The Argument from General Concomitants in Philosophy According to Allameh Tabataba'i

جستارهایی در فلسفه و کلام

Volume 55, Issue 1 - Serial Number 110, August 2023, Pages 159-172   

Document Type: Original Article

DOI: 10.22067/epk.2023.81183.1216

Authors

Ali Vakili^{* 1}; Sahar Kavandi²

¹Student of Islamic philosophy and theology of Zanjan University

²Member of the philosophy department of Zanjan University

Abstract

One of the complicated topics of philosophy is how to achieve certainty. This article tries to address one of the controversial issues among philosophers, especially Allameh Tabataba'i, about how to achieve certainty in philosophical issues. According to Allameh Tabataba'i, only a posteriori argument from the concomitant can bring forth certainty in philosophy, and other types of proof lack this feature. He did not consider a priori argument able to result in certainty because it is impossible to find a cause for existence in philosophy.  Based on the principle "the effects cannot be perceived except through their causes", he argues that a priori argument, absolute (muṭlaq) a posteriori argument, and a posteriori argument of reason (dalīl) cannot bring forth certainty in philosophical issues. On the other side, some of his critics have tried to prove the validity of these arguments in philosophy by arguing through analytical causality and exclusive causality. With a descriptive-analytical method, this article argues that a priori argument can be applied to the two-sided issues of existence like unity and multiplicity.

Keywords

Allameh Tabataba'i; a priori argument; a posteriori argument; a posteriori argument from general concomitants; analytical causality; exclusive causality

References

ابن‌سهلان ساوی، عمر ابن سهلان. البصائر النصیریة فی علم المنطق. تهران: شمس تبریزی، 1383.

ابن‌سینا، محمد ‌بن عبدالله. الشفاء (المنطق). قم: المکتبة آیةالله‌العظمی المرعشی النجفی(ره)، 1405ق.

ابن‌سینا، محمد ‌بن عبدالله. شرح الإشارات و التنبیهات للطوسی (مع المحاکمات). قم: دفتر نشر الکتاب، 1403ق.

بهمنیار، بن مرزبان. التحصیل. تصحیح: مرتضی مطهری. تهران: دانشگاه تهران، 1375.

تفتازانی. الحاشیة علی تهذیب المنطق للتفتازانی. قم: جماعة المدرسین فی حوزة العلمیة القم مؤسسة النشر الاسلامی، 1412ق.

جوادی آملی، عبدالله. رحیق مختوم. تنظیم و تدوین: حمید پارسانیا. قم: اسراء، 1386.

جوادی آملی، عبدالله. سرچشمۀ اندیشه. تنظیم: عباس رحیمیان محقق. قم: اسراء، 1376.

حلی، حسن بن یوسف. جوهر النضید. قم: بیدار، 1363.

حلی، حسن بن یوسف. کشف المراد. قم: انتشارات دارالعلم، 1390.

سهروردی، یحیی بن حبش. حکمة الاشراق. تهران: حکمت اسلامی صدرا، 1392.

طباطبایی، محمدحسین. مجموعه رسائل (برهان). به کوشش: سیدهادی خسروشاهی. قم: بوستان کتاب، 1387.

طباطبایی، محمدحسین. نهایة الحکمة (تعلیقات فیاضی). قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1386.

طباطبایی، محمدحسین. نهایة الحکمة. چ12، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم مؤسسة النشر الإسلامی، 1416ق.

طوسی، خواجه نصیرالدین. اساس الاقتباس. تصحیح: مدرس رضوی. تهران: دانشگاه تهران، 1367.

طوسی، خواجه نصیرالدین. بازنگری اساس الاقتباس. تصحیح: مصطفی بروجردی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1380.

غزالی، محمد بن محمد. مقاصد الفلاسفة. تحقیق: دنیا سلیمان. قاهره: دارالمعارف، 1961م.

قطب‌الدین شیرازی، محمود بن مسعود. درة التاج. تهران: حکمت، 1369.

مصباح یزدی، محمدتقی. شرح نهایة الحکمة. تحقیق و نگارش: عبدالرسول عبودیت. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1376.

مظفر، محمدرضا. المنطق. قم: اسماعیلیان، 1366.

ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة (الأسفار). تعلیقه: علامه طباطبایی. قم: مکتب المصطفوی، 1368.

ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة. قم: بوستان کتاب، 1394.

نبویان، سیدمحمدمهدی. جستارهایی در فلسفۀ اسلامی. قم: حکمت اسلامی، 1395.

یزدان‌پناه، یدالله. تأملاتی در فلسفۀ فلسفۀ اسلامی. قم: کتاب فردا، 1395.