A Comparative Study of Political Theology Issues from the Perspective of Javadi Amoli and Mojtahed Shabestari

جستارهایی در فلسفه و کلام

Article 9, Volume 55, Issue 2 - Serial Number 111, February 2024, Pages 177-201   

Document Type: Original Article

DOI: 10.22067/epk.2023.81840.1232

Author

Ali Aqajani^*

Member of the academic staff of the political science department of the university and research institute

Abstract

Javadi Amoli and Mujtahed Shabestari are considered to be important thinkers of political theology and among the most important sources of religious thought production who have actively participated in contemporary issues of political theology. Based on a comparative method, this article examines the opinions of these two in the most important issues of political theology to find their similarities and differences. The result is that their commonalities are attention to newly emerging political issues, relative coherence in their collection of political theology, the connection between the field of religion and the field of politics, the scientific and religious authority of imams, considering reason and revelation as parts of the same division and accepting reason's inherent validity, the fundamental importance of how to govern, the possibility of harmony between Islam and democracy, rejecting imposition and coercion, people's participation in the process of political affairs, the right to monitor the performance of rulers, non-imposition of opinion, freedom, justice, security, and ownership are different dimensions of human rights. The differences, however, are greater since they belong to two different paradigms/discourses with different presuppositions. While Javadi Amoli sincerely believes in maintaining and strengthening the political theological heritage, Shabestari considers this heritage completely useless in the contemporary era. Contrary to Shabestari, Javadi Amoli connects issues to God in a hierarchical manner and considers the intention of closeness to God necessary.

Keywords

issues of political theology; Javadi Amoli; Shabestari; comparative study; Islam; democracy

References

امامی،حسین،(١٤٠١)،تفسیر سنتی و هرمنوتیک جدید؛ مقایسه‌ای تطبیقی میان دیدگاه‌های تفسیری محمدحسین طباطبایی، عبدالله جوادی آملی، عبدالکریم سروش و محمد مجتهد شبستری،  ناشر:نقد فرهنگ.

مطهری، مرتضی؛( ۱۳۶۸)، مجموعه آثار استاد شهید مطهرى، صدرا.

لاریجانى، صادق،(۱۳۷۵)، اقتراح «کلام در روزگار ما»».  فصلنامه نقد و نظر ، ش 9.

امینی، آرمین؛ الهیاری، اصغر؛ (1397 )بررسی تطبیقی مردم سالاری و منافع ملی در آرا شهید مطهری و مجتهد شبستری مجله : مطالعات منافع ملی » تابستان - شماره 12 (‎از 1 تا 31 ).

باقری دولت آبادی، علی ؛ نوری، نسیبه؛ (1394 ) تاثیر انسان شناسی بر تفسیر مفهوم آزادی در اندیشه آیت اله محمدتقی مصباح یزدی و محمد مجتهدی شبستری، مجله : مطالعات سیاسی » تابستان - شماره 28 (‎از 51 تا 74 ).

ترابی، محمد ؛(1395)،مقایسه مبناهای کلامی و تبیین قلمرو دین از دیدگاه شهید مرتضی مطهری و مجتهد شبستری در باب حکومت مجله : سیاست پژوهی ایرانی » پاییز - شماره 9 از 67 تا 95.

جرجانی، سید شریف علی بن محمد، شرح المواقف، بیروت، دارالجیل.بی تا.

جوادی آملی، (1375 الف)، عبدالله؛، نقد نقد، حکومت اسلامی، شماره2.

جوادی آملی، (1379)، عبدالله؛ تفسیر موضوعی قرآن کریم، ج14، صورت و سیرت انسان در قرآن، قم، اسراء.

جوادی آملی، (1379)، عبدالله؛ صورت و سیرت انسان در قرآن، قم، اسراء.

جوادی آملی، عبدالله ؛ (۱۳۸۰)، انتظار بشر از دین، قم: موسسه نشر اسراء.

جوادی آملی، عبدالله، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، تحقیق و تنظیم احمد واعظی، قم، اسراء، 1398.

جوادی آملی، عبدالله، نزاهت قرآن از تحریف ، تحقیق و تنظیم کتاب علی نصیری، قم، اسراء، 1395.

جوادی آملی، عبدالله؛  (1388)، تفسیر تسنیم، تحقیق، عبدالکریم عابدینی، قم، اسراء، ج 6.

جوادی آملی، عبدالله؛ (  1388 الف)، تفسیر تسنیم، تحقیق عبدالکریم عابدینی، قم: اسراء، ج16.

جوادی آملی، عبدالله؛ (1368)، پیرامون وحی و رهبری، قم، داراالزهراء.

جوادی آملی، عبدالله؛ (1373)، شریعت در آینه معرفت، ، تهران: مرکز نشر رجا.

جوادی آملی، عبدالله؛ (1375 ب)، فلسفهٴ حقوق بشر، قم، اسراء.

جوادی آملی، عبدالله؛ (۱۳۷۵ ج)، قبسات، مقاله علم کلام {تعریف، وظیفه، قلمرو}، سال اول، شماره دوم.

جوادی آملی، عبدالله؛ (1378)،  ولایت فقیه ولایت فقاهت و عدالت، قم، مرکز نشر اسراء.

جوادی آملی، عبدالله؛ (1381)، نسبت دین و دنیا، بررسی و نقد نظریة سکولاریزم، قم، مرکز نشر اسراء، ج2.

جوادی آملی، عبدالله؛ (1385)، ولایت فقیه؛ ولایت فقاهت و عدالت ، قم، مرکز نشر اسراء، چ6. 

جوادی آملی، عبدالله؛ (۱۳۸۸ ب)، نسیم اندیشه، پرسشها و پاسخها از حکیم فرزانه آیت‌الله جوادی‌آملی ، مرکز نشر اسراء،  ج3.

جوادی آملی، عبدالله؛،(1378)، شریعت در آینة معرفت، قم،  چ2 ، مرکز نشر اسراء.

حاجی اسماعیلی، محمدرضا، پیمان کمالوند و سجاد رحیمی: مطالعات قرآن و حدیث سال ششم بهار و تابستان 1392 شماره 2 (پیاپی 12).

حائری یزدی، مهدی ، (1375)، نقدى بر مقاله «سیرى در مبانى ولایت فقیه»، مجله حکومت اسلامی، شماره 2، زمستان.

حائری یزدی، مهدی ،(1995)، حکمت و حکومت، لندن.

رشیدی، احمد ؛ مختاری، جمال؛( 1396 )حکومت دینی و دموکراسی ( بررسی آرا و اندیشه های دکتر محمد مجتهد شبستری و آیت الله مصباح یزدی) مجله : فقه حکومتی » بهار و تابستان - شماره 3 (‎از 25 تا 48 )

روشن، امیر ؛ شفیعی سیف آبادی، محسن؛ (1390 )تفسیر دین و تأثیر آن بر مفهوم آزادی در اندیشه سیاسی محمد مجتهد شنستری و محمد تقی مصباح یزدی مجله : پژوهش سیاست نظری » زمستان 1389 و بهار - شماره 9 از 21 تا 44 .

شهبازی، آمنه؛( 1400 )نقد شبهه دکتر مجتهد شبستری مبنی بر بشری بودن قرآن کریم با تکیه بر آراء آیت الله جوادی آملی (دام عزه) مجله : مطالعات تطبیقی قرآن پژوهی » پاییز و زمستان - شماره 12  از 251 تا 272

شیرخانی، علی ؛ یزدانی احمدآبادی، اکبر؛ (1396)مقایسه‌ی اندیشه‌ی سیاسی طالقانی و محمد مجتهد شبستری مجله : سیاست نامه مفید » پاییز و زمستان - شماره 3 از 117 تا 134.

فرامرز قراملکی، احد،(1385) روش شناسی مطالعات دینی، مشهد، چاپ 4، دانشگاه علوم رضوی.

فوزی، یحیی، (1388)، اندیشه سیاسی در ایران بعد از انقلاب، تهران، پژوهشکدۀ امام خمینی و انقلاب اسلامی.

مجتهد شبستری، محمد(1378)، ایمان و آزادی،سوم، تهران، طرح نو.

مجتهد شبستری، محمد(1383)تأملاتی در قرائت انسانی از دین، تهران، طرح نو.

مجتهد شبستری، محمد، (1379)،  نقدی بر قرائت رسمی از دین، تهران، طرح نو.

مجتهد شبستری، محمّد، (1380)،  هرمنوتیک فلسفی و تعدّد قرائت‏ها از دین، نوروز، 8 آذر.

مجتهد شبستری، محمد، (8 شهریور 1388)، تفسیر حقوقی قانون اساسی تنها راه حاکمیت ملت و نجات کشور است، http://mohammadmojtahedshabestari.com /.

مجتهد شبستری؛ محمد،(1375)،   هرمنوتیک، کتاب و سنت، تهران، طرح نو.

مجتهد شبستری؛ محمد،(۱۳۹۲/۹/۹.)، ایمان، سیاست و حکومت، http://www.mohammadmojtahedshabestari.com

مجتهدشبستری، محمد،( آبان 1396)، نقد بنیادهای فقه و کلام سخنرانی ها،مقالات، گفتگوها، نقد بنیادهای فقه و کلام، در  http://mohammadmojtahedshabestari.com/1282-2/.

محمدپور مرزبالی، خدیجه ؛ حسینی، فرزاد، دین حداقلی انگاران»و«دین حداکثری انگاران»، دوگانه اندیشه های سیاسی جدید در جهان اسلام، سیاست پژوهی ایرانی » زمستان 1397 - شماره 18، (64 تا 85 )

میراحمدی، منصور، مردم‌سالاری دینی در اندیشه آیت‌الله جوادی آملی، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 7 اردیبهشت 1390، صفحه 53-76 ، 56.