بهبود فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی، عمکرد دانه و روغن آفتابگردان با محلول‎پاشی براسینولید تحت رژیم‌های مختلف آبیاری

پژوهشهای زراعی ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 فروردین 1404   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jcesc.2025.91417.1372

نویسندگان

مرضیه قاسمی¹؛ شاهرخ جهانبین²؛ حجت اله لطیف منش^{* 2}؛ امین میرشکاری²؛ حمید اله دادی¹

¹گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

²گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج ایران

چکیده

بررسی تأثیر براسینولید بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی در آفتابگردان (رقم اسکار) می‌تواند به درک بهتری از مکانیسم‌های دفاعی گیاه در برابر تنش خشکی کمک کند و به معرفی راهکارهای لازم برای افزایش تاب‌آوری در شرایط کم‌آبیاری منجر شود. بنابراین آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. عامل اصلی شامل رژیم آبیاری در سه سطح (بدون تنش 100) درصد آبیاری کامل(، تنش متوسط 75) درصد آبیاری کامل( و تنش شدید 50) درصد آبیاری کامل( با توجه به تشتک تبخیر کلاس A) و عامل فرعی شامل محلول‌پاشی براسینولید در سه سطح) صفر (آب مقطر)، 1/0 و 5/0 میلی­گرم بر لیتر( بود. بر اساس مقایسه میانگین تنش شدید سبب کاهش محتوای نسبی آب برگ (79/18 درصد) و افزایش آنزیم‌های آنتی اکسیدانی شد. در این سطح تنش، شاخص سطح برگ، عملکرد دانه و عملکرد روغن به ترتیب با کاهش 48/57، 56/61 و 01/70 درصد نسبت به آبیاری کامل مواجه شدند. از سوی دیگر اثر ساده محلول پاشی 5/0 میلی‌گرم بر لیتر براسینولید موجب افزایش 58/18 و 40/36 درصدی کاتالاز و پروکسیداز شد. همچنین بیشترین میزان شاخص سطح برگ از تیمار آبیاری کامل + محلول‌پاشی 5/0 میلی‌گرم بر لیتر براسینولید به‌دست آمد. عملکرد دانه و عملکرد روغن نیز تحت بالاترین سطح محلول‌پاشی براسینولید در شرایط تنش شدید با افزایش 57/83 و 66/66 درصدی نسبت به تیمار عدم محلول‌پاشی + تنش شدید روبه‌رو بود. نتایج پژوهش نشان داد محلول‌پاشی 5/0 میلی‌گرم بر لیتر براسینولید، جهت بهبود عملکرد آفتابگردان تحت شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی مناسب خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

تنش خشکی؛ شاخص سطح برگ؛ کاتالاز؛ محتوای نسبی آب برگ

مراجع