Investigating the Impact of Transcendent Philosophy and Mullā Ṣadrā's Thoughts on Jurisprudence (tafaqquh)

جستارهایی در فلسفه و کلام

Article 11, Volume 55, Issue 2 - Serial Number 111, February 2024, Pages 223-245   

Document Type: Original Article

DOI: 10.22067/epk.2023.71809.1054

Authors

Seyed Mohammad Hosain Mirdamadi^{* 1}; Mehdi Emame Jomee²

¹Assistant Professor, Department of Theology, Education and Islamic Education, Farhangian University, Bahnar Campus, Isfahan

²Full Professor of Philosophy and Theology Department of Isfahan University

Abstract

Theoretical wisdom and practical wisdom are like two wings for the development of the Islamic society. Today, practical wisdom is mostly manifested in jurisprudence. The duty of jurisprudence in the current approach is to infer religious injunctions from Islamic sources. In this article, the impact of Ṣadrā's transcendent philosophy on jurisprudence and the role of jurisprudence on the system of transcendent wisdom have been investigated. The main problem of this article is why there are some shortcomings in the popular jurisprudence, and in this regard, we have come to the conclusion that jurisprudence should not be separated from ontology. Theology should be the focus of jurisprudence, not a marginal and unimportant issue. In this regard, the main goal of the article is to show the impact of ontology (of transcendent philosophy) on jurisprudence. As a result, while explaining what the science of jurisprudence is, we will explain the source of reason and the implications of the centrality of reason as a common source of jurisprudence and philosophy and its definition in terms of jurisprudence and philosophy. The intended jurisprudence of transcendent philosophy has an existential goal in the individual and social sphere and emphasizes insight in religion and awe. In the transcendent system, jurisprudence is a subset of theology, and its definition and rulings are examined in this regard. In Ṣadrian system, jurisprudence, mysticism and philosophy are not separate from each other and all are layers and levels of religion. This can lead to the correct explanation of the scope of jurisprudence. Civilization-building and anti-tyranny jurisprudence is one of the characteristics of Ṣadrian jurisprudence. On the other hand, jurisprudence is also considered as a subset of individual and social practical wisdom, and Mullā Ṣadrā's explanation of practical wisdom is very effective in directing his jurisprudence. This approach accelerates the scientific development of the Islamic society and prevents some damages; as in the jurisprudence style of the contemporary Ṣadrian jurist - Imam Khomeini - this influence caused the growth of the Muslim community. At the end of this article, these effects have been shown more vividly in the form of Motahari's jurisprudential approach.

Keywords

jurisprudence; theology; Mullā Ṣadrā; transcendent system of thought

References

قرآن کریم

ابن سینا،حسین بن عبدالله ، عیون الحکمه، تصحیح عبدالرحمن بدوی، چاپ دوم، بیروت، دارالقلم،1980.

ابن عربی،محی الدین ، شرح فصوص الحکم، به کوشش آشتیانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی،1375.

اسلامی، رضا ، مدخل علم فقه، قم، دفتر برنامه ریزی و تدوین متون درسی،1384.

اکبریان، رضا ، حکمت متعالیه و تفکر فلسفی معاصر، تهران، بنیاد حکمت اسلامی،1386.

امامی جمعه، مهدی، سیر تحول مکتب فلسفی اصفهان از ابن سینا تا ملاصدرا، تهران، حکمت و فلسفه ایران،1391.

بهاءالدین عاملی ، الاربعین، ترجمه عقیقی بخشایشی، بی جا، فکر،1387.

بهاءالدین عاملی، دیوان شیخ بهائی، به اهتمام سیدجواد معصومی، طوبای محبت، 1387ب.

حسن زاده، حسن ، دیوان اشعار،قم، بوستان کتاب،1380.

رازی، قطب الدین ، المحاکمه بین شرحی الاشارات، تهران،انتشارات مجلس شورای اسلامی و مرکز اسناد،1380.

ربانی، محمد حسن، فقه و فقهای امامیه در گذر زمان،تهران، نشر بین الملل، 1386

شهید ثانی، زین الدین بن علی ،منیه المرید، تحقیق رضا مختاری، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، بی تا.

صداقت، علی اکبر،روح وریحان،قم، الف لام میم،1382.

طباطبایی، محمدحسین ، نهایه الحکمه، قم، مؤسسه امام خمینی،1388.

علی دوست، ابوالقاسم ، فلسفه فقه، ج 2، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،1380.

گرجی، ابوالقاسم، تاریخ فقه و فقها،تهران،سمت،1380.

مطهری، مرتضی ، نظری به نظام اقتصادی اسلام، تهران، صدرا،1362.

مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم،1372.

مطهری، مرتضی، بیست گفتار، تهران، صدرا،1372ب.

مطهری، مرتضی ، امامت و رهبری، تهران، صدرا،1376.

مطهری، مرتضی، وحی و نبوت، تهران، صدرا،1376 ب.

مطهری، مرتضی، ده گفتار، تهران، صدرا،1379.

مطهری، مرتضی، مشکل اساسی در سازمان روحانیت، تهران، صدرا،1380.

مطهری، مرتضی، یادداشت‌های استاد مطهری،ج2 و3، تهران، صدرا،1380ب.

مطهری، مرتضی،عدل الهی، تهران،صدرا،1378.

مطهری، مرتضی ، فطرت، تهران، صدرا،1388.

مطهری، مرتضی، انسان و ایمان، تهران، صدرا،1389.

مطهری، مرتضی، جامعه و تاریخ، ج 4، تهران، صدرا،1390.

مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، تهران، صدرا،1390.

مطهری، مرتضی، تعلیم و تربیت در اسلام، تهران، صدرا،1379.

مظفر، محمدرضا ، المنطق، قم، دفتر نشر اسلامی،1380.

ملاصدرا،محمد بن ابراهیم، الشواهد الربوبیه، تصحیح آشتیانی، تهران، نشر دانشگاهی،1360.

ملاصدرا،محمد بن ابراهیم، رساله سه اصل، تصحیح سیدحسین نصر، تهران، مولی،1360ب.

ملاصدرا،محمد بن ابراهیم ، المبدأ و المعاد، تصحیح آشتیانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی،1380.

ملاصدرا،محمد بن ابراهیم، کسر اصنام الجاهلیه، تصحیح و مقدمه محسن جهانگیری، تهران، بنیاد حکمت،1381.

ملاصدرا،محمد بن ابراهیم ، اسرار الآیات، تهران، حکمت،1385.

ملاصدرا،محمد بن ابراهیم، تفسیر القرآن الکریم، سوره اعلی، تهران، بنیاد حکمت اسلامی،1388.

ملاصدرا،محمد بن ابراهیم، اکسیرالعارفین، تهران، بنیاد حکمت،1389.

ملاصدرا،محمد بن ابراهیم،الواردات القلبیه، تهران، بنیاد حکمت،1389ب.

ملاصدرا،محمد بن ابراهیم ، شرح اصول کافی، ج 1 و 2، تهران، بنیاد حکمت،1390.

ملاصدرا،محمد بن ابراهیم، الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه، ج 8، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی،1981.

ملاصدرا،محمد بن ابراهیم( 1383)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه، ج 1، تصحیح و تحقیق غلامرضا اعوانی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.