تأثیر محلول‌پاشی اسید فولویک و هورمون تریاکانتانول بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی و مواد مؤثره گیاه دارویی گل همیشه بهار (Calendula officinalis)

علوم باغبانی

مقاله 12، دوره 37، شماره 1 - شماره پیاپی 57، خرداد 1402، صفحه 167-179   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2022.74365.1119

نویسندگان

هدیه تقی زاده باغچه جوقی¹؛ سعیده علیزاده سالطه^{* 2}؛ منصور مطلوبی³

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم باغبانی گرایش گیاهان دارویی

²دانشیار گروه علوم و مهندسی باغبانی، گرایش گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³دانشگاه تبریز

چکیده

به منظور ارزیابی اثر فولویک­اسید و تریاکانتانول و اثرات متقابل آن­ها بر برخی ویژگی­های گیاه همیشه بهار، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 16 تیمار و 3 تکرار در گلخانه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح فولویک­اسید (صفر، 5/0، 1، 2 میلی­گرم در لیتر) به عنوان فاکتور اول و تریاکانتانول در چهار سطح (صفر، ^5-10، ^4-10×5/5، ^4-10مولار) به عنوان فاکتور دوم بودند. تیمارها به صورت محلول­پاشی برگی در سه نوبت روی گیاه انجام شدند. بر اساس نتایج به دست آمده در این پژوهش کاربرد برگی تریاکانتانول ^4-10 مولار باعث افزایش عملکرد گل‌آذین، سطح برگ، وزن تر و خشک، تعداد گل‌آذین، طول گل‌آذین، فعالیت آنتی­اکسیدانی و میزان فلاونوئید گل‌آذین شد. غلظت ^5-10 مولار تریاکانتانول میزان درصد ماده خشک و فنول کل را بیشتر از سایر غلظت­ها افزایش داد. کاربرد غلظت دو میلی­گرم در لیتر فولویک­اسید این ماده بیشترین اثر را بر تعداد برگ، سطح برگ، وزن تر و خشک، درصد ماده خشک، فعالیت آنتی­اکسیدانی و فلاونوئید کل داشت. در مجموع اثر ساده کاربرد برگی ^4-10 مولار تریاکانتانول و دو میلی­گرم در لیتر فولویک­اسید توانست اکثر صفات اندازه­گیری شده در این پژوهش را نسبت به تیمار شاهد به طور معنی­داری بهبود بخشد. گیاهان تیمار شده با دو میلی­گرم در لیتر فولویک­اسید دیرتر از سایر تیمارها گل دادند. اثر متقابل تریاکانتانول × فولویک­اسید بر عملکرد و ارتفاع بوته معنی­دار شد. نتایج به دست آمده از این پژوهش در واکنش به مصرف هورمون تریاکانتانول و فولویک اسید بیانگر این است که استفاده از این دو ترکیب به صورت محلول پاشی برگی می­تواند جهت افزایش عملکرد و خصوصیات فیتوشیمیایی همیشه بهار بسیار مفید باشد.

کلیدواژه‌ها

فلاونوئید؛ فعالیت آنتی‌اکسیدانی؛ محلول پاشی؛ عملکرد گل

مراجع

- Aghakhani, Z., Azizi, M., & Aroui, H. (2014). The effect of Bio- Phosphorus and different levels of humic acid on growth and oil of evening primrose (Oenothera biennis L.), Master Thesis, Ferdowsi University of Mashhad. (In Persian with English abstract)

2- Al-Badawy, A.A., Abdalla, N.M., & El-Sayed, A.A. (1995). Response of Calendula officinalis L. plants to different nitrogenous fertilizers, Horticultural Scientists 30(4): 195-914.

3- Allahverdi, N., & Nazari deljoo, M.J. (2014). The effect of Humic acid on Morphophysiological indicators, Absorption of nutrients and Durability after harvest of cut Marigold flowers (Calendula officinalis L.), Greenhouse Science and Technology 5(18): 133-142.

4- Ashraf,  M., & Orooj, A. (2006). Salt stress effects on growth, ion accumulation and seed oil concentration in an arid zone traditional medicinal plant ajwain (Trachyspermum ammi L.), Journal of Arid Environments 64(2): 209-220. https://doi.org/10.1016/j.jaridenv.2005.04.015

5- Atiyeh, R.M., Lee, S., & Edwards, C.A. (2002). the influence of humic acids derived from earthworm-processed organic wastes on plant growth, Bioresource Technology 84(1): 7-14. https://doi.org/10.1016/S0960-8524(02)00017-2

6- Aziz, R., Shahbaz, M., & Ashraf, M. (2013). Influence of foliar application of triacontanol on growth attributes, gas exchange and chlorophyll fluorescence in sunflower (Helianthus annuus L.) under saline stress, Pakistan Journal Botany 45(6): 1913-1918.

7- Azzaz, N., Hassan, AEA., & Elemarey, F.A. (2007). Physiological, anatomical, and biochemical studies on pot marigold (Calendula officinalis L.) plants, African Crop Science Conference Proceedings 8: 1727-1738.

8- Borowski, E., Blamowski, Z.K., & Michałek, W. (2000). Effects of Tomatex/TRIA contanol/on chlorophyll fluorescence and tomato (Lycopersicon esculentum Mill.) yields, Journal of Acta Physiologiae Plantarum 22(3): 271-274.

9- Borowski, E., & Blamowski, Z.K. (2009). the effects of contanol ‘TRIA’and Asahi SL on the development and metabolic activity of sweet basil (Ocimum basilicum L.) plants treated with chilling, Folia Horticulturae 21(1): 39-48.

10- Butnariu, M., & Coradini, C.Z. (2012). Evaluation of biologically active compounds from Calendula officinalis flowers using spectrophotometry, Chemistry Central Journal 6(35): 1-7.

11- Chang, C.C., Yang, M.H., Wen, H.M., & Chern, J.C. (2002). Estimation of total flavonoid content in propolis by two complementary colorimetric methods, Journal of Food and Drug Analysis 10(3): 178-182.

12- Chen, X., Yuan, H., Chen, R., Zhu, L., & He, G. (2003). Biochemical and photochemical changes in response to Triacontanol in rice (Oryza sativa L.), Plant Growth Regulation 40(3): 249-256.

13- Dimitrios, B. (2006). Sources of natural phenolic antioxidants, Trends in Food Science & Technology 17(9): 505-512.

14- Dixon, J.B., & Weed, S.B. (1989). Minerals in Soil Environments. Soil Science Society of America. Madison Wisconsin.

15- Eriksen, A.B., Sellden, G., Skogen, D., & Nilsen, S. (1981). Comparative analyses of the effect of Triacontanol on photosynthesis, photorespiration and growth of tomato (C3plant) and maize (C4-plant), Planta 152(1): 44-49.

16- Haghparast, R., Zangane, Sh., & Rajabi, R. (2011). Humic and fulvic acid treatments on germination of wheat seeds under drought stress. The Sixth National Conference on new ideas in agriculture, Branch, March 2011. Islamic Azad University. (In Persian with English abstract)

17- Hangarter, R., Ries, S.K., & Carlson, P. (1978). Effect of Triacontanol on plant cell cultures in vitro, Plant Physiology 61(5): 855-857.   

18- Houtz, R.L., Ries, S.K., & Tolbert, N.E. (1985). Effect of Triacontanol on Chlamydomonas I. Stimulation of growth and photosynthetic CO₂ assimilation, Plant Physiology 79(2): 357-364.

19- Iqbal. M., & Ashraf, M. (2013). Gibberellic acid mediated induction of salt tolerance in wheat plants: Growth, ionic partitioning, photosynthesis, yield and hormonal homeostasis, Environmental and Experimental Botany 86:76-85. https://doi.org/10.1016/j.envexpbot.2010.06.002.

20- Khandaker, M.M., Faruq, G., Rahman, M.M., Sofian-Azirun, M., & Boyce, A.N. (2013). The influence of 1-TRIAcontanol on the growth, flowering, and quality of potted bougainvillea plants (Bougainvillea glabra var. “Elizabeth Angus”) under natural conditions, The Scientific World Journal 1-12.

21- Knowles, N.R., & Ries, S.K. (1981). Rapid growth and apparent total nitrogen increases in rice and corn plants following applications of Triacontanol, Plant Physiology 68(6): 1279-1284.

22- Kumaravelu, G., Livingstone, V.D., & Ramanujam, M.P. (2000). Triacontanol-induced changes in the growth, photosynthetic pigments, cell metabolites, flowering and yield of green gram, Biologia Plantarum 43(2): 287-290.

23- Levitt, J. (1980). Salt and ion stresses in: Responses of plant to environmental stress. Academic Press, INC.

24- Lichtenthaler, H.K. (1987). Chlorophylls and carotenoids: pigments of photosynthetic biomembranes, Methods in Enzymology 148: 350-382.

25- Malik, C.P., & Singh, M.B. (1980). Plant Enzymology and Histo-Enzymology, Kalyani Publishers, New Delhi.

26- Naeem, M., Khan, M.M.A., & Siddiqui, M.H. (2009). Triacontanol stimulates nitrogen-fixation, enzyme activities, photosynthesis, crop productivity and quality of hyacinth bean (Lablab purpureus L.), Scientia Horticulturae 121(4): 389-396.

27- Naeem, M., Khan, M.M.A., Idrees, M., & Aftab, T. (2011). Triacontanol-mediated regulation of growth and other physiological attributes, active constituents and yield of Mentha arvensis L, Plant Growth Regulation 65(1): 195-206. https://doi.org/10.1007/s10725-011-9588-8.

28- Nardi, S., Pizzeghello, D., Muscolo, A., & Vianello, A. (2002). Physiological effects of humic substances on higher plants, Soil Biological Biochemistry 34(11): 1527-1536.

29- Olaniyi, J.Om., & Odedere, M.P. (2009). The effects of mineral N and compost fertilizers on the growth, yield and nutritional values of fluted pumpkin (Telfairia occientalis) in south western Nigeria, Journal of Animal and Plant Sciences 5(1): 443-449.

30- Perveen, S., Shahbaz, M., & Ashraf, M. (2010). Regulation in gas exchange and quantum yield of photosystem II (PSII) in saltstressed and non-stressed wheat plants raised from seed treated with triacontanol, Pakistan Journal of Botany 42(5): 3073-3081.

31- Reddy, B.O., Giridhar, P., & Ravishankar, G.A. (2002). The effect of triacontanol on micropropagation of Capsicum frutescens and Decalepis hamiltonii W and A, Plant Cell Tissue Organ Culture 71(3): 253–258.

32- Ries, S.K., Wert, V.F., & Houtz, R. (1982). Rapid in vivo and in vitro effects of Triacontanol, Journal of Plant Growth Regulation 1: 117-127.

33- Sarkar, F. (2017). Effect of foliar application of methyl jasmonate and folic acid on the biochemical and antioxidant properties of cherry cultivar Gisi, Master Thesis, University of Zanjan. (In Persian with English abstract)

34- Sharma, M.K., Joolka, N.K., & Sharma, N. (2002). Effect of Triacontanol and paclobutrazol on photosynthetic efficiency, carbohydrate metabolism and leaf nutrient status of nonpareil almond, Progressive Horticulture 34(1): 117-118.

35- Singh, M., Khan, M.M.A., Moinuddin., & Naeem, M. (2012). Augmentation of nutraceuticals, productivity and quality of ginger (Zingiber officinale Rosc.) through Triacontanol application, Plant Biosystems-An International Journal Dealing with all Aspects of Plant Biology 146(1): 106-113. https://doi.org/10.1080/11263504.2011.575891.

36- Smirnova, V., Efimova, I.V., & Khilko, S.L. (2012). Antioxidant and pro-oxidant activity of ascorbic and humic acids in radical-chain oxidation process, Russian Journal of Applied Chemistry 85(2): 252-255. https://doi.org/10.1134/S1070427212020164.

37- Soleckad, D. (1997). Role of phenylopropaniod compounds in plant responses to different stress factors, Acta Physiology of Plant 19(3): 257-268.

38- Suh, S.S., Hwang, J., Park, M., Park, H.S., & Lee, T.K. (2014). Phenol content, antioxidant and tyrosinase inhibitory activity of mangrove plants in Micronesia, Asian Pacific Journal of Tropical Medicine 7: 531-735. https://doi.org/10.1016/S1995-7645(14)60089-4.

39- Vaughan, D., & Malcom, R.E. (1985). Influence of humic substances on growth and physiological processes. In: Vaughan D., Malcom R.E. (Eds.) Soil Organic Matter and Biological Activity. Martinus Nijhoff/ Junk W, Dordrecht, the Netherlands, 37-76.

40- Waqas, M., Shahzad, R., Khan, A.L., Asaf, S., Kim, Y.H., Kang, S.M., Bilal, S., Hamayun, M., & Lee, I.J. (2016). Salvaging effect of Triacontanol on plant growth, thermotolerance, macro-nutrient content, amino acid concentration and modulation of defense hormonal levels under heat stress, Plant Physiology and Biochemistry 99: 118-125. https://doi.org/10.1016/j.plaphy.2015.12.012

41- Zhang, H., & Tsao, R. (2016). Dietary polyphenols, oxidative stress and antioxidant and antiFlammatory effects, Current Opinion in Food Science 8: 33-42. https://doi.org/10.1016/j.cofs.2016.02.002.