آسیب‌پذیری مطلوبیت در برابر شوک‌های اقتصادی: شواهدی از خانوارهای استان‌های ایران

اقتصاد و توسعه منطقه ای

مقاله 2، دوره 28، 1بهار و تابستان 21، شهریور 1400، صفحه 1-40   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/erd.2022.70683.1049

نویسندگان

محمدحسن فطرس¹؛ یعقوب فاطمی زردان^{* 2}

¹استاد اقتصاد، دانشکده اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا همدان

²دکتری اقتصاد، دانشکده اقتصاد دانشگاه بوعلی‌سینا همدان

چکیده

چکیده
یکی از مسائل مورد توجه اقتصاددانان درچند دهه اخیر، مباحث مربوط به شوک‌ها و اثرات آن‌ها بر رفتار خانوار بوده است. با توجه به اثرگذاری بالای متغیرهای اقتصادی روی رفتارهای خانوار که غالباً با مطلوبیت سنجیده می‌شود؛ شوک‌های اقتصادی باعث ایجاد تغییراتی در این بخش خواهند شد. مقاله حاضر در وهله اول مطلوبیت خانوار هر استان را استخراج کرده و سپس به بررسی اثرات شوک‌های حاصل از متغیرهای کلان اقتصادی بر آن طی دوره 1398-1380 می‌پردازد. نتایج به دست آمده نشان داد که اثر شوک تورمی بر مطلوبیت خانوار، مثبت و برای اکثر استان‌ها معنادار است. با این وجود، پس از چند دوره، اثر شوک تورمی برای بیشتر استان‌ها از بین می‌رود. همچنین، شوک مخارج دولت و شوک نرخ ارز دارای اثری مثبت و معناداری بر مطلوبیت خانوار هستند. درنهایت، طبق یافته‌ها، شوک درآمد نفتی بر مطلوبیت خانوار ابتدا اثر منفی و معنادار داشته؛ اما رفته‌رفته از مقدار اثر منفی آن کاسته شده است. همچنین، نتایج حاصل از محاسبه کشش مطلوبیت نهایی مصرف نشان می‌دهد که این متغیر در بازه زمانی پژوهش روند کاهشی داشته است که بیانگر کاهش دخالت دولت و سیاست‌های اجرای آن در کاهش نابرابری و توزیع درآمد در استان‌هایی با درآمد کمتر می‌باشد؛ بنابراین، لازم است برنامه‌ریزان به منظور بهبود شرایط به وجود آمده در سیاست‌گذاریشان تجدیدنظر نمایند و به گروه‌ها و استان‌های با درآمد کمتر توجه بیشتری داشته باشند. علاوه بر این، نتایج بیانگر کاهش مطلوبیت خانوار طی چند سال اخیر است که یکی از دلایل اصلی آن وجود تحریم‌ها و نوسانات متغیرهای اقتصادی حاصل از آن می‌باشد که نیازمند توجه ویژه است.

کلیدواژه‌ها

مطلوبیت خانوار؛ شوک‌های اقتصادی؛ مدل بیزین

سایر فایل های مرتبط با مقاله

chkide 21.pdf

مراجع

References

Abdoli, Gh and Shirdel, R. (2010). The Elasticity of Marginal Utility of the social welfare function and welfare weights of provinces in Iran, social welfare; 10 (36); 149-165 [In Persian].

Asplund, D. (2017). Household Production and the Elasticity of Marginal Utility of Consumption. The BE Journal of Economic Analysis & Policy, 17(4).

Bahrami, J and Pahlavani, M. (2014). The Impact of Globalization on Attracting Foreign Direct Investment in Selected MENA Countries by Using GMM, Economics and Regional Development, 21 (8); 227-205 [In Persian].

Boroumand, S. Mohammadi, T, Pajouyan, J, Farzin Vash, A and Memarnejad, A. (2009). The Welfare Cost of Foreign Shocks and the Optimal Rule of Monetary Policy for Iran's Economy, Financial Economy (Financial Economics and Development); 13 (48); 75-110 [In Persian].

Canova, F., & Ciccarelli, M. (2004). Forecasting and turning point predictions in a Bayesian panel VAR model. Journal of Econometrics, 120(2), 327-359.

Coto-Millán, P. (2003). Theory of Utility and Consumer Behaviour: A Comprehensive Review of Concepts, Properties and the Most Significant Theorems. Utility and Production, 7-23.

Dieppe, A., Legrand, R., & Van Roye, B. (2016). The BEAR toolbox.

Edeme, R. K., & Okafor, C. J. (2017), Exchange Rate Fluctuations and Household Welfare in Nigeria. International Journal of Economics, Business and Management Researc. 1(1).

Evans, D. J. (2005). The elasticity of marginal utility of consumption: estimates for 20 OECD countries. Fiscal studies, 26(2), 197-224.

Faraji, Y. (2006). Theory of Microeconomics, Commercial Publishing Company affiliated to the Institute of Human Studies and Research, Tehran, Twelfth Edition [In Persian].

Fatemi Zardan, Y, Fotros, M. H, Sepehrdoost, H and Khezri, M, (2021), Utility and Social Welfare Function in Iranian Provinces (Investigating the Process of Changes and Convergence of Welfare), Journal of Economic Growth and Development Research; 11(44), Doi: 10.30473 / egdr.2020.50998.5636 [In Persian].

Fiqh Majidi, A and Ebrahimi, S. (2014). Applied Econometrics of Data Panel Using Eviews 8, Tehran; Noor Alam Publications, first edition [In Persian].

Florio, Massimo. (2007). Cost_Benefit Analysis and Incentives in Evaluation: The Structural Funds of the European Union, Edward Elgar Publishing, Business & Economics - 352 pages.

Fotros, M. H and Fatemi Zardan, Y. (2020). Comparative Comparison of the Development Process and the Inequality of Provinces of the Country in the Periods of 2006, 2011, and 2016: The Core-Periphery Approach, applied economic studies in iran; 9(35); 69-89 [In Persian].

Ghahramanzadeh, M, Ziaei, M. B, Pishbahar, I and Dashti, Q. (2015). Measuring Impact of Rising Food Price on Iranian Urban Households Welfare, Agricultural Economics; 9 (4); 97-119 [In Persian].

Izadkhasti H. (2018). Analyzing the Impact of Monetary Policy in a Dynamic General Equilibrium Model: Money in Utility Function Approach. jemr; 8 (31) :71-101 [In Persian].

Khezri, Mohammad. (2009). Dutch Syndrome and the Proper Use of Oil Incomes, Strategic Studies Quarterly; 12 (46); 82-67 [In Persian].

Khosravi, M, Mehrabi, B. H, Ahmadian, A and Jalaei Esfandabadi, S. A. (2017). Household's Utility Fluctuations and Its Effects on Iran's Agricultural Sector: A Dynamic Stochastic General Equilibrium (DSGE) model Approach, Agricultural Economics; 11 (3); 81-110 [In Persian].

Koop, G. M. (2003). Bayesian econometrics. John Wiley & Sons Inc.

Kula, E. (2002). Regional welfare weights in investment appraisal-the case of India. Journal of Regional Analysis and Policy, 32(1100-2016-89723).

Meziki, A. (2017). Dynamics of Income Distribution During Targeted Subsidies Program: A Micro-Simulation Approach with Consideration of Purchasing Powers, Economic Research, 17 (65); 1-23 [In Persian].

Mousavi Jahromi, Y, Mehrara, M and Tutunchi Maleki, S. (2020). Evaluation of the Most Important Factors Affecting the Income of Taxes in the Economy of Iran with the Approach of TVP DMA Models. J Tax Res; 27 (44) :71-100 [In Persian].

Nademi, Y and Hassanvand, D. (2009).  Sanctions Intensity and Poverty in Iran: The Need to Lift Sanctions from the Perspective of Human Rights, Strategic Studies of Public Policy, 9 (31); 153-171 [In Persian].

Pashardes, P., Pashourtidou, N., & Zachariadis, T. (2014). Estimating welfare aspects of changes in energy prices from preference heterogeneity. Energy Economics, 42, 58-66.

Rafiei, M and Sayadi, M. (2016). Investigating the Relation between Government Fiscal Policy and Social Welfare with Emphasis on Amartya Sen Index (Bound ARDL Testing Approach), Journal of Economic Growth and Development research, 8 (32); 168-151 [In Persian].

Rajabi, Azam. (2013). The Impact of Economic Sanctions on the Social Welfare of the People (Tehran City Study), M.Sc. Thesis, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Registration Number: Rs 4673 [In Persian].

Sadeghi Saghdal, H, Ghanbari, A, Ghorbani, F and Keshavarzi, Z, (2014), A Fuzzy Approach to Estimate Dutch Disease Index in Iran, economic studies and policies; 1 (1); 161-180 [In Persian].

Shakeri, A, Mohammadi, T, Nazeman, H and Taherpour. (2013). A Study on the Occurrence of the Dutch Disease in Iranian Economy and Its Impact on Economic Growth, Economic Research; 13 (50); 63-86 [In Persian].

Smiles, Warren G. and Madam, Steven G. (2012). History of Economic Thought from Aristotle to John Stuart Mill (BC to the Nineteenth Century), Translated by Mohammad Hossein Waqar, Markaz Publishing, Tehran, first edition [In Persian].

Tavakoli, A, Firoozeh, N and Karimi, F. (2015). The effect of exchange rate fluctuations on economic growth and inflation, 1340-1388, Development Economics and Planning, 4 (1); 19-1 [In Persian].

Vafaei, E, Mohammadzadeh, P, Fallahi, F and Asgharpour, H. (2017). The Convergence of Social Welfare in the Iranian Provinces Using Spatial STAR Nonlinear Technique, applied theories of economics; 4 (2) -13; 79-102 [In Persian].

van Wyk, R. B., & Dlamini, C. S. (2018). The impact of food prices on the welfare of households in South Africa. South African Journal of Economic and Management Sciences, 21(1), 1-9.

Weisbrod, B. A. (1972). Deriving an implicit set of government weights for income classes, in Layard, R. (Ed.) Cost-Benefit Analysis, 395-428, Penguin. London.