مطالعه محیط رسوب گذاری و زیست چینه نگاری بخش بالایی سازند سروک در میدان نفتی اهواز (چاه شماره 63)

رخساره‌های رسوبی

مقاله 1، دوره 7، شماره 2، اسفند 1393، صفحه 158-177   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/sed.facies.v7i2.23441

نویسندگان

محبوبه امیدوار؛ حمزه مهرابی^* ؛ فرشته سجادی

دانشگاه تهران

چکیده

توالیهای کربناته سازند سروک از آلبین پسین تا تورونین میانی در بخشهای مختلف منطقه جنوب غربی ایران و خلیج فارس نهشته شده اند و به همراه سازند کربناتی ایلام دومین مخزن نفتی بزرگ ایران به شمار می روند. به منظور تعیین محیط رسوب گذاری، مطالعات رخساره ای بر روی توالیهای این سازند در چاه شماره 63 واقع در بخش غربی میدان نفتی اهواز آن انجام شده است. از دیدگاه سنگ شناختی، بخش بالایی سازند سروک در این چاه شامل سنگ آهکهای تمیز تا آرژیلی است که در قسمتهایی، به طور بخشی دولومیتی شده اند. بر این اساس تعداد 15 رخساره میکروسکپی در 6 کمربند رخساره ای در این سازند معرفی گردیده اند. بر اساس آنالیزهای رخساره ای انجام شده برای سازند سروک در این میدان، محیط رسوبی رمپ کربناته کم شیب معرفی شده و توزیع رخساره ها و مجموعه های رخساره ای در الگوی مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. آنالیزهای فراوانی با ترسیم نمودار دایره ای برای بررسی فراوانی رخساره های مختلف انجام گرفته اند. مطالعات زیست چینه ای انجام شده بر روی میکروفسیلهای موجود، به معرفی سه زون زیستی در فواصل مورد مطالعه از سازند سروک منجر گردیده اند که عبارتند از زون زیستی تجمعی Nezzazata–Alveolinids به سن نسبی سنومانین، زون فراوانی خرده های رودیستی (Rudist debris) به سن نسبی سنومانین ـ تورونین و زون تجمعی Moncharmontia apenninica-Nezzazatinella-Dicyclina به سن نسبی تورونین. بایوزونهای شناسایی شده با زونهای زیستی Wynd (1965) مقایسه گردیده اند.

کلیدواژه‌ها

سازند سروک؛ ریزرخساره؛ بایوزون؛ آنالیز فراوانی؛ میدان اهواز

مراجع

آقانباتی، ع.، ۱۳۸۳. زمین شناسی ایران. سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، ۵۸۶ ص.

اکبربس کلاله، ن.، ۱۳۸۰. بیواستراتیگرافی و لیتواستراتیگرافی سازندهای سروک و ایلام در ناحیه جنوبی فروافتادگی دزفول (خارک ـ کوه میش). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، ۲۰۷ ص.

امیری بختیار، ح.، ۱۳۷۰. تفسیر بیواستراتیگرافی سازندهای سروک و ایلام در شمال شرق خوزستان و مقایسه آن با منطقه سمیرم. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، ۲۳۲ ص.

بهرامی زاده سجادی، ح.، 1390. رخساره های زیستی میکروسکپی حوضه رسوبی زاگرس پرمین ـ نئوژن. شرکت ملی نفت ایران (مدیریت اکتشاف)، 621 ص.

غبیشاوی، ع.، رحمانی، ع.، 1385. سکانس استراتیگرافی سازندهای سروک و ایلام در میدان نفتی آب تیمور، چاه شماره 14. گزارش داخلی شرکت مناطق نفت خیز جنوب، شماره پ ـ 5918.

قلاوند، ه.، 88-1387. لیتواستراتیگرافی و بیواستراتیگرافی سازندهای سروک و ایلام در بخش شمال شرقی فروافتادگی دزفول و مقایسه آنها با مقاطع تحت الارضی مجاور. پایان نامه دکتری، دانشگاه شهید بهشتی، 483 ص.

Ahr, W.M., 2008. Geology of Carbonate Reservoirs. John Wiley & Sons, Inc., publication, 296 p.

Alavi, M., 2004. Regional stratigraphy of the Zagros fold-thrust belt of Iran and its proforeland evolution. American Journal of Science, 304: 1–20.

Alsharhan, A.S., & Nairn, A.E.M., 1997. Sedimentary Basins and Petroleum Geology of the Middle East. Elsevier, Netherlands, 843 pp.

Altiner, D., & Decrouez, D., 1982. Etude stratigraphique et micropaleontologique du Cretace de la region au NW de Pinarbasi (Taurus Oriental, Turquie). Revue de Paleobiologie, 1: 53-91.

Beydoun, Z.R., 1991. Arabian plate hydrocarbon geology and potential - a plate tectonic approach. American Association of Petroleum Geologists, Studies in Geology, 33: 77 p.

Bignot, G., & Poisson, A., 1974. Le Cenomanien du flanc oriental du Katran Da: (Sam da:) pres d’Antalya (Turquie). Bulletin of the Mineral Research Institute of Turkey, 82: 71-77.

Bignot, G., & Guernet, C., 1967. Lâge de la transgression du Cretace superieur dans la region de Larymna, au nord des Lacs Thebains (Grèce). Revue de Micropaleontologie, 10: 261-270.

Bolz, H., 1977. Reappraisal of the biozonation of the Bangestan Group (Late Aptian-Early Campanian) of southwest Iran. Iranian offshore company, Tehran, Rep. No. 1252: 9- 20 (Unpublished).

Bourgeois, F., 1969. Kuh-e-Bangestan, A model for Cretaceous structure in Iran. Iranian offshore oil company, Technical memoir 89, (Unpublished).

De Castro, P., 1966. Contributo alla conoscenza della alveoline albiano-cenomaniane della Campania. Bollettino della Societa dei Naturalisti in Napoli, 75: 219-275.

Dunhum, R.J., 1962. Classification of carbonate rocks according to depositional texture. In: Ham, W.E., (ed.), Classification of carbonate rocks. AAPG Mem., 1: 108-121.

Embry, A.F., & Klovan, J.E., 1971. A Late Devonian reef tract on northeastern Banks Islands, Northwest Territories. Bull. Can. Pet. Geol., 19: 730-781.

Flugel, E., 2010. Microfacies of Carbonate Rocks: analysis, interpretation and application. Springer-Verlag, Berlin Heidelberg, New York, 976 pp.

Ghabeishavi, A., Vazirimoghaddam, H., Taheri, A., & Taati, F., 2010. Microfacies and depositional environment of the cenomanian of the Bangestan anticline, SW Iran. Journal of Asian Earth Science, 37: p. 275-285.

Ghazban, F., 2007. Petroleum geology of the Persian Gulf. Joint publication, Tehran University Press and National Iranian Oil Company, Tehran. 707p.

Huber, B.T., Norris, R.D., & Macleod, K.G., 2002. Deep-sea paleotemperature record of extreme warmth during the cretaceous. Geology 30: 123–126.

Husinec, A., Velic, L., Fucek, L., Vlahovic, I., Maticec, D., Ostric, N., & Korbar, T., 2000. Mid Cretaceous Orbitolinid (Foraminiferida) record from the islands of Cres and Losinj (Croatia) and its regional stratigraphic correlation. Cretaceous Research 21: 155-171.

James, G.A., & Wynd, J.G., 1965. Stratigraphic Nomenclature of Iranian Oil Consortium Agreement Area. AAPG Bulletin, 49: 2182-2245.

Khalili, M., 1976. The biostratigraphic synthesis of Bangestan Group in southwest Iran. Oil Service Company of Iran, Report No. 1219 (Unpublished).

Koop, W., & Stoneley, R., 1982. Subsidence History of the Middle East Zagros Basin, Permian to Recent, Philosophical Transactions. Royal Society of London, A305: 149-168.

Lucia, F.J., 2007. Carbonate reservoir characterization, Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 341 pp.

Mehrabi, H., & Rahimpour-Bonab, H., 2014. Palaeoclimate and tectonic controls on the depositional and diagenetic history of the Cenomanian - Early Turonian carbonate reservoirs, Dezful Embayment, SW Iran. Facies, 60: 147–167.

Motiei, H., 1993. Geology of Iran. The stratigraphy of Zagros. Geological Survey of Iran. 536 p.

Murris, R.J., 1980. Middle East: Stratigraphic evolution and oil habitat. AAPG Bull., 64: 1-21.

Rahimpour-Bonab, H., Mehrabi, H., Enayati-Bidgoli, A.H., Omidvar, M., 2012. Coupled imprints of tropical climate and recurring emersions on reservoir evolution of a mid-Cretaceous carbonate ramp, Zagros Basin, SW Iran. Cretaceous Research, 37: 15-34.

Sadooni, F.N., 2005. The nature and origin of Upper Cretaceous basin-margin rudist buildups of the Mesopotamian Basin, southern Iraq, with consideration of possible hydrocarbon stratigraphic entrapment. Cretaceous Research, 26: 213-224.

Sharland, P.R., Archer, R., Casey, D.M., Davies, R.B., Hall, S.H., Heward, A.P., Horbury, A.D., & Simmons, M.D., 2001. Arabian plate sequence stratigraphy. GeoArabia Special Publication. 2, 1-371.

Wilson, J.L., 1975. Carbonate Facies in Geologic History. Springer-Verlag, 471 p.

Wood, G.V., & Lacassagne, R.M., 1965. The Limestone of the Bangestan Group of the Iranian Offshore Oil Company Agreement Area, Report No. 1084 (Unpublished).

Wynd, J.G., 1965. Biofacies of the Iranian consortium-agreement area. Iranian Offshore Oil Company, Tehran, Report 1082.