A Comparative Study of Commonalities between God in Islamic Mysticism and the Light of Lights in the Illuminationist Philosophy

جستارهایی در فلسفه و کلام

Volume 55, Issue 1 - Serial Number 110, August 2023, Pages 221-235   

Document Type: Original Article

DOI: 10.22067/epk.2023.79447.1195

Authors

Maryam Atefi¹; Faraj Behzad Vakil Bad^{* 2}; Ali Ghafari³

¹PhD student of Quran and Hadith Sciences, Islamic Azad University, Ardabil branch

²Assistant Professor of Islamic Azad University, Ardabil Branch, Department of Quranic and Hadith Sciences

³Associate Professor of Mohaghegh Ardabili University, Department of Religions and Mysticism

Abstract

Comparing the intuitions and thoughts of Muslim mystics and Suhrawardī regarding the existence of God and the Light of lights and extracting the differences and commonalities of their views provide the ground for promoting their thoughts and also the optimal use of their works. This article, with a descriptive-analytical method, tries to prove the states of inclusive unity (wāḥidiyya) and exclusive unity (aḥadiyya) in the essence of the Light of lights and argue for the ontological primacy of existence in the Illuminationist philosophy of Suhrawardī. Two questions are dealt with in this article. The first is whether, despite his lack of explication, the intuitive divine states of inclusive and exclusive unity of mystics' God can be ascribed to Suhrawardī's Light of lights, too. The second issue is whether according to Suhrawardī's implicit endorsement of the primacy of existence, the existence of Suhrawardī's God is the same as the existence of mystics' God, and according to his endorsement of the primacy of quiddity, they are not the same. The result is that Suhrawardī has implicitly accepts the mystic states of inclusive and exclusive unity of God and renders the existence of God and the Light of lights identical, not their quiddities.

Keywords

God; Light of lights; existence; quiddity; exclusive unity (aḥadiyya); commonalities

References

ابراهیمی دینانی، غلامحسین. شعاع اندیشه و شهود در فلسفۀ سهروردی. چ5، تهران: حکمت، 1379.

ابن‌عربی، محی‌الدین اکبر. فصوص الحکم. تصحیح و ترجمه: خواجوی محمد. تهران: مولا، 1386.

آشتیانی، سیدجلال‌الدین. شرح مقدمۀ قیصری بر فصوص الحکم. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیه،1370.

 اکبری، رضا. «دیدگاه سهروردی در نفی تحقق عینی وجود و کاربست آن در قاعدۀ «الحق ماهیته إنیته»»، متافیزیک 3، ش. 11 و 12 (پاییز و زمستان 1390): 33-48.

امین، نصرت‏بیگم. تفسیر مخزن العرفان در علوم قرآن. چ1، بی‌جا، بی‌نا، بی‌‌تا.

خمینی، روح الله. توحید از دیدگاه امام خمینی(س). مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1392.

رحیمیان، سعید. «اسماء الهی در جهان نگری عرفانی امام خمینی» در امام خمینی و اندیشه‌های اخلاقی ـ عرفانی (مقالات عرفانی). چ1، قم: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی. چاپخانۀ دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم، 1383.

سبزواری، ملاهادی. شرح منظومه. تصحیح و تعلیق: حسن حسن‌زاده آملی. تهران: نشر ناب، 1379.

سهروردی، یحیی بن حبش. مجموعه مصنفات (شامل الواح عمادی و بستان القلوب). تصحیح و مقدمه: سیدحسین نصر. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1380.

سهروردی، یحیی بن حبش. مجموعه مصنفات (شامل الواح عمادی و بستان القلوب). تصحیح و مقدمه: سیدحسین نصر. تهران: انستیتوی مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1993م.

سهروردی، یحیی بن حبش. مجموعه مصنفات (شامل کتاب حکمة الاشراق، رساله فی اعتقاد الحکما و قصه الغربه الغربیه). تصحیح: هانری کربن. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،1380.

شهرزوری، شمس‌الدین محمد. شرح حکمة ‌الإشراق. تصحیح و تحقیق: حسین ضیائی تربتی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1380.

صدرالدین قونیوی، محمد بن اسحاق. رسالة النصوص. تصحیح و تعلیق: حامد ناجی‌اصفهانی. قم: آیت اشراق، 1390.

ضیائی، حسین. معرفت و اشراق در اندیشۀ سهروردی. ترجمه: سیما نوربخش. تهران: نشر و پژوهش فرزان روز، 1384.

علم مهرجردی، نسرین و محمدکاظم شاکر. «رابطۀ خدا با انسان. تمثل. تجسد یا تجلی؟». انسان‌پژوهی، ش 28 (پاییز و زمستان 1391): 5-30.

قطب‌الدین شیرازی، محمود بن مسعود. شرح حکمة الإشراق. به اهتمام: مهدی محقق مهدی و عبدالله نورایی. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1383.

قیصری، داود بن محمود. شرح فصوص الحکم. تحقیق: سیدجلال‌الدین آشتیانى. چ1، تهران: شرکت اتنشارات علمى وفرهنگى، 1375.

قیصری، داود بن محمود. شرح القیصری علی فصوص الحکم. قم: بیدار، 1363.

کاشانى، عبدالرزاق. لطائف الأعلام فى إشارات أهل الإلهام. چ1، قاهره: مکتبة الثقافة الدینیة، 1426ق.

مجلسی، محمدباقر. بحار الأنوار لدرر الاخبار الائمه. تهران: دار الکتب الاسلامیة. 1315ق.

ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة (الأسفار). بیروت: دار التراث العربی، 1981.

منصوری لاریجانی، اسماعیل. سیری در اندیشۀ عرفانی امام خمینی. تهران: نشر آیه. 1377.

نسفی، عزیزالدین. مقصد اعلی. تهران: نشر گنجینه، بی‌تا.