تعداد نشریات | 49 |
تعداد شمارهها | 1,777 |
تعداد مقالات | 18,925 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,773,801 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,065,549 |
رویکردی شناختی اجتماعی به چندمعنایی واژگانی مطالعۀ موردی: "تپل" | ||
زبانشناسی و گویش های خراسان | ||
مقاله 8، دوره 11، شماره 2، دی 1398، صفحه 181-201 اصل مقاله (895.18 K) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jlkd.2020.48245.0 | ||
نویسندگان | ||
سید محمود متشرعی1؛ فاطمه یوسفی راد ![]() | ||
1مدرس دانشگاه پیام نور و آزاد اسلامی | ||
2استادیار دانشگاه پیام نور،تهران، ایران | ||
چکیده | ||
این مقاله به مطالعۀ چندمعنایی واژۀ "تپل" در زبان فارسی در چارچوب زبانشناسی شناختی اجتماعی میپردازد. این پژوهش به دنبال آن است که نشان دهد رویکرد زبانشناسی شناختی اجتماعی بهتر از رویکرد زبانشناسی شناختی استاندارد میتواند از عهدۀ تبیین انعطاف در معانی مختلف واژههای چندمعنا برآید، در واقع این مقاله به پیروی از مدل رابینسون(2010، 2012الف ، 2012 ب، و 2014) نشان میدهد که چندمعنایی واژگانی را نمیتوان به یک مفهوم ایستا که نزد تمام گویشوران زبان ثابت است تقلیل داد و اینکه متغیرهای اجتماعی مثل سن، جنسیت، طبقۀ اجتماعی، سطح سواد و غیره در آن مؤثرند. در این مقاله به طور خاص تأثیر دو متغیر اجتماعی سن و جنسیت بر تعداد و برجستگی هریک از معانی واژۀ چندمعنای "تپل" نزد گویشوران مورد مطالعه قرار میگیرد. اطلاعات به روش کتابخانهای(شامل مطالعه واژهنامهها)، مصاحبه، و پرسشنامه جمعآوری شدهاند. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی، و نیز میدانی و روش تحلیل دادهها نیز تلفیقی(کمّی و کیفی) است. دادهها از 200 آزمودنی، شامل 100 نفر مرد و 100 نفر زن فارسی زبان در چهار طبقۀ سنی برای هر دو گروه گردآوری شدهاند. نتایج نشان داد که زبانشناسی شناختی اجتماعی میتواند تبیینهای دقیقتری در خصوص تنوع معنایی واژههای چندمعنا و تأثیر متغیرهای اجتماعی جنسیت و سن بر تعداد و برجستگی هریک از معانی به دست دهد. به عبارت دیگر، نتایج نشان داد که معانی مختلف واژة چندمعنای مذکور در میان گویشوران زن و مرد متعلق به گروههای سنی متفاوت، توزیع یکسانی نداشته و تصادفی نیست، بلکه به میزان چشمگیری تحت تأثیر سن و جنسیت میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
زبانشناسی شناختی اجتماعی؛ معنا؛ چندمعنایی؛ سن؛ جنسیت؛ متغیرهای اجتماعی | ||
مراجع | ||
1- انوری، ح. (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: انتشارات سخن. 2- دبیرمقدّم، م. (1383). زبانشناسی نظری، پیدایش و تکوین دستور زایشی (ویراست دوم). تهران: سمت. 3- دبیرمقدّم، م.، و یوسفی راد، ف.، و شقاقی و.، و متشرّعی، س. م. (1397). زبانشناسی شناختی اجتماعی: رویکردی نوین به معنا و تنوّعات زبانی. فصلنامهی زبانشناسی اجتماعی، 2(2)، 20- 29. 4- صدری افشار، غ.، و حکمی، ن.، و حکمی، ن. (1388). فرهنگنامهی فارسی. تهران: فرهنگ معاصر. 5- Bybee, J. (2006). From Usage to Grammar: The Mind’s Response to Repetition. Language, 82, 711-733.
6- Bybee, J. (2007). Frequency of Use and the Organization of Language. Oxford: Oxford University Press.
7- Bybee, J. (2010). Language, Usage, and Cognition. Cambridge: Cambridge University Press.
8- Geeraerts, D. (2005). Lectal Variation and Empirical Data in Cognitive Linguistics. In: F. J. Ruiz de Mendoza Ibanez & M. S. P. Cervel (Eds.) Cognitive Linguistics: Internal Dynamics and Interdisciplinary interaction, (pp.163-189). Berlin, New York: Mouton de Gruyter.
9- Geeraerts, D., & Cuyckens, H. (Eds.) (2007). The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics. Oxford: Oxford University Press.
10- Geeraerts, D., & Kristiansen, G., & Peirsman, Y. (Eds.) (2010). Advances in Cognitive Sociolinguistics. Berlin, New York: Mouton de Gruyter.
11- Gries, S. Th., & Stefanowitch, A. (Eds.). (2006). Corpora in Cognitive Linguistics. Corpus –based approaches to syntax and lexis. Berlin/ New York: Mouton de Gruyter.
12- Grondelares, S., & D. Geeraerts., & Speelman, D. (2007). A Case for a Cognitive Corpus Linguistics. In: M. Gonzalez-Marquez, I. Mittelberg, S. Coulson & M. J. Spivey (Eds.), Methods in Cognitive Linguistics, (pp. 149- 169). Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins.
13- Gonzales-Marquez, M., & Mittelberg, I., (Eds.) (2007). Foreword: Talmy, Leonard, Methods in Cognitive Linguistics. John Benjamin Publishing Company.
14- Kristiansen, G., & Dirven, R. (2008). Introduction: Cognitive Linguistics: Rationale, methods & Scope, Cognitive Sociolinguistics: Language Variation, Cultural Models, Social Systems, Edited by: Gitte Kristiansen & Rene Dirven, Mouton de Gruyter.
15- Labov, W. (1966). The Social Stratification of English in New York City. (1966). Cambridge: Cambridge University Press.
16- Langacker, R. W. (1987). Foundations of Cognitive Grammar: Theoretical Prerequisites. Stanford, CA: Stanford University Press.
17- Langacker, R. W. (1999). Grammar and Conceptualization. Berlin, New York: Mouton de Gruyter.
18- Langacker, R. W. (2000). A Dynamic Usage-based Model. In: M. Barlow & S. Kemmer (Eds.), Usage-based Models of Language, (pp. 1-64). Stanford, CA: CSLI Publications.
19- Robinson, J. A. (2010). Awesome Insights into Semantics Variation. In: D. Geeraerts, G. Kristiansen & Piersman, Y. (Eds.), Advances in Cognitive Sociolinguistics, (pp. 85-109). Berlin/ New York: Mouton de Gruyter.
20- Robinson, J. A. (2012a). A Sociolinguistic Perspective on Semantic Change. In: K. Allen & J. A. Robinson (Eds.), Current Methods in Historical Linguistics, (pp. 191-231). Berlin/ New York: Mouton de Gruyter.
21- Robinson, J. A. (2012b). A Gay Paper: Why Should Sociolinguistics Bother with Semantics? English Today, 28(4), pp. 38-54.
22- Robinson, J. (2014). Quantifying Polysemy in Cognitive Sociolinguistics, Corpus Methods for Semantics, John Benjamins Publishing Co. pp. 87-115.
23- Traugott, E. C. (1989). On the Rise of Epistemic Meaning in English: An Example of Subjectification in Semantivc Change. Language, 65, 33-65.
24- Traugott, E. C., & Dasher R. B. (2002). Regularity in Semantic Change. Cambridge: Cambridge University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 304 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 123 |