مقایسه سامانه‌های رده‌بندی جهانی و آمریکایی برای طبقه‌بندی خاک‌های متکامل دارای افق تجمع رس تراس‌های رودخانه‌ای زاینده‌رود

آب و خاک

مقاله 13، دوره 33، شماره 1 - شماره پیاپی 63، فروردین 1398، صفحه 181-189   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v33i1.75468

نویسندگان

شقایق هوائی^{* 1}؛ اردوان کمالی¹؛ نورایر تومانیان²

¹ولی عصر رفسنجان

²مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

چکیده

با توجه به ارتباط چندجانبه خاک و سایر اجزاء سیستم­های سطحی زمین، رده­بندی خاک ابزاری ضروری در جهت پهنه­بندی صحیح و اتخاذ تصمیمات مدیریتی در عرصه­های منابع طبیعی می­باشد. به منظور بررسی توانایی دو سامانه طبقه­بندی جهانی و رده­بندی آمریکایی در توصیف تغییرپذیری­های جزئی موجود بین خاک­های متکامل (دارای افق تجمع رس) تراس بالایی رودخانه زاینده رود، این پژوهش در سطح مطالعاتی نیمه­تفضیلی طراحی و پس از انتخاب چهار خاکرخ شاهد، کلاس­بندی خاک طبق الگوی دو سامانه انجام گرفت. نتایج نشان داد که سامانه طبقه­بندی جهانی به دلیل مزایایی چون توصیف کننده­های Clayic، Cutanic، Ochric، Ruptic، Endocalcaric و نیاز به داده­های آزمایشگاهی کم­تر، در توصیف ویژگی­های درون خاک­رخی در این پژوهش بسیار موفق­تر از سیستم رده­بندی آمریکایی بوده، اما همچنان توانایی نمایش تفاوت در توالی افق­های مشخصه تمامی خاک­رخ­های موجود در این مطالعه نیمه­تفضیلی را نداشته است. از طرف دیگر سامانه آمریکایی بر خلاف الگوی جهانی، با بهره­گیری از رژیم رطوبتی و حرارتی خاک، توصیفی از شرایط محیطی ارائه نموده است و اسم خاک در این سامانه نشان دهنده وجود خاک با افق آرجیلیک در شرایط اقلیمی خشک بوده است. بنایراین می­توان بیان نمود که میزان کارآیی هر یک از سامانه­های طبقه­بندی جهانی و آمریکایی بسته به نوع هدف بکارگیری و مقیاس مطالعه متفاوت خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

سامانه رده بندی خاک؛ مدیریت پایدار؛ خاک های متکامل تراس زاینده رود

مراجع

1. Bahmani M., Salehi M.H., and Esfandiarpour Boroujeni I. 2014. Comparison of American Soil Taxonomy and WRB Classification Systems in Describing the Properties of Some Soils in Arid and Semi-Arid Regions of Central Iran. Journal of Agricultural and Natural Resources Sciences and Technology 67: 11–21.

2. Cline M.G. 1949. Basic principles of soil classification. Soil Science 67(2): 81–91.

3. Deckers J., Driessen P., Nachtergaele F.O.F., Spaargaren O., and Berding F. 2003. Anticipated developments of the world reference base for soil resources. In: Eswaran, H., Rice, T., Ahrens, R., Stewart, B.A. (Eds.), Soil Classification: A Global Desk Reference. CRC PRESS, Boca Raton, London, New York, Washington DC. pp. 245–256.

4. Esfandiarpour Boroujeni I., Farpoor M.H., and Kamali A. 2011. Comparison between Soil Taxonomy and WRB for Classifying Saline Soils of Kerman Province. Journal of Water and Soil 25: 1158–1171. (In Persian)

5. Eswaran H., Rice T., Ahrens R., and Stewart B.A. (Eds.). 2002. Soil Classification: A Global Desk Reference. CRC Press, Boca Raton, FL.

6. Gee G.W., and Bauder J.W. 1986. Particle size analysis, In: Klute A. (Ed.). Methods of Soil Analysis, Part 1,Am. Soc. Agron. Inc., Madison, WI. USA. pp. 383-411.

7. Gerasimova M.I. 2010. Chinese soil taxonomy: between the American and the international classification systems. Eur. Soil Science 43(8): 945–949.

8. Hasaninekuo A., Karimi A.R., Haghnia, G.H., and MahmoodiGharaii M.H. 2012. Investigating the Concepts of Residual Soils Based on Evolution of Soils Derived from Different Parent Materials in Binaloud Zone, Mashhad. Journal of Water and Soil 26: 460–470.

9. Isfahan Meteorological Administration. 2014. Isfahan climate profile.

10. Morand D.T. 2010. The World Reference Base for Soils (WRB) and Soil Taxonomy: an initial appraisal of their application to the soils of the Northern Rivers of New South Wales. Pp. 28-31. 19th World Congress of Soil Science, Soil Solutions for a Changing World. Brisbane, Australia.

11. Muir J.W. 1962. The general principles of classification with reference to soils. Journal Soil Science 13(1): 22–30.

12. Nelson R.E. 1982. Carbonate and gypsum. In: K. I. Peverill, L. A. Sparrow, D. J. Reuter (Eds.), Methods of Soil Analysis: Part I: Agronomy Handbook No 9, ASA/SSSA, Madison, WI.

13. Nelson D.W., and Sommers L.E. 1996. Total carbon, organic carbon, and organic matter, In: Sparks D.L. (Ed.). Methods of Soil Analysis, Part 3, Am. Soc. Agron. Inc., Madison, WI. USA. pp. 961-1010.

14. Nourbakhsh F. 2002. A Study on the Soils of ZarrinShahr, Talekhoncheh and Kharmhine. Soil and Water Research Center Journal No. 1143.

15. Phillips J.D. 1999. Earth surface systems: complexity, order, and scale. Oxford: Blackwell.

16. Roca P.N. and Pazos M.S. 2002. The WRB applied to Argentinian soils: two case studies. European Soil Bureau, Research Report No. 7. Latvia University of Agriculture, Jelgava, Latvia, pp. 191–197.

17. Salehi M.H., and Khademi H. 2007. Fundamentals of soil mapping. Isfahan University of Technology press. (In Persian)

18. Sarmast M., Farpoor M.H., and Esfandiarpour Boroujeni I. 2016. Comparing Soil Taxonomy (2014) and updated WRB (2015) for describing calcareous and gypsiferous soils, Central Iran. Catena 145: 83–91.

19. Schad P., and Micheli E. 2010. The next steps in soil classification or how to kill 3 birds with 1 stone: pedons, landscapes, functions. 19th World Congress of Soil Science, Soil Solutions for a Changing World. pp: 40–42.

20. Schoeneberger P.J. Wysocki D.A., Benham E.C., and Broderson W.D. (Eds.). 2002. Field book for describing andsampling soils, Version 2.0. Natural Resources Conservation Service, National Soil Survey Center, Lincoln, NE.

21. Secu C.V. Patriche C., and Vasiliniuc I. 2008. Aspects regarding the correlation of the Romanian soil taxonomysystem (2003) with WRB (2006). Ґрунтознавство 9: 56-62.

22. Soil Survey Staff. 2014. Keys to Soil Taxonomy.11th ed., NRCS, USDA, USA.

23. Toomanian N., Jalalian A., and Eghbal M.K. 2003. Application of the WRB (FAO) and USTaxonomy systems to gypsiferous soils in Northwest Isfahan. Iranian Journal of Agriculture Science of Techology 5: 51–66.

24. Toomanian N. 2006. How to develop land, soil diversity and quantitative mapping of some pedogenic characteristics in some parts of Central Iran, Ph.D., Soil college, Faculty of Agriculture, Isfahan University of Technology.

25. Wondzell S.M., Cunningham G.L., and Bachelet D. 1996. Relationships between landforms, geomorphic processes, and plant communities on a watershed in the northern Chihuahuan Desert. Landscape Ecology 11: 351–362.

26. Wiens J.A. 2009. Landscape ecology as a foundation for sustainable conservation. Landscape Ecology 24: 1053–1065.

27. WRB. 2015. World reference base for soil resources 2014, update 2015. International soilclassification system for naming soils and creating legends for soil maps. World SoilResources Reports No. 106. FAO, Rome.

28. Zachar D. 1982. Developments in Soil Science 10: Soil Erosion. Elsevier Scientific Publishing Company, Amsterdam, the Netherlands.