صفحه 191-206   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2020.61514.0

نویسنده

ابراهیم موسی‌پور

چکیده

نویسندة مقالة حاضر بر آن است که برای تفسیر روایتها و نقلهای مختلفی که از یک حکایت / متن به عمل می‌آید باید هر روایت و نقلِ جدید را به مثابه یک حکایت / متنِ کاملاً جدید و متفاوت با نقلهای قبلی درنظر گرفت و این حکایت / متن را به عنوان اثری اصیل و ابداعی و متفاوت از روایتهای قبلی یا اولین تقریرِ آن حکایت / متن، تفسیر کرد و فهمید. نگارنده در این مقاله، این همانیِ روایتهای مختلف از یک متن در بستر زمانی و مکانی متفاوت را – حتی در صورت یکسان بودن ساختار و شکل روایتها – مردود دانسته و مدعی است چون قصد مولف و ناقل هر حکایت و متن، همواره بخشی از سازمان نرم‌افزاری و جزء قوام‌بخش یک متن محسوب می‌شود، نقل هر متن توسط راوی جدید، خود یک متن جدید است و چارچوب تفسیری و بافتار تازه‌ای بر آن حاکم خواهد بود.
نویسندة حاضر، فرآیندی را که طی آن یک متن اصلی یا اولین تقریر آن، از لحاظ زمانی و مکانی دگردیسی‌هایی حداقلی یا حداکثری پیدا می‌کند، نه یک فرآیند صرفاً تاریخی و غیرفعالانه، بلکه دست کم نیمه آگاهانه و مستظهر به طرح و توطئه و نیت راوی می‌داند و از این رو به جای عنوان «دگردیسیِ متن» که نزد علمای هر منوتیک رایج است و گویای‌فعالانه یا منفعلانه‌بودن تغییرات نیست، عنوان «تجهیز متن» را پیشنهاد کرده است.
این مقاله بخشی مقدماتی از پروژه‌ای است که نویسنده در آن به ارزیابی و نقد نظریة«دینِ مؤلَّف» که در دو قرن اخیر با هیاهوی بسیار از جانب خاورشناسان دنبال می‌شده پرداخته است .

کلیدواژه‌ها

متن؛ زمینه؛ تفسیر؛ مؤلف؛ راوی؛ حکایت؛ روایت؛ دگردیسی؛ این‌همانی؛ تجهیز

مراجع