بررسی خصوصیات کیفی برخی از ارقام و لاین‌های تجاری کاهو

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 آبان 1404

نوع مقاله: کوتاه پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2025.94326.1443

نویسندگان

سید حسن موسوی^* ؛ نسرین فرهادی

موسسه تحقیقاتی علوم باغبانی کشور، پژوهشکده گلخانه و محیط‌های کنترل شده، کرج، البرز

چکیده

در پژوهش حاضر صفات بیوشیمیایی و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی ده ژنوتیپ کاهو (باتاویا، میگنونت، پرایز هد، بول رد، تانگو، فرانسوی قرمز، آیس‌گرین، لاین‌های 4، 7 و 20 رومن) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه و آزمایشگاه تحقیقاتی پژوهشکده گلخانه و محیط‌های کنترل شده مورد ارزیابی قرار گرفت. ابتدا نشاهای ژنوتیپ‌های مورد مطالعه تهیه و سپس در مزرعه کشت شدند. در پایان فصل رشد، در برگ‌های هر یک از ارقام و لاین‌های کاهو، میزان اسیدیته قابل تیتراسیون، pH، مواد جامد محلول، رنگیزه‌ها، فنول کل، آنتوسیانین و فعالیت آنتی‌اکسیدانی اندازه‌گیری شد. نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد که صفات کیفی مورد مطالعه به‌طور معنی‌دار تحت تأثیر نوع رقم کاهو قرار گرفتند. بیشترین اسیدیته قابل تیتراسیون (52/1 درصد)، pH (38/5) و مواد جامد محلول (83/6 بریکس) به‌ترتیب در ارقام بول رد، آیس گرین و لاین 20 رومن ثبت شد. بیشترین میزان کلروفیل a (36/13 میلی‌گرم در گرم وزن تر) و b (57/7 میلی‌گرم در گرم وزن تر) به‌ترتیب در رقم میگنونت و رقم فرانسوی قرمز ثبت گردید. لاین 20 رومن بیشترین و لاین 7 رومن کمترین مقدار کاروتنوئیدها را نشان دادند. تفاوت قابل توجهی بین ژنوتیپ‌های کاهو از نظر مقدار فنول کل مشاهده گردید. بیشترین مقدار فنول کل در رقم بول رد (17/616 میلی‌گرم در گرم وزن تر) و به دنبال آن رقم فرانسوی قرمز (95/553 میلی‌گرم در گرم وزن تر) ثبت گردید. ارقام بول رد و میگنونت به‌ترتیب با 768/3 و 823/1 میلی‌مول در گرم وزن تر بیشترین میزان آنتوسیانین را دارا بودند. از نظر ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، رقم بول رد (75/97 درصد)، لاین 20 رومن (41/93 درصد) و رقم میگنونت (74/92 درصد) دارای بالاترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی بودند. بر اساس نتایج به‌دست آمده ارقام بول رد، میگنونت، فرانسوی قرمز و لاین 20 رومن با داشتن خصوصیات مطلوب کیفی برای کشت و تولید کاهو قابل توصیه می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

ترکیبات فنولی؛ خصوصیات کیفی؛ ژنوتیپ تجاری؛ ظرفیت آنتی‌اکسیدانی