بررسی تطبیقی معادل‌های واژگان «الموالی» و «وَلیّ» در ترجمه‌های فارسی و فرانسۀ آیۀ 5 سورۀ مریم

پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

مقاله 8، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 9، اسفند 1401   

نوع مقاله: پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/rltf.2023.84288.1092

نویسندگان

مختار عیسائیان^{* 1}؛ میترا طوسی²

¹گروه زبان فرانسه، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران

²ندارد

چکیده

مسئلۀ ترجمۀ‌ کتب آسمانی و شناخت رویکردهای مناسب آن، همواره یکی از موضوعات پرسش‌برانگیز بوده است. میزان ترجمه‌پذیری متون دینی به سبب دشواری ترجمۀ کلام وحی و حفظ شأن و تقدیس گفتار آسمانی، از جمله مهم‌ترین موضوعات مد نظر عالمان دینی، مفسران و زبان‌شناسان مسیحی و مسلمان برای ترجمۀ کتب آسمانی‌شان بوده است. از جمله رویکردهای مناسب برای مطالعه و سنجش یک ترجمه، مقابله و بررسی ترجمه‌های یک متن مقدس و مقایسۀ آنها با متن اصلی با توجه به تفاسیر و تحلیل‌های موجود است. ما نیز در این نوشتار با یک رویکرد معناشناختی، با تطبیق ترجمه‌های موجود از قرآن به زبان‌های فارسی و فرانسه، امکان و میزان ترجمه‌پذیری معادل‌های الفاظ «الموالی» و «ولیّ» در آیۀ 5 سورۀ مریم را مورد تحلیل و سنجش قرار خواهیم داد. درواقع، نظر به وجود الفاظ مقدس و به‌خصوص تقدس کلام الهی، با رجوع به منابع موجود در تحلیل و تفسیر قرآن، در قالب یک مطالعۀ تطبیقی به مطالعۀ معادل‌های فارسی و فرانسوی واژگان مورد نظر می‌پردازیم و با بررسی معنای واژگانی و بافتی کلام قرآنی با توجه به مؤلفه‌های دینی، تاریخی، فرهنگیِ متن مقدس، دلایل نارسایی‌هایی معنایی و ترجمه‌ناپذیری دو واژۀ مورد پرسش را بیان خواهیم کرد. در این پژوهش هفتاد ترجمۀ فارسی و چهل ترجمۀ فرانسوی موجود از قرآن در این دو زبان مورد مطالعه قرار خواهند گرفت. در راستای فهم دقیق‌تر تمامی مؤلفه‌های معنایی، جدا از ترجمه‌های موجود، بعضی از تفاسیر و تحلیل‌های مفسران بزرگ شیعی راهنمای بزرگ ما در درک و فهم بهتر متن قرآنی خواهند بود.

کلیدواژه‌ها

ترجمۀ قرآن؛ چندمعنایی؛ ولیّاً؛ الموالی؛ مطالعۀ تطبیقی؛ معادل‌های فرانسوی واژگان

مراجع