بررسی برهم کنش ویروس پژمردگی لکه‌ای گوجه‌فرنگی و آهن روی برخی خصوصیات فیزیولوژیکی گوجه‌فرنگی (در گلخانه)

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 اردیبهشت 1401  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2022.75082.1134

نویسندگان

نیلوفر حارث آبادی¹؛ سیده عاطفه حسینی ²؛ محمد حسین امینی فرد ³

¹گروه 'گیاه پزشکی-دانشکده کشاورزی-دانشگاه بیرجند

²گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

³عضو هیات علمی/دانشگاه بیرجند

چکیده

ویروس پژمردگی لکه‌ای گوجه‌‌فرنگی (Tomato spotted wilt virus) متعلق به جنس توسپوویروس (Tospovirus) و خانواده بنیاویریده (Bunyaviridae) می‌باشد. این ویروس خسارت زیادی به کشت‌های گوجه‌فرنگی و انواع گیاهان در گلخانه‌های کشور وارد نموده است. همواره به جهت افزایش مقاومت گیاهان و کنترل آلودگی‌های ویروسی از تغذیه کودی گیاهان استفاده می‌شود. یکی از عناصر مورد نیاز گیاه عنصر آهن می‌باشد که در روند تحمل گیاه به انواع تنش‌ها اثر زیادی دارد. بنابراین، به منظور بررسی اثرات متقابل ویروس پژمردگی لکه‌ای گوجه‌فرنگی و عنصر آهن بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی دو رقم گوجه‌فرنگی موبیل و ریوگراند، تحقیقی در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا شد. آزمایش با چهار تیمار و یک سطح آلودگی ویروسی و سه غلظت کود آهن (بدون آهن و غلظت‌های کودی 5/1و سه سی‌سی) اعمال شد. صفات بیوشیمیایی مورد بررسی در این آزمایش شامل قندکل، فنل و آنتی‌اکسیدان بودند. نتایج این تحقیق نشان داد کاربرد برگی کود آهن در غلظت 5/1سی‌سی منجر به افزایش محتوی قندکل در گیاهان آلوده شد. همچنین نتایج مقایسه میانگین‌ها حاکی از آن است که بیشترین درصد آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در گیاهان آلوده به ویروس مشاهده شد. در بین ارقام از نظر میزان فنل تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت و بیشترین میزان فنل در رقم موبیل مشاهده شد. در مجموع کود آهن با غلظت 5/1سی‌سی باعث بهبود قندکل در گیاهان آلوده به ویروس پژمردگی لکه‌ای گوجه‌فرنگی شد و همراه با فنل و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان بر میزان گسترش ویروس به ویژه در رقم موبیل تاثیر گذاشت.

کلیدواژه‌ها

بنیاویریده؛ تلقیح مکانیکی؛ توسپوویروس؛ صفات بیوشیمیایی؛ مواد مغذی