بررسی تاثیر کشت مخلوط کنجد (Sesamum indicum L.) و لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) بر علف‌های هرز و روش‌های کنترل آن‌ها

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 شهریور 1402   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2023.80163.1133

نویسندگان

ابراهیم ایزدی دربندی^{* 1}؛ سارا سادات موذنی²؛ کمال حاج محمدنیا قالی باف³

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²گروه اگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

³دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه اگروتکنولوژی

چکیده

به منظور بررسی تاثیرکشت مخلوط کنجد و لوبیا چیتی در کنترل علف های هرز ، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار درسال زراعی 1399-1400 در شیروان انجام شد. تیمارها شامل نسبت‌های مختلف کشت مخلوط افزایشی کنجد و لوبیا چیتی (100/0، 100/100، 100/75، 100/50، 100/25 و 0/100 ) و روش‌های کنترل علف‌های هرز، شامل کاربرد علف‌کش تریفلورالین (به مقدار 960 سی سی ماده مؤثره در هکتار) به صورت مخلوط با خاک دو هفته قبل از کاشت و وجین علف‌های هرز 35 و 55 روز پس از کاشت بودند. نمونه‌برداری از علف‌های هرز 35، 50، 60، 70، 80 و 90 روز پس از کاشت در سطحی به مساحت نیم متر مربع انجام و پس از شمارش علف‌های هرز به تفکیک جنس و گونه زیست توده خشک آنها اندازه گیری شد. زیست توده و عملکرد دانه کنجد و لوبیا چیتی نیز پس از برداشت آنها در انتهای فصل اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین زیست‌توده ( 94/5 گرم در متر مربع) و تراکم (67/6 بوته در متر مربع) علف‌های هرز به ترتیب مربوط به وجین دستی 35 روز پس از کاشت درنسبت کشت25/100 و وجین دستی 55 روز در کشت خالص لوبیا بود و کمترین زیست‌توده (08/1 گرم در متر مربع) مربوط به تیمار کاربرد تریفلورالین در لوبیای خالص و کمترین تراکم (1 بوته در متر مربع) علف‌های هرز نیز به ترتیب مربوط به تیمار وجین 55 روز در نسبت کشت 75/100 لوبیا و کنجد و تیمار تریفلورالین در نسبت100/ 100بود. با افزایش زمان‌ نمونه‌برداری از علف‌های هرز از 60 به 70 و 80 و 90 روز بر تراکم و زیست‌توده آنها افزوده شد. به طوری که 90 روز پس از کاشت، بیشترین زیست‌توده علف‌های هرز (33/4 گرم در متر مربع) در تیمار وجین دستی 35 روز پس از کاشت در نسبت 25/100 لوبیا و کنجد حاصل شد و کمترین زیست‌توده علف‌های هرز (میانگین 19/1 گرم در متر مربع) مربوط به تیمار وجین دستی، 55 روز پس از کاشت در نسبت 100/100 لوبیا و کنجد مشاهده شد. بر اساس نتایج حاصل، بیشترین عملکرد دانه (71/280 گرم در متر مربع) و زیست‌توده (17/765 گرم در متر مربع) لوبیا در نسبت کشت 100/50 مخلوط لوبیا و کنجد به دست آمد. کمترین عملکرد دانه (08/122 گرم در متر مربع) و زیست‌توده (میانگین 18/411 گرم در متر مربع) کنجد مربوط به تیمار وجین دستی 55 روز پس از کاشت بود. بیشترین نسبت برابری زمین با میانگین 80/1 مربوط به تیمار وجین دستی 55 روز پس از کاشت در نسبت کشت مخلوط 100/75 لوبیا و کنجد مشاهده شد. با توجه به نتایج این پژوهش نسبت کشت مخلوط 100/75 لوبیا و کنجد و وجین علف های هرز 55 روز پس از کاشت در شرایط شیروان می‌تواند به عنوان یک گزینه در مدیریت علف‌های هرز نظام کشت مخلوط مذکور مورد توجه باشد.

کلیدواژه‌ها

تاریخ وجین؛ تریفلورالین؛ نسبت برابری زمین؛ نسبت کشت مخلوط؛ علف‌ هرز

مراجع