تعداد نشریات | 49 |
تعداد شمارهها | 1,846 |
تعداد مقالات | 19,537 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,334,138 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,568,436 |
از فهم هرمنوتیکی تا تفسیر متن مطالعه تطبیقی در مقایسۀ مبانی آرای مجتهد شبستری و هرش | ||
جستارهایی در فلسفه و کلام | ||
مقاله 18، دوره 53، شماره 2 - شماره پیاپی 107، بهمن 1400، صفحه 133-155 اصل مقاله (522.51 K) | ||
نوع مقاله: علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/epk.2022.76815.1129 | ||
نویسنده | ||
جانمحمد دهقان پور* | ||
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات | ||
چکیده | ||
فهم و تفسیر هرمنوتیکی متن، حاصل گفتوگو و برهمکنش دوسویۀ مفسّر و متن است. در فرایند گفتگو، افق معنایی متن که متأثر ازمؤلف آن است با افقهای متفاوت مفسّران درهمآمیخته و به پرسشهای برآمده از موقعیتهای هرمنوتیکی گوناگون پاسخ میدهد. از آنجا که مفسران با مطرح ساختن پرسشهای متفاوت در پی دستیابی به فهم متن هستند میتوان شاهد تنوّع در فهم آنها بود. فهم و تفسیر هرمنوتیکی مبتنی بر ارکان چهارگانه مؤلّف، متن، مفسّر و زمینه میباشد. تمایز رویکردهای هرمنوتیکی بستگی به میزان نقش هر یک از ارکان چهارگانه در فرایند فهم دارد. شناخت و مقایسۀ مبانی نظریههای هرمنوتیکی از آنرو اهمیت دارد که بسترساز نقد و نظر ناقدان است. این مقاله با روش توصیفی– تحلیلی و با هدف بررسی، تحلیل تطبیقی و مقایسۀ مبانی آرای اندیشمند معاصر اسلامی «محمّد مجتهد شبستری» با هرمنوتیست معاصر غربی «اریک دونالد هرش» در صدد دستیابی به پاسخ این پرسش اصلی است: مطالعه تطبیقی مقایسۀ مبانی فهم هرمنوتیکی در آرای مجتهد شبستری و هرش به چه نتیجهای میانجامد؟ حاصل بررسی تطبیقی مقایسه در محورهای چهارگانه یاد شده نشان از فزونی قرابت مبانی آراء بر اختلاف مبانی آرای آنها است. اهمّ اشتراک مبانی آرای آنها در پذیرش قصدیّت مؤلّف در تولید متن، تعیّن بخشیِ معنا از جانب مؤلّف، استنطاق مفسّر از متن، تأثیر پیش دانستهها، علاقه و انتظارات مفسّر در فهم متن و پذیرش دور هرمنوتیکی در فهم متن است. اهمّ اختلاف مبانی آرای آنها در این است که شبستری قائل به تکثّر معنا و هرش قائل به ثبات معنا است. شبستری دور هرمنوتیکی را بین پیش فهم و افق معنایی مؤلّف در متن برقرار میکند، ولی هرش بین ژانر متن با اجزاء متن و پیشدانستههای مفسّر. شبستری با پذیرش تاریخمندی متن قائل به معنای مرتبط با حالِ متن است و ولی هرش تاریخمندی در تفسیر(معناداری متن) را میپذیرد نه تاریخمندی در فهم(معنای متن). | ||
کلیدواژهها | ||
مبانی؛ فهم هرمنوتیکی؛ تفسیر متن؛ مجتهد شبستری؛ هرش | ||
مراجع | ||
ابن فارس، احمد بن فارس بن زکریا، معجم مقاییس اللغه، دارالکتب العلمیه، قم، بیتا.
ابن منظور، ابوالفضل جمال الدین، لسان العرب، مؤسسه الاعلمی، بیروت، 1426ق.
بلایشر، یوزف، گزیدۀ هرمنوتیک معاصر، ترجمۀ سعید جهانگیری، نشر پرسش، آبادان، 1389.
پالمر، ریچارد ا، علم هرمنوتیک نظریهی تأویل در فلسفه شلایر ماخر، دیلتای هایدگر، گادامر، ترجمۀ محمد سعید حنایی کاشانی، چاپ نهم، انتشارات هرمس، تهران، 1395.
دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، تهران، 1373.
راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین، مفردات الفاظ القران، ذوی القربی، قم، 1384.
ساغروانیان، جلیل، فرهنگ اصطلاحات زبان شناسی، چاپ اول، نشر نما، مشهد، ١٣٦٩.
سوسور، فردیناند دو، درسهای زبانشناسی همگانی، ترجمه نازیلا خلخالی، نشر فرزان نو، تهران، 1378.
سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن، الاتقان فی علوم القرآن، ترجمۀ سید مهدی حائری قزوینی، چاپ اول، امیرکبیر، تهران، 1363.
صالح، صبحی، پژوهشهایی دربارهی قران و وحی، مترجم محمد مجتهد شبستری، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، 1362.
صفی پور، عبد الرحیم بن عبدالرحیم، منتهی الارب فی لغه العرب، انتشارات کتابخانه سنایی، بیتا.
طبرسی، ابوعلی الفضل بن الحسن، مجمعالبیان لعلومالقرآن، رابطهالثقافه و العلاقات الاسلامیه، تهران، 1417ق.
فراهیدى، خلیل بن احمد، کتاب العین، چاپ دوم، انتشارات هجرت، قم، ۱۴۱۰ق.
کوزنز هوی، دیوید، حلقه انتقادی، ترجمه مراد فرهاد پور، انتشارات روشنگران، تهران، 1385.
مجتهد شبستری، محمد، ایمان و آزادی، طرح نو، تهران، 1376.
مجتهد شبستری، محمد، نصّگرائی فقهی و قرآن نامفهوم ، وبسایت شخصی شبستری، ۲۸ بهمن ۱۳۸۷. www.mohammadmojtahedshabestari.com
همو، الهیات تفهمی1، وبسایت مجتهد شبستری، 11تیر 1396.
همو، الهیات تفهمی۲، وبسایت شخصی شبستری، 14تیر 1394.
همو، پیش فرضهای تفسیر آزاد قرآن (۵)، ۲۸ بهمن ۱۳۸۷.
همو، تأملاتی بر قرائت انسانی از دین، طرح نو، تهران، 1383.
همو، خوانش پدیدارشناسانه از متن قرآن، وبسایت مجتهد شبستری، 5 اسفند 1399.
همو، درسگفتار هرمنوتیک جدید چیست؟ فایل صوتی، 1394.
همو، رباخواری یا ظالمانهترین استعمار اقتصادی، چاپ اول، چاپخانه حکمت، قم، ۱۳۴۶.
همو، سخنرانی با عنوان: «من چه می گویم؟ اصلاح یک انحراف»، 4 اذر 1395.
همو، فرآیند فهم متون، مجله نقد ونظر، شماره 3و 4، 1374.
همو، گفتگو با فرامر زمعتمد دزفولی، 25 خرداد، 1396.
همو، مطالعات قرآنی، وبسایت شخصی شبستری، نشر اینترنتی، آبان 1400.
همو، مقاله قرائت نبوی از جهان شماره 8 و9، وبسایت مجتهد شبستری، 1389.
همو، مقاله قرائت نبوی از جهان، شماره11و 12، 1391.
همو، مقاله قرائت نبوی از جهان، کلام نبوی، شماره 1، وبسایت مجتهد شبستری،1386.
همو، مقاله قرائت نبوی ازجهان. شماره14 و 15، 1392.
همو، مقاله قرائت نبوی از جهان: شماره3 و5، وبسایت مجتهد شبستری، 1387.
همو، نقد بنیادهای فقه و کلام(سخنرانیها، مقالات و گفتگو ها)، نشر الکترونیکی، وبسایت مجتهد شبستری، 1396.
همو، نقدى بر قرائت رسمى از دین، طرح نو، تهران، 1379.
همو، وبسایت مجتهد شبستری، دسته مقالات و نوشتهها، تیر 1396.
همو، «هرمنوتیک و تفسیر دینی از جهان، گفتگو جلال توکلیان و سروش دبّاغ با شبستری»، فضلنامه مدرسه، ش6، 1386.
همو، هرمنوتیک، کتاب و سنت، چاپ هشتم، طرح نو، تهران،1393.
معین, محمد، فرهنگ معین، امیرکبیر، تهران، 1364.
واعظی، احمد، نظریه تفسیر متن، چاپ سوم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، 1397.
هرش، اریک دونالد، اعتبار در تفسیر، ترجمه محمد حسین مختاری، چاپ اول، انتشارات حکمت، تهران، 1395. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 235 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 91 |