تأثیر کاربرد کودهای آلی و محلول پاشی اسید هیومیک بر خصوصیات رشدی استویا (Stevia rebaudiana Bertoni.) در یک خاک شور

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 مرداد 1403   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2024.88409.1351

نویسندگان

سمیرا تندیسه بنا^{* 1}؛ علیرضا آستارایی²؛ امیر لکزیان²

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

کاربرد کودهای آلی در خاک‌های شور که عمدتاً به دلیل نبود پوشش گیاهی مناسب با کمبود مواد آلی و به دنبال آن کمبود رطوبت مواجه هستند، از طریق اصلاح خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک می‌تواند موجب بهبود رشد و تحمل گیاهان در خاک‌های شور شود. در این تحقیق از دو نوع کود آلی به عنوان اصلاح کننده خصوصیات خاک شور و محلولپاشی اسید هیومیک به عنوان محرک رشد گیاه استویا استفاده شد. این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی شامل فاکتور اول: 1) شاهد (بدون کود آلی)، 2) ورمی کمپوست 20 تن در هکتار، 3) ورمی کمپوست 40 تن در هکتار، 4) کمپوست قارچ مصرفی 20 تن در هکتار، 5) کمپوست قارچ مصرفی40 تن در هکتار و فاکتور دوم شامل: محلول‌پاشی اسید هیومیک در دو سطح صفر و 1/0 درصد با سه تکرار بودند. میزان فتوسنتز، سطح برگ، وزن خشک گیاه، pH، شوری، جرم مخصوص ظاهری و کربن آلی خاک به منظور تعیین مؤثرترین ماده آلی در شرایط تنش شوری خاک مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد کود کمپوست قارچ مصرف شده (SMC) موجب کاهش معنی‌دار pH خاک و جرم مخصوص ظاهری خاک، افزایش شوری و کربن آلی خاک شد. سطح برگ گیاه کاهش یافت، ولی منجر به افزایش فنول کل، کلروفیل a، b، کلروفیل کل و کاروتنوئید برگ شده و موجب افزایش معنی‌دار وزن خشک گیاه استویا در خاک شور گردید. بیشترین وزن خشک گیاه با کاربرد 40 تن بر هکتار کود SMC و محلول‌پاشی اسید هیومیک به دست آمد که نسبت به شاهد (بدون کود) 12/45 درصد بیشتر بود. بنابراین کود SMC می‌تواند اصلاح‌کننده مناسبی برای خاک شور باشد، محلول پاشی اسید هیومیک نیز فقط همزمان با کاربرد SMC تأثیر مثبت معنی‌داری داشت.

کلیدواژه‌ها

برگ شیرین استویا؛ محرک های زیستی گیاهی؛ اثر فیزیولوژیکی؛ اسید هیومیک؛ شوری خاک

مراجع