تحلیل استراتژیک وضعیت فناوری‌های نوین پسماند در کلانشهر مشهد

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 مهر 1402   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2023.84117.1321

نویسندگان

مبینا رجبی¹؛ روح اله اسدی^{* 2}؛ امیدعلی خوارزمی³

¹دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشگاه فردوسی مشهد

³گروه جغرافیا دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

افزایش جمعیت مشهد به عنوان تنها کلانشهر شرق و شمال شرق کشور به همراه رشد فرهنگ مصرف گرایی، باعث شده تا ضمن افزایش حجم زباله شهری، مشکلات بخش مدیریت پسماند آن نیز افزایش یابد، لذا استفاده از ابزارها و فناوریهای نوینی که بتواند ضمن تسهیل فرایند مدیریت پسماند، باعث کاهش مشکلات به ویژه مشکلات زیست محیطی، کارایی بالاتر اقتصادی و افزایش رضایت شهروندان شود، ضرورت می‌یابد. هدف از این پژوهش، بررسی وضع موجود استفاده از فناوری‌های نوین در حوزه مدیریت پسماند کلانشهر مشهد و شناسایی مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای آن و در نهایت ارائه راهبردها و راهکاری‌های مناسب برای مدیریت بهتر پسماند می‌باشد. برای جمع‌آوری اطلاعات در بخش میدانی از پرسشنامه استفاده شده است. به دلیل تخصصی بودن موضوع، جامعه آماری این پژوهش کارکنان رده‌های مختلف مدیریتی و کارشناسی سازمان‌های مرتبط بوده‌اند که مجموعا به 38 پرسشنامه پاسخ داده شده است. به منظور شناسایی مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهایی که حوزه پسماند شهر مشهد از نظر فناوری‌های نوین با آن مواجه است، از مدل SWOT و مراحل کمی‌سازی آن یعنی ماتریس‌های QSPM,TOWS,IFE,EFE؛ و در مرحله اولویت‌بندی راهکارها از ماتریس اثر بخشی/امکان‌پذیری استفاده شده است. همچنین برای چک کردن مجدد اطلاعات حاصل از پرسشنامه، مصاحبه‌هایی با تعدادی از مدیران و کارشناسان مرتبط انجام شد. نتایج نشان می‌دهد به طور کلی وضعیت استفاده از فناوری‌های نوین در این حوزه مناسب نیست و به لحاظ استراتژیک در موقعیت تدافعی قرار دارد. همچنین از مجموع 29 فناوری شناسایی شده در بخش‌های جمع‌آوری و انتقال پسماند، پردازش و بازیافت، دفع پسماند، 14 فناوری در شهر مشهد استفاده می‌شود که آن هم با فناوری‌های روز جهانی این حوزه فاصله نسبتا زیادی دارد.

کلیدواژه‌ها

فناوری های نوین؛ خدمات شهری؛ پسماند؛ شهر مشهد

مراجع