| تعداد نشریات | 52 |
| تعداد شماره‌ها | 2,117 |
| تعداد مقالات | 21,937 |
| تعداد مشاهده مقاله | 93,854,953 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,223,551 |
بازشناسی رنگ بنفش در فرهنگ و ادب فارسی با تمرکز بر متن شاهنامه فردوسی(با استناد بر نظریه برلین-کی) | ||
| تاریخ و فرهنگ | ||
| مقاله 1، دوره 55، شماره 1 - شماره پیاپی 110، شهریور 1402، صفحه 9-41 اصل مقاله (1.46 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhistory.2023.82753.1229 | ||
| نویسنده | ||
| محراب اسدخانی* | ||
| عضو هیات علمی گروه ارتباط تصویری دانشکده هنر دانشگاه نیشابور | ||
| چکیده | ||
| اثری از اصطلاح رنگ آبی در ادبیات فارسی تا قرن 12ش نیست، اما اصطلاح رنگ بنفش به وفور و بهویژه در شاهنامه فردوسی مشاهده می‌شود. درحالیکه بر اساس نظریۀ برلین-کی، زبان‌های بشری در پنجمین مرحلۀ تکامل واجد اصطلاحی برای رنگ آبی می‌شوند و سپس در مرحلۀ هفتم صاحب اصطلاح رنگ بنفش می‌شوند. این پژوهش درصدد است به این پرسشها پاسخ دهد که مشخصات رنگ بنفش در شاهنامه فردوسی چه هستند؟ این مشخصات چقدر با تعریف امروزی بنفش در زبان فارسی تطابق دارند؟ این پژوهش با بهره‌گیری از نظریۀ برلین-کی، و با بررسی مصادیق رنگ بنفش در متن شاهنامه (تصحیح خالقی‌مطلق)، و تطبیق آن‌ها با توصیفشان در ابیات دیگر شاهنامه و اشعار دیگر شعرای ادبیات فارسی، به شناسایی مشخصات رنگ بنفش در متن شاهنامه و ارتباطش با تعریف امروزی آن در زبان فارسی می‌پردازد. یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که مشخصات رنگ بنفش در شاهنامه با آبی لاجوردی مطابقت داشته و با مفهوم رنگ بنفش در زبان فارسی امروزی تطابق ندارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اصطلاح رنگی؛ بنفش؛ رنگ‌شناسی؛ رنگ‌واژه؛ شاهنامه فردوسی؛ نظریه برلین-کی | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌یمین، فخرالدین محمود. دیوان اشعار ابن یمین فریومدی. بهتصحیح حسینعلی باستانی راد. تهران: کتابخانۀ سنایی، ۱۳۱۸.
اصفهانی، کمال‌الدین اسماعیل. دیوان خلاق‌المعانی ابوالفضل کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی. بهاهتمام حسین بحرالعلومی. تهران: دهخدا، ۱۳۴۸.
امیدسالار، محمود. سی و دو مقاله در نقد و تصحیح متون ادبی. تهران: بنیاد موقوفات دکتر افشار، ۱۳۸۹.
امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود. مجنون و لیلی. بهتصحیح محسن باغبانی. قم: ظفر، ۱۳۸۰.
انوری، اوحدالدین محمد. دیوان انوری. با مقدمه سعید نفیسی، بهاهتمام پرویز بابایی. تهران: نگاه، ۱۳۷۶.
بلخی، جلال الدین محمد. کلیات دیوان شمس تبریزی. تهران: نگاه، ۱۳۷۵.
بهار، محمدتقی. دیوان اشعار. تهران: امیرکبیر، ۱۳۳۶.
بیات، حسین. «نسبیت زبانی و درک رنگ آسمان در شعر فارسی». نقد ادبی، سال هشتم، ش. 32 (1394): 29-52.جامی خراسانی، عبدالرحمن. مثنوی هفت اورنگ. بهتصحیح مرتضی مدرس گیلانی. تهران: مهتاب، ۱۳۷۵.
جودی نعمتی، اکرم. «تناسب رنگها در صورخیال و هسته روایی شاهنامه». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، ش.11 (1387): 82-57.حائری، سید هادی. عارف قزوینی شاعر ملی ایران. تهران: جاویدان، ۱۳۶۴.
حسنلی، کاووس و لیلا احمدیان. «باز نمود رنگهای سرخ، زرد، سبز و بنفش در شاهنامه فردوسی». نثر پژوهی ادب فارسی (ادب و زبان) ش. 23 (1387): 59-88.
خاقانی شروانی، افضل‌الدین. دیوان خاقانی شروانی. ویراستۀ میرجلال الدین کزازی. تهران: مرکز، ۱۳۷۵.
خواجوی کرمانی، کمال‌الدین ابوالعطا. دیوان کامل خواجوی کرمانی. بهکوشش سعید قانعی. تهران: بهزاد، ۱۳۷۴.
دهخدا، علی اکبر. لغتنامه. تهران: موسسۀ چاپ و انتشارات دانشگاه تهران: روزنه، ۱۳۷۷.
ساوجی، سلمان. کلیات سلمان ساوجی. بهتصحیح عباسعلی وفایی. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ۱۳۷۶.
سعد سلمان، مسعود. دیوان مسعود سعد سلمان. با مقدمه سعید نفیسی، بهاهتمام پرویز بابایی. تهران: نگاه، ۱۳۷۴.
سعدی، مصلح بن عبدلله. کلیات سعدی. بهتصحیح محمدعلی فروغی. تهران: هرمس، ۱۳۸۵.
سنایی غزنوی، ابوالمجد. دیوان حکیم سنایی غزنوی. با مقدمه بدیع‌الزمان فروزانفر، بهاهتمام پرویز بابایی. تهران: آزادمهر، ۱۳۸۱.
صائب تبریزی، میرزا محمدعلی. دیوان صائب تبریزی. بهکوشش محمد قهرمان. تهران: انتشارات علمی فرهنگی، ۱۳۶۴.
ضابطی جهرمی، احمد. سینما و ساختار تصاویر شعری در شاهنامه. تهران: کتاب فرا، 1378.عطار نیشابوری، فریدالدین. الهی‌نامه. استانبول: مطبعه معارف، 1940.
عطار نیشابوری، فریدالدین. خسرونامه. بهتصحیح احمد سهیلی خوانساری. تهران: کتابفروشی زوار، ۱۳۵۵.
علیزاده صحرایی، مجتبی و محمد راسخ مهند.«رنگ واژههای اصلی در زبان فارسی». زبان‌پژوهی، سال ۸، ش. ۱۹ (۱۳۹۵): 123-147.فردوسی، ابوالقاسم. شاهنامه فردوسی. بهتصحیح جلال خالقی مطلق. نیویورک: Bibliotheca Persica ،ـ۱۳۶۹.
قاآنی شیرازی، میرزا حبیبا‌لله. دیوان حکیم قاآنی شیرازی. بهتصحیح ناصر هیری. تهران: گلشائی، ۱۳۶۳.
معزی، محمد، کلیات دیوان معزی. بهتصحیح ناصر هیری. تهران: مرزبان، ۱۳۸۸.
نصرالله منشی، ابوالمعالی. کلیله و دمنه. بهتصحیح و توضیح مجتبی مینوی. تهران: ثالث، ۱۳۸۸.
نظامی گنجوی، جمال الدین. لیلی و مجنون. بهکوشش سعید حمیدیان. تهران: قطره، ۱۳۷۶.
نظامی گنجوی، جمال‌الدین. مخزن‌السرار. بهکوشش سعید حمیدیان. تهران: قطره، ۱۳۷۶.
Berlin, B., and P. Kay. Basic Color Terms: Their Universality and Evolution. Berkley and Los Angeles: University of California Press, 1969.
Borgefors, Gunilla. " The Scarcity of Universal Colour Names ". In ICPRAM, (2018): 496-502.
Conlan, Francis. "Searching for the semantic boundaries of the Japanese colour term ‘ao’." Australian Review of Applied Linguistics 26, no .1 (2003): 71-86.
DOI: 10.5220/0006649004960502
Dodgson, Neil. “What is the “opposite” of “blue”? The language of colour wheels”. 2019.
Hardin, Clyde L. “Basic color terms and basic color categories." Color vision perspectives from different disciplines (1998): 207-217.
Nagasaki, S. " Iro no Nihonshi (The Japanese history of color) ". Tokyo Tankonosha Publishing Co 100, no:11(1977)222.
Regier, Terry; Paul Kay and Naveen Khetarpal. “Color naming reflects optimal partitions of color space ." Proceedings of the National Academy of Sciences , 104 (4), (2007): 1436-1441.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,605 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 809 |
||