| تعداد نشریات | 52 |
| تعداد شماره‌ها | 2,119 |
| تعداد مقالات | 21,944 |
| تعداد مشاهده مقاله | 93,921,883 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,515,073 |
پیشینه درایه ا‌ی حدیث شیعه در آثار شیخ صدوق | ||
| علوم قرآن و حدیث | ||
| مقاله 11، دوره 54، شماره 2 - شماره پیاپی 109، اسفند 1401، صفحه 221-244 اصل مقاله (597.42 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jquran.2022.61811.0 | ||
| نویسندگان | ||
| سید محسن موسوی1؛ معصومه طاهریان قادی* 2؛ مهدی تقی زاده طبری1 | ||
| 1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران | ||
| 2دانش آموخته دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران | ||
| چکیده | ||
| تا قرن هفتم اثری مستقل در علم درایهٔ شیعی تألیف نشد؛ اما کاربرد اصطلاحات حدیث‌شناختی و درایه‌ای در بین متقدمان شیعه پشتوانهٔ محکمی برای کاربرد این علم در بین شیعه خواهد بود. کاربرد اصطلاحات حدیثی در آثار حدیثی شیعه تاکنون به‌خوبی توسط پژوهشگران واکاوی نشده است. این نوشتار با شیوهٔ توصیفیتحلیلی درصدد نشان‌دادن به‌کارگیری دسته‌ای از اصطلاحات حدیثی در قرن چهارم هجری است. دستاورد پژوهش نشان از کاربرد پاره‌ای از اصطلاحات حدیثی در سال‌ها پیش از تدوین رسمی آن در آثار محدثان شیعی دارد که تعریف امروزینِ اکثر این اصطلاحات با کاربرد‌های متقدمان از این واژه‌ها مطابقت دارد و در برخی موارد کاربرد‌های مختلف متقدمان از اصطلاحی، خود را در تعدد معانی این اصطلاحات در کتب متأخران نشان داده است؛ اما بااین‌حال شاهد اختلافاتی در اصطلاحات حدیثی متقدمان و متأخران هستیم که ناشی از تفاوت رویکرد آن‌ها به بحث‌های حدیثی و اعتبارسنجی و توسعهٔ علم درایه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| درایه؛ مصطلحات حدیث؛ شیخ صدوق | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
ابطحی، محمدعلی، تهذیب المقال فی تنقیح کتاب رجال النجاشی، قم: ابن‌المؤلف السیدمحمد، 1417ق.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، اعتقادات الامامیة، قم: کنگرۀ شیخ مفید، ١٤١٤ق.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، الامالی، تهران: کتابچی، ١٣٧٦.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، التوحید، به‌تحقیق هاشم حسینی، قم: نشر اسلامی، ١٣٩٨ق.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، الخصال، به‌تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم: نشر اسلامی، ١٣٦٢.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، المقنع، قم: مؤسسۀ امام هادی(ع)، 1415ق.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، الهدایة فی الاصول و الفروع، قم: مؤسسۀ امام هادی(ع)، 1418ق.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم: دار الشریف الرضی، ١٤٠٦ق.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، علل الشرائع، قم: کتاب‌فروشی داوری، ١٣٨٥.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، عیون اخبار الرضا(ع)، به‌تحقیق مهدی لاجوردی، تهران: جهان، ١٣٧٨ق.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، فضائل الاشهر الثلاثة، به‌تحقیق غلام‌رضا عرفانیان یزدی، قم: کتاب‌فروشی داوری، ١٣٩٦ق.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، کتاب من لایحضره الفقیه، به‌تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم: اسلامی، ١٤١٣ق.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، کمال الدین و تمام النعمة، به‌تحقیق علی‌اکبر غفاری، تهران: اسلامی، ١٣٩٥ق.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی، معانی الاخبار، به‌تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم: اسلامی، ١٤٠٣ق.
ابن‌جوزی، عبدالرحمن‌بن‌علی، الموضوعات، به‌تحقیق عبدالرحمن محمدعثمان، مدینه: سلفی، 1386ق.
ابن‌غضائرى، احمدبن‌حسین، الرجال ابن الغضائری، قم: اسماعیلیان، ١٣٦٤ق.
بحرالعلوم، محمدمهدی‌بن‌مرتضی، الفوائد الرجالیة، به‌تحقیق محمدصادق بحرالعلوم و حسین بحرالعلوم، تهران: چاپخانهٔ صادق(ع)، ١٣٦٣.
بهبهانی، وحید، الفوائد الرجالیة، بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا.
بیدگلی، رمضانعلی، «پیشینۀ درایه در شیعه با بررسی کاربرد مصطلحات حدیثی در کتب اربعه»، حدیث حوزه، س3، ش6، 1392، صص62تا87.
جزایری، عبدالنبی‌بن‌سعد، حاوی الاقوال فی معرفة الرجال، قم: احیاء التراث، 1418ق.
جزایری، نعمت‌الله، ریاض الابرار، بیروت: تاریخ عربی، 1427ق.
خدایاری، علی‌نقی، «گزارشی از سیر مباحث دریه در امامیه تا سدهٔ دهم هجری»، علوم حدیث، ش30، 1382، صص136تا163.
سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه فی علم الدرایة، قم: اسلامی، بی‌تا.
شبیری زنجانی، محمدجواد، «توقیع»، دانشنامهٔ جهان اسلام، ١٣٨٢.
شهید ثانی، زین‌الدین‌بن‌علی، الرعایة فی علم الدرایة، به‌تحقیق عبدالحسین محمدعلی بقال، قم: چاپخانهٔ آیت‌الله مرعشی، ١٤٠٨ق.
شیخ بهایی، محمدبن‌حسین، مشرق الشمسین، قم: بصیرتی، بی‌تا.
صدر، حسن، نهایة الدرایة، به‌تحقیق ماجد غرباوی، قم: معشر، بی‌تا.
طباطبایی، محمدکاظم، تاریخ حدیث شیعه، قم: دار الحدیث، ١٣٩٠.
طوسی، محمدبن‌حسن، الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار، به‌تحقیق حسن موسوی خرسان، تهران: دار الکتب الاسلامی، 1390ق.
طوسی، محمدبن‌حسن، الفهرست، نجف: مرتضوی، بی‌تا.
طوسی، محمدبن‌حسن، تهذیب الاحکام، به‌تحقیق حسن موسوی خرسان، تهران: دار الکتب الاسلامی، 1407ق.
عاملی، حسین‌بن‌عبدالصمد، وصول الاخیار الی اصول الاخبار، به‌تحقیق عبداللطیف کوه‌کمری، قم: مجمع الذخائر الاسلامیة، ١٤٠١ق.
عمادی حائری، محمد، بازسازی متون کهن حدیث شیعه؛ روش، تحلیل، نمونه، تهران: مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، ١٣٨٨.
غفاری، علی‌اکبر، دراسات فی علم الدرایة؛ تلخیص مقباس الهدایة، تهران: دانشگاه امام الصادق(ع)، ١٣٦٩.
فضلی، عبدالهادی، اصول الحدیث، بیروت: ام القری، 1421ق.
فیروزآبادی، محمدبن‌یعقوب، القاموس المحیط، بیروت: دار العلم، بی‌تا.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس القرآن، تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1412ق.
کلینی، محمدبن‌یعقوب، الکافی، به‌تحقیق علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1407ق.
کنی، علی، توضیح المقال فی علم الرجال، به‌تحقیق محمدحسین موسوی، قم: دار الحدیث، 1421ق.
مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایة فی علم الدرایة، به‌تحقیق محمدرضا مامقانی، قم: دلیل ما، 1428ق.
مجلسی، محمدتقی‌بن‌مقصودعلی، لوامع صاحبقرانی، قم: اسماعیلیان، ١٤١٤ ق.
مددی، احمد، نگاهی به دریا، قم: کتاب‌شناسی شیعه، ١٣٩٣.
مدیرشانه‌چی، کاظم، درایة الحدیث، قم: نشر اسلامی، ١٣٨٨.
معارف، مجید، «تخریج»، دانشنامۀ جهان اسلام، 1375.
مفید، محمدبن‌محمد، تصحیح اعتقادات الامامیة، به‌تحقیق حسین درگاهی، قم: کنگرۀ شیخ مفید، ١٤١٤ق.
مفید، محمدبن‌محمد، جوابات اهل موصل، به‌تحقیق مهدی نجف، بیروت: دار المفید، ١٤١٤ق.
موسوی، سیدمحمدحسین و حسن نقی‌زاده، «بازخوانی پیشینۀ مصطلح الحدیث»، مطالعات فهم حدیث، س1، ش2، 1394، صص 9تا29.
میرداماد، محمدباقربن‌محمد، الرواشح السماویه، به‌تحقیق غلامحسین قیصریه‌ها و نعمة‌الله جلیلی، قم: دار الحدیث، 1422ق.
نجاشی، احمدبن‌علی، رجال النجاشی، به‌تحقیق موسی شبیری زنجانی، قم: اسلامی، ١٤٣٩ق.
نفیسی، شادی، درایة الحدیث؛ بازپژوهی مصطلحات حدیثی در نگاه فریقین، تهران: سمت، | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,730 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,229 |
||