تعداد نشریات | 49 |
تعداد شمارهها | 1,778 |
تعداد مقالات | 18,927 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,789,565 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,085,520 |
قاعدة اضطرار (الضرورات تبیح المحذورات) | ||
فقه و اصول | ||
دوره 36، شماره 1 - شماره پیاپی 63، اردیبهشت 1383، صفحه 83-122 اصل مقاله (2.52 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2020.60998.0 | ||
نویسنده | ||
حمیده عبداللهی علیبیک* | ||
قم | ||
چکیده | ||
اضطرار، احتیاج و ناگزیر بودن از چیزی است. قاعدة اضطرار، وظیفة عملی مضطر را تبیین میکند و در فقه از طهارت تا دیات کاربرد دارد، ولی فقها عمدة بحث را در کتاب اطعمه و اشربه آورده و از آن سه تفسیر ارائه دادهاند: الف) ترس از تلف جان خود ب) ترس، اعم از ترس جان، عضو و … ج) ترسی که فقط جنبة فردی ندارد، بلکه به خاطر دیگران است. ریشههای اضطرار، اکراه، تقیّه، ضرر و ضرورت است. در مقالة حاضر، موضوع بحث اضطراری است که منشأ آن ضرورت است. قران صریحاً تکلیف را از مضطر برداشته است، به شرط آن که ستمگر، متجاوز و متمایل به گناه نباشد. در روایتهای کبرای کلیای آمده است که «هیچ حرامی نیست مگر آن که خداوند آن را در حال اضطرار حلال کرده است». عقلاً ترک واجب و انجام حرام، بر اساس باب تزاحم، جایز است. اجرای قاعدة اضطرار شرایطی دارد: الف) امتنانی بودن ب) رافعیت به اندازة رفع ضرورت ج) غیر اختیاری بودن د) رعایت تدریج و ترتیب در انجام محرمات. بعضی مدلول قاعده را رخصت و بعضی عزیمت میدانند. | ||
کلیدواژهها | ||
اضطرار؛ ضرورت؛ ضرر؛ عسر و حرج؛ محذور؛ حرام؛ واجب؛ اباحه | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 906 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 96 |