بررسی اثرات دمای انبار، اتمسفر و نوع پوشش بسته بندی بر برخی ویژگیهای کیفی بذور زنیان در طی نه ماه انبارداری

علوم باغبانی

مقاله 5، دوره 31، شماره 4، اسفند 1396، صفحه 643-657   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v31i4.51654

نویسندگان

گون آی بغدادی^{* 1}؛ مجید عزیزی²؛ ناصر صداقت²؛ وحید روشن³؛ حسین آرویی²

¹دانشگاه فردوسی مشهد واحد بین الملل

²دانشگاه فردوسی مشهد

³مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس

چکیده

مهمترین هدف از انبارداری گیاهان دارویی حفظ مواد مؤثره آن می‌باشد. مدیریت انبار و ایجاد شرایط مناسب کمیت و کیفیت ماده مؤثره، قوه نامیه و بنیه بذر را از طریق کاهش سرعت زوال بذر، بمدت طولانی‌تر حفظ می‌کند. به منظور بررسی اثرات شرایط انبار (بسته‌بندی و دما) و زمان انبارمانی بر کیفیت بذور انبار شده زنیان آزمایش اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، در آزمایشگاه پژوهشی گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1392-93، به اجرا درآمد. دما (در دو سطح: 3 ±20 و 3 ±30)، نوع بسته‌بندی (در شش سطح: کاغذی، پلی اتیلنی، فویل آلومینیومی در شرایط خلأ، پلی اتیلن/پلی‌آمیدی در شرایط خلأ و پلی اتیلن/پلی‌آمید با ترکیب گازی (N298 درصد O2+2 درصد) و (N290 درصد O2+10 درصد) و دوره انبار (در 4سطح: صفر، سه، شش و نه ماه) بعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. تغییرات درصد اسانس، وزن و تغییرات گاز در درون بسته‌های با اتمسفر تغییر یافته و فاکتورهای مربوط به جوانه‌زنی بذرها (درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، متوسط زمان جوانه‌زنی، شاخص جوانه‌زنی) در طی 9 ماه انبارداری بررسی شدند. بر اساس نتایج بدست آمده، درصد اسانس و درصد جوانه‌زنی با گذشت زمان انبارداری بطور معنی‌داری کاهش یافت. در مجموع بسته‌های پلی اتیلن/پلی‌آمید با ترکیب گازی (N298 درصد O2+2 درصد) و (N290 درصد O2+10 درصد) و دمای30 درجه طی نه ماه ویژگی‌های کیفی را بهتر از سایر شرایط حفظ نمود، درحالی‌که، برای 6 ماه انبارداری، دمای نگهداری20 درجه و بسته آلومینیوم تحت خلأ بهترین نتیجه را داشت.

کلیدواژه‌ها

اسانس؛ دمای انبار؛ زنیان؛ قوه نامیه؛ بسته بندی

مراجع

1- Ader F. 1978. Moisture content and storage conditions for pelleted vegetable and seed and their influence on germination and plant growth. Seed Science and Technology, 6(4):1033-1051.

2- Agha S. K., Malik Z. H., Hatam M., and Jamro G. H. 2004. Emergence of healthy seedlings of soybean as influenced by seed storage containers. Pakistan Journal of Biological Science, 7(1): 42-44.

3- Aghilian Sh., Khajeh-Hosseini M., and Anvarkhah S. 2014. Evaluation of seed storage potential in forty medicinal plant species. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 7 (10): 749-759.

4- Alizadeh M., and Isavand H. R. 2004. Evaluation and the study of germination potential, speed of germination and vigor index of the seeds of two species of medicinal plants (Eruca sativa Lam., Anthemis altissima L.) under cold room and dry storage condition. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 20(3):301-307.

5- Abdullah T.L., Ahmed S.H., and Rejab N.A. 1993.Determination of floral stage and packaging method for prolonged storage of Jasminum multiflorum. Acta Horticulturae, 331: 325-329.

6- Atkin O.K., and Tjoelker M.G. 2003. Thermal acclimation and the dynamic response of plant respiration to temperature. Trends in Plant Science, 8(7):343-351.

7- Barua H., Rahman M.M., and Masud M.M. 2009. Effect of storage containers environment at different storage period on the quality of chilli seeds. International Journal Sustain Crop Production, 4(4):28–32.

8- Ellis R. H., and Roberts E. H. 1981. The quantification of ageing and survival in orthodox seeds. Seed Science and Technology, 9: 377-409.

9- Exama A., Arul J., Lencki R., and Li Z. 1993. Suitability of various plastic films for modified atmosphere packaging of fruits and vegetables: gas transfer properties and effect of temperature fluctuation. Acta Horticulturae, 343: 175-180.

10- Fleurat-Lessard F., Just D., Barrieu T.P., LeTorch J.M., Raymond P., and Saglio P. 1994. Effect of modified atmosphere storage on wheat seed germination vigour and on physiological criteria of the ageing process. Proceedings of the 6th International Working Conference on Stored- Product Protection, 2:695-700.

11- Ghoreyshi Gh.R., and Nakhchyan H. 2003. Controlled atmosphere storage of fruits and vegetables (Translation). Teyhu, 284 p.

12- Hartman H. T., Kester D.E., and Davis F. 1990. Plant Propagation, Principle and Practices. Prentice Hall International Editions, 647pp.

13- Hartmann H.T., and Kester D.E. 1993. Principle and practices of plant propagation and storage.4th Ed. New Jersey, Prentice Hall Press, 928 p.

14- Husnu K. 1997. Industrial Utilization of Medicinal and Aromatic Plants. Acta Horticulturae, 503:177-192.

15- Jacxsens L., Devlieghere F., Rudder T.D., and Debevere J. 2000. Designing equilibrium modified atmosphere packages for fresh-cut vegetables subjected to changes in temperature. LWT- Food Science and Technology, 33(3): 178-187.

16- Kazaz S., Erbas S., and Baydar H. 2009. The effects of storage temperature and duration on Essential oil content and composition oil Rose (Rosa damascena Mill.). Turkish Journal of Field Crops, 14(2): 89–96.

17- Khalequzzaman K.M., Rashid M.M., Hasan M.A., and Reza M.A. 2012. Effect of Storage Containers and Storage Periods on The Seed Quality of French Bean (Phaseolus vulgaris). Bangladesh Journal of Agricultural Research, 37(2):195-205.

18- Lopez-Briones G., Varoquaux P., Bureau G., and Pascat B. 1993. Modified atmosphere packaging of common mushroom. Food Science and Technology, 28(1): 57-68.

19- Maguire J. D. 1962. Speed of germination in selection and evaluation for seedling vigor. Crop Science, 2: 176-177.

20- Martinazzo A.P., Melo E. C., Barbosa L. C. de A., Soares N. de F. F., Rocha R. P., Randuz L. L., and Randuz R. P. 2009. Quality parameters of Cymbopogon citratus leaves during ambient storage. American Society of Agricultural and Biological Engineers, 25(4): 543‐547.

21- Matthews S., and Khajeh-Hosseini M. 2006. Mean germination time as an indicator of emergence performance in soil of seed lots of maize (Zea mays). Seed science and technology, 34: 339-347.

22- Matthews S., and Khajeh-Hosseini M. 2007. Length of lag period of germination and metabolic repair explain vigour differences in seed lots of maize (Zea mays). Seed science and technology, 35: 200-212.

23- Monira U.S., Amin M. H. A., Aktar M. M., and Mamun M.A.A. 2012. Effect of Containers on Seed Quality of Storage Soybean Seed. Bangladesh Research Publications Journal, 7(4): 421-427.

24- Nagalakshmi S., Shankaracharya N.B., Naik J.P., and Rao L.J.M. 2000. Studies on chemical and technological aspects of ajowan (Trachyspermum ammi) seeds. Journal of Food Science and Technology, 37(3): 277-281.

25- Oladiran J.A., and Agunbiade S. A. 2000.Germination and seedling development from pepper (Capsicum annum L.) seeds following storage in different packaging materials. Seed Science Technology, 28(2):413-419.

26- Oskouei B., Divsalar M., Yari L., and Zare'ian AS. 2013. Effects of different kinds of packaging on seed vigor stored canola varieties in Qom province. Iranian Journal of Seed Science and Technology, 2(1): 65-72.

27- Owolade O. F., Olasoji J. O., and Afolabi C. G. 2011. Effect of storage temperature and packaging materialson seed germination and seed-borne fungi of sorghum (Sorghum bicolor (L.) Moench.) in South West Nigeria. African Journal of Plant Science 5(15): 873-877.

28- Paakkonen K., Malmsten T., and Hyvonen L. 1989. Effects of Drying Method, Packaging, and Storage Temperature and Time on the Quality of Dill (Anethum graveolens L.). Journal of Food Science, 54(6): 1485- 1787.

29- Paine A.F., and Paine Y.H. 1992. Modified atmosphere packaging. Hand book of Food Packaging‚ Chapman & Hall‚ 242-246.

30- Raghavan B., Rao L., Singh M., and Abraham K. 1997. Effect of drying methods on the flavor quality of marjoram (Origanum majorana L.).Molecular Nutrition & Food Research, 41(3): 159-161.

31- Sandhya. 2010. Modified atmosphere packaging of fresh produce. LWT- Food Science and Technology, 43(3):381–392.

32- Saxena O.P., Singh G., Pakeeraiah H., and Pandey N. 1987. Seed deterioration studies in some vegetable seeds. Acta Horticulture, 215: 39-44.

33- Schmidt R. 2000. Chapter 8, In Guide to Handling of Tropical and Subtropical Forest Seed. Danida Forest Seed Centre. Taylorson RB. 1987. Environmental and chemical manipulation of weed seed dormancy. Weed Science, 3: 135-154.

34- Sedaghat N. 2006. Principles of Food Packaging Technology. Barsava, 135 p.

35- Sharma P.K., and Sharma S. 2010. Effect of storage and cold-stratification on seed physiological aspects of Bunium persicum: A Threatened Medicinal Herb of Trans-Himalaya. International Journal of Botany, 6(2):151-156.

36-Silva S.G.R., Peiris D., and B.C.N. 1997. Effect of packing material on the storability of chilli seeds in Sri Lanka. Tropical Agricultural Research, 6: 23-30.

37- Tatipata A. 2010. The Effect of Initial Moisture Content, Packaging and Storage Period on Succinate Dehydrogenase and Cytochrome Oxidase Activity of Soybean Seed. The Southeast Asian Journal of Tropical Biology, 17(1):31-41.

38- Tekrony D.M., and Egli D.B. 1991. Relationship of seed vigor to crop yield: a review. Crop Science, 31:816-822.

39- Wahid A., Gelani S., Ashraf M., and Foolad M. R. 2007.Heat tolerance in plants: An overview. Environmental and Experimental Botany, 61: 199–223.