طراحی مدل افشاگری سازمانی در سازمان‌های دولتی

پژوهش نامه مدیریت تحول

مقاله 1، دوره 16، بهار و تابستان 1403، مرداد 1403، صفحه 1-30   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/tmj.2024.84001.1473

نویسندگان

شهرام پورمحمد¹؛ محمدرضا جابرانصاری^{* 2}؛ یوسف محمدی مقدم³؛ محمد حکاک⁴؛ عادل صلواتی⁵

¹دانشجوی دکترای ، گروه مدیریت ، واحدسنندج ، دانشگاه آزاد اسلامی ، سنندج ، ایران

²استادیار ، گروه مدیریت ، واحد بروجرد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، بروجرد ، ایران

³استاد ، گروه مدیریت قضایی ،دانشگاه علوم قضایی وخدمات اداری ، تهران ، ایران

⁴دانشیار ، گروه مدیریت بازرگانی ، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

⁵استادیار ، گروه مدیریت ، واحد سنندج ، دانشگاه آزاد اسلامی ، سنندج ، ایران

چکیده

امروزه، سازمان­ها نقش مهمی در پیشرفت کشور و تحولات اثرگذار در توسعه جامعه دارند؛ اما گاهی اقداماتی در سازمان­های دولتی صورت می­گیرد که نقش عمده­ای در روابط و عملکرد سازمان خواهد داشت. یکی از این اقدامات سازمانی افشاگری در سازمان است که بسیار موردتوجه قرار گرفته است؛ ازاین­رو تحقیق حاضر با هدف طراحی مدل افشاگری سازمانی در سازمان‌های دولتی به انجام رسیده است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی، از نظر رویکرد پیمایشی-توسعه‌ای و جهت روش گردآوری اطلاعات، کیفی است.جامعه آماری این تحقیق گروهی از خبرگان شامل اساتید دانشگاهی، مدیران ارشد سازمان‌های دولتی و مشاورین مجرب منابع انسانی و مدیریت دولتی در استان کرمانشاه می­باشند که بر اساس روش نمونه‌گیری هدفمند، از میان آن‌ها 10 نفر به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. رویکرد اتخاذشده دراین تحقیق جهت تجزیه‌وتحلیل مصاحبه‌ها، رویکرد کیفی به‌صورت تحلیل تم است. همچنین، جهت اطمینان از روایی و پایایی مصاحبه‌ها، از تکنیک فرآیندهای ساختاریافته از مصاحبه‌های همگرا و همچنین تکنیک وجود حداقل دو نفر برای انجام مصاحبه به‌صورت جداگانه اما موازی با یکدیگر، استفاده شد. سرانجام نتایج تحقیق منجر به ارائه یک الگوی جدید در حوزه افشاگری سازمانی در سازمان‌های دولتی شد. بر اساس یافته‌های تحقیق، الگوی پیشنهادی سه دسته عوامل را در خود جای می‌دهد که عبارت‌اند از: عوامل علّی (شجاعت اخلاقی کارکنان، مقبولیت مدیران ارشد سازمانی، فرهنگ‌سازمانی عدالت محور، حمایت‌های سازمانی ادراک‌شده، محرک‌های روانی انتقام‌جویانه و دغدغه‌مند بودن کارکنان)؛ عوامل میانجی (تقویت قصد افشاگری در کارکنان، و بروز رفتار‌های افشاگرانه توسط کارکنان) و نهایتاً عوامل پیامدی (بهبود سلامت سازمانی و بهبود بهره‌وری سازمانی).

کلیدواژه‌ها

افشاگری؛ سازمان‌های دولتی؛ تحلیل تم

مراجع

Alinaqian, N.; Nasrasafhani, A., & Safari, A. (2016). Analysis of factors affecting disclosure in the organization (case study: Al-Zahra Hospital), Management Research in Iran, 21(96), 88-69. (in Persian)

Alpkan, L.; Karabay, M.; Şener, İ.; Elçi, M., & Yıldız, B. (2021). The mediating role of trust in leader in the relations of ethical leadership and distributive justice on internal whistleblowing: a study on Turkish banking sector, Kybernetes, 50(7), 2073-2092.

   Arizi, H.R., & Manjooghi, N. (2012). The relationship between extroversion and narcissism with the disclosure of organizational misconduct, Contemporary Psychology, 8(1), 61-72. (in Persian)

   Farhadinejad, M., & Jafari, S. (2018). Identifying the causes of organizational whistle-blowing and the reasons for unwillingness to whistle-blowing in government organizations, Management of Government Organizations, (7)4, 71-84. (in Persian)

   Hashemi, A., & Ghasemi, Y. (2020). Doing a Research by Thematic Analysis: A Practical, Step-by-Step Guide for Learning and Teaching (Case Study: Music usage of M.A. Students at Ilam University). a scientific journal of ilam culture, 20(64.65), 7-33. (in Persian)

   Holsti, O. R. (1969). Content analysis for the social sciences and humanities, Reading, MA: Addison-Wesley.

   Iwai, T.; Yeung, L., & Artes, R. (2021). Voice or silence: antecedents of whistleblowing intentions, RAUSP Management Journal, 56(2), 186-201.

   Kanojia, S.; Sachdeva, S., & Sharma, J.P. (2020). Retaliatory effect on whistle blowing intentions: a study of Indian employees, Journal of Financial Crime,27(4),  1221-1237.

   Manjooghi, N., & Nouri, A. (2015). Physical and emotional consequences of disclosing organizational misconduct in nurses, Behavioral Science Research, 14(44), 179-173. (in Persian)

   May-Amy, Y.C.; Han-Rashwin, L.Y., & Carter, S. (2020). Antecedents of company secretaries’ behaviour and their relationship and effect on intended whistleblowing, Corporate Governance, 20(5), 837-861.

   Mirmohammadi, M.A.; Beigi Habibabadi, A., & Pashaei, H. (2019). Jurisprudential and legal foundations of "whistle-blowing" with application to American law, Interdisciplinary Jurisprudence Journal, 8(16), 390-369. (in Persian)

   Mohamadzadeh, Z., & lal alizadeh, M. (2022). The effect of perceived legal and organizational support on whistleblowing the organizational violations in the banking industry. Transformation Management Journal, 14(1), 29-56. (in Persian)

   Nurhidayat, I., & Kusumasari, B. (2019). Why would whistleblowers dare to reveal wrongdoings? An ethical challenge and dilemma for organisations, International Journal of Law and Management, 61(3/4), 505-515.

   Park, H.; Bjorkelo, B., & Blenkinsopp, J. (2020). External whistleblowers’ experiences of workplace bullying by superiors and colleagues. Journal of Business Ethics, 161(3), 591–601.

   Roshan, S. A.; Derini, W. M., & Namdarjoymi, A. (2017). The relationship between authentic leadership and organizational disclosure: the mediating role of psychological safety and personal recognition (case study: sports media employees of Isfahan province), communication management in sports media, 6(22), 48-29. (in Persian)

   Safari Shad, F.; Rahimi, A., & Abbasi Rostami, N. (2017). Analysis of the effect of Islamic ethics on the user's tendency to whistle-blowing and disclosure, Islam and Management, 7(14), 152-135. (in Persian)

   Safari, M., & Fattah Ziyarani, M. (2017). Identifying, conceptualizing, and explaining the whistle-blowing process in the organization (case study: Gohar Zameen Iron and Steel Company), Organizational Culture Management, 16(49), 617-643.

   Scheetz, A. M., & Wall, J. (2019). Making Crime Pay: Timing of External Whistleblowing, Baker, C.R. (Ed.) Research on Professional Responsibility and Ethics in Accounting. 22, Emerald Publishing Limited, Bingley, 1-30.

   Sepahvand, R.; Hakak, M.; Fathi Chegani, F., & Sepahvand, M. (2019). The effect of organization managers' acceptability on disclosure intention with the mediating role of moral courage (case study: Imam Khomeini University of Marine Sciences (RA) Nowshahr), Maritime Science Education Quarterly, 7(2), 61-76. (in Persian)

   Sepahvand, R.; Nazaripour, A. H., & Current, R. (2021). The effect of power distance on employee disclosure intention with the mediating role of moral courage, Organizational Culture Management, 19(59), 47-71. (in Persian)

   Shawver, T. J., & Shawver, T. A. (2018). The Impact of Moral Reasoning on Whistleblowing Intentions, Jefrey, C. (Ed.) Research on Professional Responsibility and Ethics in Accounting. 21, Emerald Publishing Limited, Bingley, 153-168.

   Tehrani, M.; Vakili, Y., & Poursamimi, A. (2018). Whistleblowing in the organization: introducing a positive transsocial behavior, The fourth national conference on economics, management and accounting, Ahvaz. (in Persian)

   Waseem, Y.; Muhammad S.H.; Ramaisa, A.; Qamar, Z., & Fazeyha, Z. (2020). The Nexus of Whistle-blowing Triangle and Whistle-blowing Intentions on the Pakistani Organizations: Moderating Role of Perceived Organizational Support, International Journal of Psychosocial Rehabilitation,  23(1), 6294-6304.

   Zabihi Shams, S. (2019). Presenting the structural model of administrative corruption with regard to organizational whistle-blowing (case study: government organizations of Tehran province), The first national conference of interdisciplinary research in engineering and management sciences, Tehran. (in Persian)