تأثیر ویتامینD3 و ویتامینC بر عملکرد، کیفیت تخم مرغ و جوجه‌درآوری در مرغان مادر گوشتی

پژوهشهای علوم دامی ایران

مقاله 10، دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 54، تیر 1402، صفحه 271-283   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijasr.2022.77625.1087

نویسندگان

رضا کنعانی¹؛ روح اله کیانفر^{* 2}؛ حسین جانمحمدی³؛ ووکیون کیم⁴؛ مجید علیایی³

¹گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

²گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز ، ایران

³گروه علوم دامی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

⁴گروه علوم طیور، کالج علوم کشاورزی و محیط زیست، دانشگاه جورجیا، آتن

چکیده

آزمایشی به‌منظور بررسی تأثیر ویتامین D₃ و ویتامین C بر عملکرد، کیفیت تخم مرغ و جوجه­درآوری در مرغان مادر گوشتی انجام گرفت. تعداد 240 قطعه مرغ و 24 قطعه خروس مادر گوشتی سویه راس 308 به‌مدت 12 هفته (از سن 49 تا 61 هفتگی) در قالب طرح کاملاً تصادفی به‌شکل فاکتوریل 2×2 شامل دو سطح ویتامین D₃ (3500 و 5500 واحد بین­المللی ) و دو سطح ویتامین C (صفر و 150 میلی­گرم در کیلوگرم) در چهار تیمار، شش تکرار و به‌ازای هر تکرار 10 قطعه مرغ و یک قطعه خروس استفاده شد. در طول دوره آزمایش، صفات عملکرد تولید و جوجه‌درآوری ثبت شد و هر 28 روز یک‌بار از هر تکرار تعداد چهار عدد تخم مرغ برای بررسی کیفیت داخلی و خارجی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر اصلی ویتامین D₃ وزن تخم مرغ را به‌طور معنی­داری تحت تأثیر قرار داد و باعث کاهش وزن تخم مرغ در سطح بالاتر شد (05/0> P). اثر اصلی ویتامین D₃ به‌طور معنی­داری در سطح 5500 واحد D₃ باعث افزایش تعداد تخم مرغ قابل جوجه­کشی، درصد پوسته، ضخامت پوسته، وزن مخصوص تخم مرغ و باعث کاهش درصد شکستگی تخم مرغ شد (05/0> P). افزودن 150 میلی­گرم ویتامین C به‌طور معنی­داری باعث افزایش درصد تولید و کاهش ضریب تبدیل خوراک و کاهش مصرف خوراک به‌ازای هر تخم مرغ و هر جوجه شد (05/0> P). همچنین افزودن ویتامینC به‌میزان 150 میلی­گرم به‌طور معنی­داری درصد پوسته، ضخامت پوسته، خاکستر و فسفر پوسته تخم مرغ، تعداد تخم مرغ قابل جوجه­کشی، تعداد جوجه­های تولیدی به‌صورت هفتگی و کل دوره را افزایش و تعداد تخم مرغ­های شکسته را کاهش داد (05/0> P). اثر متقابل سطوح مختلف ویتامین D₃ و ویتامین C نشان داد که سطح5500 واحد ویتامین D₃ و افزودن 150 میلی­گرم ویتامین C به‌طور معنی­داری باعث افزایش درصد تولید، گرم تخم مرغ تولیدی، تعداد تخم مرغ قابل جوجه­کشی، ضخامت و فسفر پوسته و باعث کاهش ضریب تبدیل خوراک، مصرف خوراک به‌ازای هر تخم مرغ و تعداد تخم مرغ شکسته شد (05/0> P). بنابراین، استفاده از 150 میلی­گرم ویتامینC و 5500 واحد بین­المللی ویتامین D₃ می­تواند باعث افزایش درصد تولید، گرم تخم مرغ تولیدی، ضخامت پوسته­، کاهش تعداد تخم مرغ شکسته و بهبود ضریب تبدیل غذایی در اواخر دوره تولید مرغان مادر گوشتی باشد.
 

کلیدواژه‌ها

تخم مرغ؛ جوجه‌کشی؛ کلسیم؛ کوله کلسیفرول؛ کیفیت پوسته

مراجع

1. Abdulrahim, S. M., Patel, M. B., & McGinnis, J. (1979). Effects of vitamin D3 and D3 metabolites on production parameters and hatchability of eggs. Poultry Science, 58,858–863. https://doi.org/10.3382/ps.0580858
2. Abe, E., H., Horikawa, Masumura, T., Sugahara, M., Kubota, M., & Suda, T. (1982). Disorders of cholecalsiferol metabolism in old egg laying hens. Journal of Nutrition, 112,436- 446. https://doi.org/10.1093/jn/112.3.436
3. Ajuwon, K. M., Matanmi, O., & Daniyan, O. C. (2002). Effect of water sources and ascorbic supplementation on egg quality and production parameters of laying hens. Livestock Research for Rural Development, 14, article 6.
4. Amaefule, K. U., G. S., Ojewola, & Uchegbu, E. C. )2004(. The effect of methionine, lysine and/or vitamin C (ascorbic acid) supplementation on egg production and egg quality characteristics of layers in the humid tropics. Livestock Research for Rural Development, 16, article 64.
5. Balnave, D., & Zhang, D. )1992(. Responses in egg shell quality from dietary ascorbic acid supplementation of hens receiving saline drinking water. Australian Journal Agriculture Research, 43, 1259-1264. https://doi.org/10.1071/AR9921259
6. Benabdeljelil, k. A., & Jensen, L. S. )1990(. Effectiveness of ascorbic acid and chromium in counteracting the negative effects of dietary vanadium on interior egg quality. Poultry Science, 69,781-786. https://doi.org/10.3382/ps.0690781
7. Browning, L. C., & Cowieson, A. J.)2015(. Interactive effects of vitamin D3 and strontium on performance, nutrient retention, and bone mineral composition in laying hens. Journal of the Science of Food and Agriculture, 95, 1080-1087.
8. Bueno J. M., D., Surek, Rocha, C., Schramm, V. G., Muramatsu, K., Dahlke, F., & Maiorka, A. )2016(. Effects of different limestone particle sizes in the diet of broiler breeders post molting on their performance, egg quality, incubation results, and pre-starter performance of their progeny. Poultry Science, 95, 860–866. https://doi.org/10.1002/jsfa.6801
9. Cheng, T., K. C. N., Coon, & Hamre, M. L. )1990(. Effect of environmental stress on the ascorbic acid requirement of laying hens. Poultry Science, 69,774-780. https://doi.org/10.3382/ps.0690774
10. Ciftici, M., O. N., Ertas, & Guler, T. )2005(. Effects of vitamin E and vitamin C dietary supplementation on egg production and egg quality of laying hens exposed to chronic heat stress. Review Medicine Veterinary, 156, 107- 111.
11. Coates, M. E. )1984(. Metabolic role of the vitamins. B. M. freeman, ed. Physiology and biochemistry of the domestic fowl. Academic Press, London, 27-36.
12. Coto, S., Z. Cerate, Wang, F., Yan, Y., Min, F. P., Costa, P., & Waldroup, W. )2010(. Effect of source e level of vitamin D on the performance of broiler breeder hens and carryover to the progeny. International Journal of Poultry Science, 7, 623–633. https://doi.org/3923/ijps.2010.623.633
13. Desouza A., H. B. A., Desouza, & Oba, A. )2001(. Influence of ascorbic acid on egg quality. Science and Food Technology, 21, 273-275.https://doi.org/10.1590/S0101-20612001000300004
14. Dorr, P., & Balloun S. L. )1976(. Effect of dietary vitamin A, ascorbic acid and their interaction on turkey bone mineralization. British Poultry Science, 17, 581-599. https://doi.org/ 1080/00071667608416316
15. Duarte, V., C. S., Minafra, F. R. D., Santos, & Perim, F. D. S. )2015(. Inclusion of canthaxanthin and 25-hydroxycholecalciferol in the diet of broiler breeders on performance and incubation parameters. Ciência Rural, 45, 2050-2055. https://doi.org/10.1590/0103-8478cr20140564
16. Franchini, A., A., Meluzzi, Manfreda, G., & Tosurelli, C. )1993(. Effects of vitamin C on broiler skeleton development. Atti-Dell Associazione Scientifica de Produzione Animale, 10, 451-524.
17. Friedlander, E. J., H.L., Henry, & Norman, A.W. )1977(. Effects of dietary calcium and phosphorus on the relationship between the 25-hydroxyvitamin D3-1-hydroxylase and production of chick intestinal calcium-binding protein. Journal of Biological Chemistry, 252, 8677-8683.
18. HarmsH., S. M., Bootwalla, Woodward, S. A., Wilson, H. R., & Untawale, G.A. )1990(. Some observations on the influence of vitamin D metabolites when added to the diet of commercial laying hens. Poultry Science, 69, 426-432. https://doi.org/10.3382/ps.0690426
19. Holder P., & Bradford, M. V. )1979(. Relationship of specific gravity of chicken eggs to number of cracked eggs observed and percent shell. Poultry Science, 58, 250-251. https://doi.org/10.3382/ps.0580250
20. Hornig, D., B. Glatthaar, & U. Moser. )1984(. General aspects of ascorbic acid function and metabolism. I. Wegger, F. J. Tagwerker, and J. Monstgaard, eds. Workshop on ascorbic acid functions in domestic animals. Royal danish Agricultural Society, Copenhagen, Denmark. pp. 3-24.
21. KaetzeL M., J. H., Soares. & Swerdel M. R. )1978(. Effects of vitamin D₃ metabolites on the bones and eggshells of aged quail and chickens. Proceedings of the Maryland Nutrition Conference, College Park, MD, pp. 50-54.
22. Kazemifard, M., H., Nasiri-Moghadam, & Saki, A. A. )2010(. Effect of different levels of calcium, phosphorus and vitamin D3 on the calcium, phosphorus and magnesium of plasma, hatchability and performance on broiler breeder hens. Resarch Journal Biology Science, 5(2), 223-227. https://doi.org/10.3923/rjbsci.2010.223.227
23. Keshavarz, K. )1996(. The effect of different levels of vitamin C and cholecalsiferol with adequate or marginal levels of dietary calcium on performance and egg shell quality of laying hens. Poultry Science, 75, 1227-1235. https://doi.org/10.3382/ps.0751227
24. Konka, R., F., Kirkpinar, Mert., S., & Yurtseven S. )2009(. Effects of dietary ascorbic acid on growth performance, carcass, bone quality and blood parameters in broilers during natural summer temperature. Asian Journal of Animals and Veterinary Advances, 4, 139-147.
25. Kucuk, O., N., Sahin, Sahin K., Gursu, M. F., Gulcu, F., Ozcelik, M., & Issi, M. )( Egg production, egg quality and lipid peroxidation status in laying hens maintained at low ambient temperature (6°C) and fed a vitamin C and vitamin E supplemented diet. Veterinary Medicine Czech, 48: 33-40.
26. Mattila, J. Valaja, L. Rossow, E. Venalainen, & Tupasela, T. )2004(. Effect of vitamin D₂ and D₃-enriched diets on egg vitamin D content, production, and bird condition during an entire production period. Poultry Science, 83,433–440. https://doi.org/10.1093/ps/83.3.433
27. Mattila, P. H., E. Valkonen, & Valaja, J. )2011(. Effect of different vitamin D supplementations in poultry feed on vitamin D content of eggs & chicken meat. Journal of Agriculture Food Chemistry, 59, 8298– 8303. https://doi.org/10.1021/jf2012634
28. McDowell, L. R. )1989(. Vitamins in animal nutrition comparative aspects to human nutrition. Vitamin C. Academic press, London, 365-387.
29. Nascimento O., G. R., Murakami, Guerra, A. Q. F. M., Rojas, I. C., Ferreira, M. F. Z., & Fanhani, J. C.) 2014(. Effect of different vitamin D sources and calcium levels in the diet of layers in the second laying cycle. Revista Brasileira Deciencia Avícola, 16, 37-42. https://doi.org/10.1590/1516-635x160237-42
30. Newman, S., & Leeson S. )1997(. Skeletal integrity in layers at the completion of egg production. World´s Poultry Science, 53, 265-277.
31. Newman, S., & Leeson S. )1999(. The effect of dietary supplementation with 1, 25 dihydroxycholecalsifrol or vitamin C on the characteristics of the tibia of older laying hens. Poultry Science. 78, 85-90. https://doi.org/10.1093/ps/78.1.85
32. Orban, J. I., D. A. Rol, & Cummins, S.r. K., & Lovell, R. T. )1993(. Influence of large doses of ascorbic acid on performance, plasma calcium, bone characteristics & egg shell quality in broilers and leghorn hens. Poultry Science, 62, 465-471. https://doi.org/10.3382/ps.0720691
33. Pike, J.W., L. A. Zella, Meyer, M. B., Fretz, J. A., & Kim, S. )2007(. Molecular actions of 1, 25‐dihydroxyvitamin D3 on genes involved in calcium homeostasis. Journal of Bone and Mineral Research, 22(S2), pp.V16-V19. https://doi.org/1359/jbmr.07s207
34. Sahin, N., & Sahin, K. )2001(. Optimal dietary concentrations of vitamin c and chromium picolinate for alleviating the effect of low ambient temperature (6.2°c) on egg production, some egg characteristics and nutrient digestibility in laying hens. Veterinary Medicine Czech, 46, 229-236. https://doi.org/10.17221/7887-VETMED
35. Sahin, K., N. Sahin, Onderci, M., Gursu, M. F., & Issi, M. )2003(. Vitamin C and E can alleviate negative effects of heat stress in Japanese quails. Food Agriculture and Environment, 2, 244-249. https://doi.org/1016/s0034-5288(02)00126-1
36. Scott, M. L., M. Nesheim, Young, R. )1982(. Nutrition of the chicken, Scott, Ithaca, Nueva York, p.119.
37. Soares, J. H., M. A. Ottinger, & Buss, E. G. )1988(. Potential role of 1,25-dihydroxycholecalciferol in egg shell calcification. Poultry Science, 67,1322-1328. https://doi.org/10.3382/ps.0671322
38. Soares, J. H., M. R. Swerdel, & Ottinger, M. A. )1979(. The Effectiveness of the vitamin D analog 1 α-OH-D3 in promoting fertility and hatchability in the laying hen. Poultry Science, 58, 1004-1006. https://doi.org/10.3382/ps.0581004
39. Tarko, T., & T. Tuszynski. )2006(. Influence of selected additives on color Stability of alcoholic egg liquers. Acta Scientiarum Polonorum Technologia Alimentaria, 5, 47-60.
40. Torres, C. A., S. L. Vieira, Reis, R. N., Ferreira, A. K., Silva, P. X. D., & Furtado, F. V .F., )2009(. productive performance of broiler breeder hens fed 25- hydroxycholecalciferol. Revista Brasileira de zootecnia, 38, 1286-1290. https://doi.org/10.1590/S1516-35982009000700018
41. Volker. L., & H., Weiser. )1993(. The relevance of vitamins D3 and C for bone metabolism in poultry. Proceedings of Maryland Nutrition Conference, Baltimore, MD, 42-54.
42. Wasserman, R. H. )2004(. Vitamin D and the dual processes of intestinal calcium absorption. The Journal of Nutrition, 134, 3137-3139. https://doi.org/ 1093/jn/134.11.3137
43. Whitehead, C., M.A. Mitchell, & Njoku, P. C. )1990(. Effects of ascorbic acid on egg yolk and shell precursor in heat-stressed laying hens. In: proceedings of the 2nd symposium on ascorbic acid in domestic animals. Kratause Ittingen, Switzerland, Pp 262-269.
44. Zapata, L. F., & A. G., Gernat. )1995(. The effect of four levels of ascorbic acid & two levels of calcium on eggshell quality of forced-molted white leghorn hens. Poultry Science, 74,1049-1052. https://doi.org/10.3382/ps.0741049.