مدل‌ سازی وارون داده‌ های قطبش‌القایی و مقاومت‌ ویژه برای اکتشاف کانی‌ سازی مس در محدوده اکتشافی چاه‌ شن، شرق میامی، سمنان

زمین شناسی اقتصادی

دوره 15، شماره 3 - شماره پیاپی 38، 1402، صفحه 103-123   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/econg.2023.81784.1073

نویسندگان

حسین ریاحی پور¹؛ علیرضا عرب امیری^{* 2}؛ فریدون شریفی³

¹دانشجو کارشناسی ارشد، گروه اکتشاف، دانشکده‌ مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

²دانشیار، گروه اکتشاف، دانشکده‌ مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

³دکتری، گروه اکتشاف، دانشکده‌ مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

چکیده

در دهه‌های گذشته برای اکتشاف معادن روش‌های متعددی توسعه یافته است. روش‌های ژئوفیزیکی نمونه‌ای از آن‌ها است که در سال‌های اخیر توسعه زیادی پیدا کرده و به یکی از روش‌های متداول در زمینه اکتشاف معدن، به خصوص در ایران، تبدیل شده­ است. هدف از این مطالعه بررسی محدوده اکتشافی چاه‌شن بلحاظ احتمال کانی‌سازی مس با استفاده از روش ‎های ژئوفیزیکی و معرفی مناطق امیدبخش جهت حفاری‌های اکتشافی است. با توجه به بازدیدهای صحرایی صورت گرفته عمده کانی‌سازی در سطح از نوع اکسیدی (مالاکیت و آزوریت) می‌باشد. لذا برای بررسی گسترش احتمالی کانی­ سازی سولفیدی در عمق، از روش‌های قطبش‌القایی و مقاومت‌ویژه استفاده شده ­است. برای این منظور، ابتدا برای مشخص­شدن روندهای کلی در منطقه از آرایه مستطیلی با فاصله داده‌برداری 20 متر و فاصله خطوط 40 متر استفاده شد. سپس باتوجه به نتایج بدست آمده،  تعداد 6 پروفیل طراحی و با استفاده از آرایش دایپل- دایپل و پل- دایپل در فواصل 20 متری برداشت شد. درنهایت با مدل­سازی مقاطع برداشت ­شده، مدل‌های دوبعدی بارپذیری و مقاومت‌ویژه بدست آمد. باتوجه به مدل‌های دوبعدی ساخته- شده، مناطق شرقی آنومالی‌های بیشتری را نشان دادند. اما باتوجه به ضعیف ­بودن آنومالی‌ها، احتمال توسعه سولفید مس در عمق، کم تشخیص داده شد. بمنظور صحت‌سنجی نتایج بدست آمده، دو نقطه حفاری بر روی پروفیل 1 در ایستگاه 10- با عمق 45 متر و  پروفیل 2 در ایستگاه 10- با عمق 45 متر، پیشنهاد شد.

کلیدواژه‌ها

مقاومت‌ ویژه؛ قطبش القایی؛ مدلسازی وارون؛ اکتشاف مس؛ میامی

مراجع

Ahmadi, R., and M. Lashgari, 2021. Using probabilistic neural network method to classify the grade of Aliabad copper deposit, Yazd. Journal of Engineering Geology, 14(3): 65-76 (In Persian) Retrieved March 22, 2023 from https://www.jiraeg.ir/article_133732.html

Alaei, Z., Nejati, A., Arab Amiri, A., & Jafari, F., 2022. The use of Li-Oldenburg and smoothness constrained methods for inversion of IP and resistivity data in order to identify a polymetal deposit in Oshvand area. Journal Of Research On Applied Geophysics, 8(1): 1-13 (In Persian with English abstract) Retrieved July 9, 2023 from https://jrag.shahroodut.ac.ir/article_1900.html 

Dahlin, T., 1996. 2D resistivity surveying for environmental and engineering applications. First Break, 14(7), 275-284,

https://doi.org/10.3997/1365-2397.1996014

Fathi, S., Arab Amiri, A., Kamkar, A., & Ali Moradi, A., 2019. Remote sensing and geophysical explorations using IP and specific resistivity methods in ​​Zarshuran gold mining area, northwest of Iran. Journal Of Research On Applied Geophysics, 5(1): 85-106 (In Persian with English abstract) https://doi.org/10.22044/jrag.2017.961

Ghanbari, H., Arab Amiri, A., Ebrahimi, S., & Mehri, M., 2020. Modeling and Interpretation of the Induced Polarization and Resistivity Data in Sharifabad Exploration Area, Northwest of Bardeskan. Journal Of Research On Applied Geophysics, 6(1): 13-23 (In Persian with English abstract) https://doi.org/10.22044/jrag.2018.5782.1123

Ghorbani, M., 2008. Economic Geology of Iran's Mineral Deposits and Signs. Arin Zemin Publications, Tehran, 674 pp. (In Persian)

Guo, W., Dentith, M. & Zhao, Y., 2000. Geophysical exploration in the Xi-Cheng lead-zinc orefield Gansu Province, China. Exploration Geophysics, 31(1-2), 243-247. https://doi.org/10.1071/EG00243

Gurin, G.V., Tarasov, A.V., Il’in, Y.T. & Titov, K.V., 2015. Application of the Debye decomposition approach to analysis of induced-polarization profiling data (Julietta gold-silver deposit, Magadan Region). Russian Geology and Geophysics, 56(12), 1757-1771. https://doi.org/10.1016/j.rgg.2015.11.008

Janghorban, G., Abtahi, M., Mushtaqian, K., Asadi, H., & Sadeghi, H., 2022. Inversion modeling of magnetic and geoelectrical data and their interpretation in the epithermal gold index of Lakht mountain. Journal of Geosciences, 32(2): 121-132 (In Persian with English abstract) https://doi.org/10.22071/gsj.2021.259045.1861

Kalagari, A.A., 1992. Principles of Geophysical Exploration. Tabriz University Press, Tabriz, 558pp. (In Persian)

Keary, P., Brooks, M., & Hill, I., 2002. An introductio to geophysical exploration. Blackwell, Amsterdam, 276 pp. Retrieved March 22, 2023 from https://www.geokniga.org/bookfiles/geokniga-introduction-geophysical-exploration.pdf

Khalatbari, M., Khabaznia, A., Pushtkohi, M., Ezzatian, F., Arujnia, P., Asgari, Q., & Vakili, F., 2000. Geological map report of Abbas Abad 1:100000. Geological Organization and Country discoveries. (In Persian) Retrieved March 22, 2023 from https://www.ngdir.ir/contents/934

Loke, M. H., 2001. Tutorial: 2-D and 3-D electrical imaging surveys. Geotomo Software, Res2dinv 3.5 Software. 136pp. Retrieved July 5, 2023 from https://www.researchgate.net/publication/264739285_Tutorial_2-D_and_3-D_Electrical_Imaging_Surveys

Motaei, N., 2015. Two-dimensional modeling of geoelectrical data with specific resistivity and induced polarization methods for copper exploration in Kharanaq area of ​​Yazd. M.Sc. Thesis, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran, 95pp. Retrieved March 22, 2023 from https://shahroodut.ac.ir/fa/thesis/thesis.php?thid=TN567

Moshtaghian, K., Abtahi, M., Esadi, H., Haj Heydari, M., & Jangarban, G., 2022. Inversion modeling of magnetic and IP/RS data with the aim of exploration of the northern porphyry copper-gold deposit of Dali. Journal of Geosciences, 33(3): 79-92 (In Persian with English abstract) https://doi.org/10.22071/gsj.2021.272272.1886

Nazari, S., Arab Amiri, A., Kamkar, A., & Karimpouli S., 2021. Application of Remote Sensing and Field Geophysics for Exploration of Cu Deposits in Bab-Zangoeie, Chahar-Gonbad Region of Kerman, Iran. Journal of Engineering Geology, 15(2): 337-360 (In Persian) http://doi.org/10.52547/jeg.15.2.337

Saberi, N., 2020. Modeling and interpretation of resistivity and induced polarization data in Asmanu copper mine, Miami city, Semnan province. M.Sc. Thesis, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran, 98pp. Retrieved March 22, 2023 from https://shahroodut.ac.ir/fa/thesis/thesis.php?thid=TN956

Salmirinne, H. and P., Turunen, 2007. Ground Geophysical Characteristics of Gold Targets in the Central Lapland Greenstone Belt. Geological Survey of Finland, Special Paper, 44(1): 209-223. Retrieved July 5, 2023 from https://www.researchgate.net/publication/228844502

Telford, W.M., Geldart, L.P., & Sheriff, R.E., 1990. Applied Geophysics. Cambridge University Press, Cambridge, Cambridge, 760pp. Retrieved March 22, 2023 from https://books.google.com/books/about/Applied_Geophysics.html?id=Q8ogAwAAQBAJ

Wali, Sh., Nejati, A., & Arab Amiri, A., 2021. Induced Polarization Metal Exploration and Airborne Magnetism in Pirmardan-Troud-Shahroud Region. Journal Of Research On Applied Geophysics, 7(4): 317-332 (In Persian with English abstract) https://doi.org/10.22044/jrag.2019.7977.1229

Whitney, D.L. and Evans, B.W., 2010. Abbreviations for Names of Rock-Forming Minerals. American Mineralogist, 95(1):185-187. http://doi.org/10.2138/am.2010.3371