سنجش معیارهای اکولوژی شهری در بناهای بلندمرتبه مشهد برپایه استاندارد بین‏ المللی HQE

جغرافیا و توسعه فضای شهری

دوره 11، شماره 4، اسفند 1403، صفحه 113-131   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2023.42583.0

نویسندگان

فرزانه رزاقیان¹؛ محمد رحیم رهنما^{* 2}؛ محمد اجزاء شکوهی³

¹دانش آموخته دکترا دانشگاه فردوسی مشهد، عضو هیات علمی گروه توسعه پایدار شهری و منطقه ای جهاددانشگاهی خراسان رضوی

²استاد گروه برنامه ریزی شهری، استاد گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران،

³دانشیار گروه برنامه ریزی شهری، دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

روند رو به افزایش و تمایل به سرمایه‏گذاری در بخش ساخت بلندمرتبه‏ها در کلانشهر مشهد، منجر به ساخت بلندمرتبه‏هایی شده که فاقد هرگونه ضوابط و معیارهای اکولوژیک می‏باشد. این مقاله با هدف بهینه سازی مصرف انرژی و بهبود وضعیت ساخت در بخش بلندمرتبه سازی، بااستفاده از نظریه شهراکولوژیک، شاخص های ساختمان سبز بلندمرتبه را در سه نمونه ساختمان بلندمرتبه در مشهد تعیین می‏نماید. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و اطلاعات مورد نیاز به دو صورت اسنادی و میدانی جمع‏آوری شده‏است. لذا 14 هدف خرد در قالب چهار گروه اهداف و دو گروه عمده محیط پیرامونی و درونی ارزیابی و امتیاز کسب شده نهایی نشان دهنده وضعیت اکولوژیک بنا می‏باشد. نتایج نشان می‏دهد اصول طراحی اکولوژیک در هیچ کدام از برج ها رعایت نشده و تنها برخی از موارد استاندارد HQE در این بناها اجرا گردیده، که باتوجه به مصاحبه های انجام گرفته با گروه سازندگان مشخص گردید که با هدف ایجاد تمایز در بنا و گرانتر فروختن برج‏ها می‏باشد، نه به دلیل رعایت اصول اکولوژیک و لذا فرضیه تحقیق تایید گردید. درنهایت آگاه سازی مدیران شهری و گروه سازندگان به ضرورت توجه به اصول شهر اکولوژیک و تصویب قوانین ملاک عمل در ساخت و همچنین اعمال ضابطه های تشویقی برای رعایت کنندگان آیین نامه ها، از پیشنهادات این مقاله می‏باشد.

کلیدواژه‌ها

تفکر اکولوژیکی؛ ساختمان بلندمرتبه؛ شاخص HQE؛ مشهد

مراجع

1. اتمن، ع. (1390). معماری سبز با مصالح و تکنولوژی پیشرفته.زهری، سارا، مترجم، تهران: انتشارات مهرازان.
2. انجمن شهرسازی امریکا (1387). مکان‏ها و مکان‏سازی (استانداردهای برنامه‏ریزی و طراحی شهری انجمن شهرسازی امریکا). گیتی اعتماد، مصطفی بهرادفر، ساسان صالحی میلانی، مترجم، تهران: آذرخش.
3. رزاقیان، ف.، رهنما، م.، توانگر، م.، و آقاجانی، ح. (1391). تحلیل اکولوژیکی پارک‌های شهری (مطالعة موردی: مشهد)، مجله محیط شناسی، 38(4)، 155-168.
4. رزاقیان، ف.، و توانگر، م. (1391). راهکارهایی جهت کاربردی کردن ویژگی های توسعه و طراحی پایدار در امر ساخت‏و‏ساز. ابرکوه: اولین همایش ملی توسعه پایدار در مناطق خشک و نیمه خشک.
5. رهنما، م.، رزاقیان، ف.، توانگر، م.، و آقاجانی، ح. (1390). پژوهشی پیرامون امکان سنجی ایجاد و مدیریت پایگاه داده های مکانی شهرداری منطقه نه مشهد. مشهد: جهاد دانشگاهی مشهد.
6. شهرداری مشهد. (1392). سالنامه آماری شهر مشهد. مشهد: معاونت برنامه­ریزی و توسعه شهرداری مشهد.
7. عادلی، ز.، و سردره، ع. (1390). مکان یابی ساختمان‏های بلند مسکونی در قزوین با استفاده از فرایند سلسله مراتبی. مشهد: سومین کنفرانس برنامه‏ریزی و مدیریت شهری.
8. قلعه نویی، م. (1390). ارزیابی زیست‏محیطی ساختمان‏ها از طریق HQE نمونه موردی آپارتمان سه طبقه مسکونی در منطقه پنج اصفهان. مجله محیط شناسی، 37(59)، 123-134.
9. کریم زاده، ع.، و شهریاری، ش. (1390). شهر اکولوژیک رویکردی نو در توسعه پایدار شهری. همدان: دومین همایش معماری پایدار.
10. گرجی مهلبانی، ی. (1389). معماری پایدار و نقد آن در حوزه محیط زیست. نشریه علمی-پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، (1)، 91-100.
11. نمکی، ر. (1390). شاخص ها و اصول معماری پایدار در خلق معماری برتر. همدان: دومین همایش معماری پایدار.
12. وونگ، ت.، و یوئن، ب. (1392). برنامه‏ریزی شهر اکولوژیک. محمدرحیم رهنما و الهه کریمی، مترجم، مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

 

13. Bauer, M. & Mosle, P. (2009). Green building: Guide book for sustainable architecture. London: Springer.
14. Cooper, L. & Symes, M. (2008). Sustainable urban development volume 4: Changing professional practice. London: Routledge.
15. Duchene-Marullaz, Ph. (2001). Definition explicite de la qualite environnementale; referentiels des caracteristiques HQE. Document 5, Association HQE.
16. Gauzin, D., Muller,S. (2002). Sustainable architecture and urbanism: concepts, technologies, examples. Berlin: Springer Science & Business Media
17. Gissen, D. (2003). Big and green: Toward sustainable architecture in the 21^ST century. Princeton: Princeton Architectural Press
18. Hopkins, G. & Goodwin, C., (2011). Living architecture: Green roof and walls. Canberra: Csiro Publishing.
19. Kubba, S. (2009). LEED practices, certification and accreditation handbook. Oxford: Butterworth-Heinemann.
20. Pearce, D., Markandya, A., & Babier, E. (1989). Blueprint for a green economy. London: Earthscan.
21. Rapoport, E., & Vernay, A. (2011). Defining the eco-city: A discursive approach. Environmental Science, Sociology.
22. Razzaghian, F., & Rahnama, M. (2012). Ecological analysis of urban parks (Case study: Mashhad metropolitan). International Journal of Applied Science and Technology, 2(7), 261-267.
23. R., Jalal, K.F., & Boyd, J.A. (2007). An introduction to sustainable development. London: Routledge.
24. (2007). LEED fact sheet. Washington, DC:www.usgbc.org.
25. Wines, J. (2000). Green Architecture: the art of architecture in the age of ecology. Cologne: Taschen GmbH.
26. Wong, T., & Yuen, B. (2011). Eco-City Planning. Springer, 50- 151.
27. aia.org.cote
28. armitaj.com
29. barangroupco.com
30. darvishihotel.com
31. sustainablehome.co.uk
32. Yudelson, J. (2009). Green Building Trends: Europe. Washington, D.C.: Island Press.