خوانش جامعه شناختی رمان آرزوهای برباد رفته، با تکیه بر رویکرد زیبایی شناسی منفی

پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 شهریور 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/rltf.2024.87118.1108

نویسندگان

زینب رضوان طلب^{* 1}؛ سعید نصرآبادی²

¹استادیار گروه زبان و ادبیات فرانسه دانشگاه تهران

²دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات فرانسه، ،دانشگاه تهران،تهران ایران

چکیده

مکتب فرانکفورت با نگاهی انتقادی به هنر و ادبیات به مطالعه ابعاد گوناگون هنر در جامعه سرمایه‌داری می‌پردازد. و این واقعیت را آشکار می‌سازد که هنر در جامعه سرمایه داری به ابزاری کالایی برای کنترل توده ها تبدیل شده، و اینجاست که صنعت فرهنگی پدیدار می‌شود تا برای فریفتن توده ها از هرگونه ابزار رسانه ای استفاده کند. صنعت فرهنگی گونه‌ای از عقلانیت ابزاری را حاکم می‌کند که برای کسب سود بیشتر هنر را به خدمت می‌گیرد. بدین ترتیب مصرف کننده در تصرف این صنعت قرار گرفته و هرگونه اراده و آزادی از وی سلب می‌شود. «زیبایی شناسی منفی» ابعاد مصرف زده و خرد ستیز یک جامعه «تک ساحتی» را به نقد کشیده و کارکرد هنر را زیر سوال می‌برد. اونوره دو بالزاک، نویسنده فرانسوی قرن نوزدهم در رمان آرزوهای برباد رفته، این جامعه مصرفی را با دقت و ظرافت به تصویر کشیده، و از خلال روایت زندگی یک جوان شهرستانی و سیر تحول حیات ادبی او در پاریس، در حقیقت به نقد جدی صنعت فرهنگی دوران خود می‌ پردازد. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از مفاهیم کلیدی مصرف گرایی، شیء‌وارگی و صنعت فرهنگی به نقد ابعاد «زیبایی شناسی منفی» در رمان آرزوهای برباد رفته می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

زیبایی شناسی منفی؛ آرزوهای برباد رفته؛ بالزاک؛ صنعت فرهنگی؛ مصرف گرایی؛ شی‌ءوارگی

مراجع