به کارگیری مدل‌های هیبریدی مبتنی بر یادگیری ماشین عمیق در کشاورزی هوشمند با تأکید بر پیش‌بینی قیمت آتی پسته

اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 اردیبهشت 1402   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead.2023.79545.1165

نویسندگان

سید محمد رضا حاج سیدجوادی؛ رضا حیدری^*

موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی

چکیده

امروزه بسیاری از کشاورزان و فعالان بخش کشاورزی از تغییرات قیمت‌های بازار و آخرین پیشرفت‌های فناوری در حوزه قیمت محصولات کشاورزی آگاهی‌های لازم را ندارند؛ بنابراین بهره‌گیری از مدل‌های هوشمند برای پیش‌بینی دقیق قیمت کالاهای کشاورزی در حوزه کشاورزی هوشمند برای آنها اهمیت حیاتی دارد. لذا هدف از این مطالعه، ارائه یک مدل هوشمند بر پایه داده‌کاوی از نوع هیبریدی غیر خطی برای پیش‌بینی دقیق قیمت آتی پسته به منظور رفع محدودیت‌های موجود شامل ماهیت چندبعدی داده‌ها، عدم قطعیت در داده‌های پیش‌بینی شده و نهایتاً ارائه و ساخت مدل پایه قابل انتشار در زمینه ‌به کارگیری الگوریتم‌های یادگیری ماشین عمیق برای پیش‌بینی قیمت محصولات کشاورزی است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که 1) با بکارگیری تئوری موجک برای نوفه‌زدایی داده‌ها، میزان خطای داده‌های قیمت کاهش یافته و داده‌ها از یک روند باثبات برخوردار ‌شدند، 2) نتایج حاصل از اجرای شبکه کدکننده خودکار منتج به انتخاب وقفه بهینه یک، به عنوان متغیر ورودی برای پیش‌بینی قیمت آتی پسته تشخیص داده شد، 3) نتایج حاصل از بکارگیری شبیه‌سازی مونت کارلو-زنجیره مارکف و نیز پیش‌بینی خارج از نمونه با مجموعه داده‌های جدید، بیانگر این است که محتمل‌ترین و خوشبینانه‌ترین قیمت قابل وقوع برای قیمت آتی پسته در بورس کالای ایران، در سقف قیمتی 213 هزار تومان قرار دارد و قیمت پیش‌بینی شده با قیمت واقعی دارای اختلاف اندکی است (میزان خطا 0/7 درصد است). بر اساس نتایج حاصل شده، استفاده از مدل هیبریدی پیشنهاد شده و بکارگیری اجزای بکار برده شده در آن یعنی تابع تبدیل موجک، شبکه کدکننده خودکار، شبکه عصبی یادگیری عمیق، شبیه‌سازی مونت کارلو و استنتاج قیمت‌های جدید به عنوان کامل‌ترین زنجیره ارزش دو بخشی تحت یک مدل مرجع و پایه قابل انتشار برای پیش‌بینی و آزمون سایر محصولات کشاورزی با امکان به کارگیری تواترهای زمانی مختلف پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

پیش‌بینی قیمت آتی پسته؛ داده‌کاوی؛ شبکه عصبی یادگیری عمیق؛ تئوری موجک و شبیه‌سازی مونت کارلو-زنجیره مارکف

مراجع