تعلیق در «برهوت عشق» و «سنگی بر گوری»

پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

مقاله 4، دوره 2، شماره 1، شهریور 1398، صفحه 67-99   

نوع مقاله: پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/rltf.v1i2.84033

نویسندگان

طاهره جعفری حصارلو^{* 1}؛ آنت آبکه²

¹دانشگاه آزاد اسلامی، تهران مرکزی، تهران، ایران

²، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران مرکزی، تهران، ایران

چکیده

ادبیّات ­تطبیقی تصویر و انعکاس ادبیّات و فرهنگ ملّتی است در ملّت یا ملّت­ های دیگر. ادبیّات ­تطبیقی پلی است که فرهنگ ­ها و ملل مختلف را به هم متّصل می­کند، از تأثیرپذیری ­ها و تأثیرگذاری ­ها میان ادبیّات ملّی یک کشور و دیگر کشورها سخن می­گوید، پنجره ­های جدیدی را برای نگاه کردن به جهان می­گشاید و زمینه را برای خروج ادبیّات بومی از انزوا و عزلت فراهم می­سازد. در این مقاله از تبلور واقع­ گرایی، مضامین مشابه، مشابهت­ های سبک اجتماعی، فرهنگی، داستانی و بافت متن در برهوت عشق اثر فرانسوا موریاک و سنگی بر  گوری اثر جلال آل­احمد سخن­ می­گوییم و اینکه زبان آل­احمد و موریاک، بیان رنج انسان ­هاست. موریاک و آل­احمد وارد روح­ هایِ عاری از عشق، گناه­ کاران و سرگشتگان می­شوند و موقعیّت ­ها، آمال، خواسته ­ها و شرایط اجتماعی آن­ ها را تجزیه ‌وتحلیل می­کنند. هر دو نویسنده معتقدند که موقعیّت­ها انسان­ ها را تحت کنترل خود دارند، موقعیّت ­ها و شرایط موجود هستند که این شخصیّت­ ها را مجبور می­کنند تا بعضی از اعمال را انجام دهند، بدین دلیل این شخصیّت­ ها سرگشته و گمراه شده­اند و علّت سرگشتگی آن­ ها موقعیّت ­ها و شرایط موجود بوده ­است. مقالۀ حاضر به شیوۀ توصیفی-تحلیلی به بررسی مضمونی و تطبیقی این دو اثر می­پردازد. یافته ­های تحقیق نشانگر این است که زندگی برای شخصیّت ­های این دو نویسنده زندانی است ابدی، گریزی از سرنوشت نیست و ما همواره مغلوب سرنوشت هستیم. در تابلویِ تنهاییِ انسان، شخصیّت ­ها به حدّ ­و ­مرزهای خود و ضعف خویش در مقابل سرنوشت، آگاهی می­یابند.

کلیدواژه‌ها

فرانسوا موریاک؛ جلال آل احمد؛ ادبیّات تطبیقی؛ مذهب؛ تعلیق

مراجع

آل احمد، جلال. (۱۳٦۰). سنگی برگوری. تهران: ابرسفید.

آل احمد، جلال. (۱۳۴۱). غربزدگی. تهران: ابرسفید.

آل احمد، جلال. (۱۳۴۱). غربزدگی. تهران: ابرسفید.

آل احمد، جلال. (۱۳۴۵). خسی در میقات. تهران: ابرسفید.

آل احمد، جلال. (۱۳۵٧). کارنامۀ سه ساله. چاپ سوّم. تهران: انتشارات رواق.

آل احمد، جلال. (۱۳٨٨). یک چاه و دو چاله. چاپ اوّل. تهران: انتشارات آدینۀ سبز.

بابایاری روشتی، ملاحت، و یوسفی بهزادی، مجید (۱۳٩٧). «خوانشی نو از غرب‌زدگی جلال آل‌احمد: تقابل شرق و غرب». قلم- نشریۀ انجمن ایرانی زبان و ادبیّات فرانسه، ۱۴(٢٨)، ۱٩۱-٢۰٦.

بشیری، محمود. (۱۳٩۰). جلال پژوهی (مجموعه مقالاتی دربارۀ آرا و اندیشه‌های جلال آل‌احمد به قلم گروهی از نویسندگان). تهران: انتشارات خانه کتاب.

پارسی نژاد، کامران. (۱۳٩۰). جلال آل‌احمد. چاپ سوّم. تهران: موسسۀ خانه کتاب.

پاینده، حسین. (۱۳٨٨). داستان کوتاه در ایران (داستان‌های رئالیستی و ناتورالیستی). جلد۱. تهران: نیلوفر.

توکل، نیره. (۱۳٨۳). ” فرهنگ و هویت جنسی با نگاهی بر ادبیّات ایران “، نامه انسان‌شناسی. جلدسوّم.

جعفری‌حصارلو، طاهره، و آبکه، آنت (۱۳٩٨). «بررسی مؤلّفه‌های واقع‌گرایی در سه اثر فرانسوا موریاک (بچۀ کثیف، برهوت عشق و ترز دسکیرو) و جلال آل‌احمد (بچۀ مردم، سنگی بر گوری و زن زیادی)». فصل‌نامۀ مطالعات زبان و ترجمه دانشگاه فردوسی مشهد، ۵٢ (۳)، ۱-٢۰. (لازم به‌ذکر است این مقاله پذیرش شده و در دورۀ ۵٢، شمارۀ ۳ چاپ خواهد شد).

دانشور، سیمین. (۱۳٧۱). غروب جلال. قم: خرم.

دستغیب، عبدالعلی. (۱۳٧۱). نقد آثار جلال آل‌احمد. تهران: نشر ژرف.

راد، آسیه، فارسیان، محمّدرضا، و بامشکی، سمیرا (۱۳٩٧). «بررسی تطبیقی تصویر جنگ جهانی در رمان‌های خون دیگران و سووشون». فصل‌نامۀ مطالعات زبان و ترجمه دانشگاه فردوسی مشهد، ۵۱(۳)، ۱-۳۱.

سپانلو، محمدعلی. (۱۳٦٢). مروری بر قصه‌نویسی، نمایشنامه‌نویسی و نقد ادبی. تهران: زمان.

سرّامی، قدمعلی، و مقیسه، محمّدحسن (۱۳٩٢). «پژوهشی در شخصیّت‌های داستان مدیر مدرسه اثر جلال آل‌احمد». فصل‌نامۀ فنون ادبی دانشگاه اصفهان، ۵(۱)، ۱-۱٨.

عبادزاده‌کرمانی، محمد. (۱۳۳۵). سیمای زنان در آینۀ زمان. تهران: حقایقی.

عسگری‌حسنکلو، عسگر. (۱۳٨٩). نقد اجتماعی رمان معاصر فارسی با تأکید بر ده رمان برگزیده. تهران: فرزان روز.

علوی، بزرگ. (۱۳٨٦). تاریخ ادبیات معاصر ایران. ترجمه دکتر سعید فیروزآبادی. تهران: حامی.

‌غنیمی‌هلال، محمد. (۱۳٧۳). ادبیّات تطبیقی. ترجمۀ دکتر سید مرتضی آیت الله شیرازی. تهران: امیرکبیر.

‌لحسائی‌زاده، عبدالعلی و مهدی، علی‌اکبر. (۱۳٧۴). جامعه‌شناسی در ایران. ترجمۀ نوشین احمدی-خراسانی. نشر توسعه.

میرزایی، حسین. (۱۳٧٩). جلال اهل قلم (زندگی، آثار و اندیشه‌های جلال آل‌احمد). چاپ اوّل. تهران: انتشارات تحقیق و توسعۀ صدرا.

میرعابدینی، حسن. (۱۳٧٧). صد سال داستان‌نویسی در ایران. جلد دوّم. تهران: انتشارات تندر.

ندا، طه. (۱۳٨۳). ادبیّات تطبیقی. ترجمۀ هادی نظری‌منظم. تهران: نشر نی.

نوری، اصغر. (۱۳٨٨). برهوت عشق. تهران: انتشارات افراز.

AZHAND, Y. (1984). La litterature moderne de l’Iran. Teheran: Amir Kabir.

BALAY, Christophe. (1998). Litterature et individu en Iran, Cahiers d'Etudes sur la Mediterranee orientale et le monde Turco-Iranien.

BARRÉ, Jean-Luc. (2010) .François Mauriac, biographie intime. t .II-1940-1970. Édition Fayard.

BERGEZ, Daniel. (1990) .Introduction aux methodes critiques pour l’analyse litteraire. Paris: Bordas.

BJORK, Nina. (2000) .Chant de sirènes. Édition Fayard.

CORMEAU, Nelly. (1951) .L’Art de François Mauriac. Paris: Bernard Grasset Éditeur.

De BEAUVOIR, Simone. (1949) .Le Deuxième Sexe. tome1. Paris: Gallimard.

De Boisdeffre, Pierre et al. (1963) .Dictionnaire de litterature contemporaine. Universitaires, Paris.

DEHBÂSHI, Ali. (1985) .Memorial de Djalâl Al-e Ahmad (یادنامۀ جلال آل‌احمد). Teheran: Passargad.

HOBSBAWM, Eric. (1963) .Les primitifs de la revolte dans l’Europe moderne. Édition Fayard.

JALOUX, Edmond. (1933) .François Mauriac Le Romancier et ses personnages suivi de L’education des filles. Paris: ed. R.A. CORRÊA.

KASMÂЇ, A.A.. (1984) .Les ecrivains precurseurs dans la litterature d’aujourd’hui de l’Iran. Teheran: Sherkate Mo’alefān va motarjemine Iran.

LABRUYERE Jean de, (1931) .Les Caractères. Paris: Édition Gallimard.

MAURIAC, François. (1925) .Le Desert de l’amour. Paris: Librairie generale française.

MAURIAC, François. (1927) .Therèse Desqueyroux. Paris: Bernard Grasset.

MAURIAC, François. (1999) .Le romancier et ses personnages, OC., II. Paris: Gallimard.

MILLET, Kate. (2000) .Les politiques sexuelles. Chicago University of Illinois press.

MIRABEDINI, Hassan. (1990) .Cent ans de la litterature romanesque iranienne. Teheran: Tondar. (En persan).

MONFÉRIER, Jacque (ed). (1984). « Mauriac romancier », La revue des lettres modernes François Mauriac 4. Lettres Modernes.

MONTEHERLANT, Henri de. (1993) .Les Jeunes Filles. Paris: Gallimard.

PIROUZ, Gh.. (1993) .Recherche dans les œuvres, les pensees et le style de Djalâl Al-e Ahmad. Teheran: Hozeye honary.

ROUSSEAUX, Andre. (1932) .Âmes et visages du vingtième siècle. Paris: Bernard Grasset.

SÉPANLOU, M.A.. (1362/1983) .Les ecrivains modernes d’Iran. Teheran.

SIMON, Pierre-Henri. (1951) .Mauriac par lui-même. Ouvrage redige en collection Écrivains de toujours. Paris: edition du Seuil.

SUFFRAN, Michel. (1973) .François Mauriac, Écrivain d’hier et d’ aujourd’ hui45. Paris: edition Seghers.

TOUZOT, Jean. (1985) .François Mauriac, Une configuration romanesque. Profil rhetorique et stylistique. Paris: Lettres modernes, «Archives François Mauriac».

TOUZOT, Jean. (2000) .François Mauriac. coll. «Cahiers de L’Herne». Paris: Fayard.